تعریف: سنگ ها و یا کانی های گران بهایی هستند که از دیگر سنگ ها و کانی ها متمایز می شوند.
۱- زیبایی ۲- درخشش ۳- سختی زیاد ۴- رنگ ۵- کمیاب بودن
چگونگی تشکیل: توسط فرآیندهای ماگمایی، گرمابی یا دگرگونی و تحت شرایط خاص
۱) دما و فشار زیاد
۲) حضور مواد فرّار
۳) در اعماق زمین
مثال
الف آمتیست: کوارتز بنفش رنگ \((SiO_۲)\)
ب کریزوبریل: نوع درخشش: چشم گربه ای علت تمایز: بازی رنگها
پ اپال: نوعی گوهر سیلیسی (اپال گران بها) نوع درخشش: رنگین کمانی (بازی رنگ)
علت عدم استفاده از کلسیت یا ژیپس به عنوانی کانی قیمتی:
۱ سختی بسیار کم و خراش برمیدارد.
۲ کدر بودن و عدم وجود درخشندگی در آنها
۳ فراوان
الماس کانی با درجه سختی زیاد است که درخشندگی بسیار خوبی دارد، ولی برلیان تراش خاصی از الماس است.
با الماس (درجه سختی ۱۰)