جسمی است طبیعی، متبلور، جامد که ترکیب شیمیایی نسبتاً ثابتی دارد.
۱- آب و نفت و صمغ کانی نیستند، زیرا مایع میباشند.
۲- شیشه کانی نیست، زیرا طبیعی و متبلور نیست.
۳- نبات کانی نیست، زیرا طبیعی نیست.
۴- یخ کانی است، زیرا طبیعی، متبلور و جامد است.
۵- گوگرد و طلا کانی هستند، زیرا طبیعی، متبلور و جامد هستند.
کانی ها بر اساس ترکیب شیمیایی به دو گروه تقسیم میشوند:
۱- بیش از ۹۰ درصد پوسته زمین را تشکیل میدهند.
۲- در ترکیب شیمیایی خود بنیان \((SiO_۴)^{۴‐}\) دارند.
۳- در سنگهای آذرین، رسوبی و دگرگونی یافت میشوند.
مثال
فلدسپار های پلاژیو کلاز، فلدسپار های پتاسیم، کوارتز، پیروکسن ها، آمفیبول ها، میکا ها، کانی های رسی و....
۱- فاقد بنیان سیلیکانی در ترکیب خود هستند.
۲- در انواع سنگهای آذرین، رسوبی و دگرگونی وجود دارند.
۲- شامل سولفات ها \((SO_۴^{۲‐})\)، فسفات ها \((PO_۴^{۳‐})\)، سولفید ها \((S^{۲‐})\)، کربنات ها\((CO۲^{۲‐})\) و عناصر آزاد هستند.
مثال
گالن و کالکوپیریت و پیریت (نوعی سولفید)، هماتیت و مگنتیت (نوعی اکسید)، کلسیت و دولومیت (نوعی کربنات) و گوگرد (نوعی عنصر آزاد).
فلدسپارها (فلدسپارهای پلاژیوکلاز + فلدسپارهای پتاسیم) فراوان ترین کانی ها از نظر درصد وزنی در پوسته زمین هستند.
در ساخت سرامیک از کانی های رسی استفاده میشود.
در ساخت شیشه کانی کوارتز (سیلیس) به کار میرود. \((SiO_۲)\)
تعریف: گروهی از کانی ها هستند که در آنها یک فلز ارزشمند اقتصادی وجود دارد.
مثال
هماتیت \((Fe_۲O_۳)\)
مگنتیت \((Fe_۳O_۴)\)
کالکوپیریت \((CuFeS_۲)\)
گالن \((PbS)\)
عناصر آزاد (طلا، نقره، مس) فراوری لازم ندارند.
کالکوپیریت مهمترین کانه فلز مس است.