پس از کودتای 28 مرداد 32، آمریکایی ها تصمیم گرفتند ایران را به پایگاه اصلی قدرت خود در منطقه تبدیل کنند؛ بنابراین، شاه که راه بقای خود را در تبعیت از آمریکا می دانست، به کمک مستشاران آن کشور به تشکیل سازمان مخوف ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) اقدام کرد.
همسایگی ایران با شوروی، به عنوان رقیب اصلی آمریکا
حفظ و تثبیت نفوذ آمریکا در ایران
این سازمان با هدایت و حمایت سرویس های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس و سپس با کمک سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد) به صورت یک تشکیلات مخوف امنیتی و اطلاعاتی درآمد؛ اما به جای آن که دستاوردهای اطلاعاتی خود را در جهت منافع کشور به کار گیرد، در خدمت تأمین منافع آمریکا و انگلیس و سپس اسرائیل و به عنوان مانعی در برابر توسعه شوروی و کمونیسم قرار گرفت.
سپهبد تیمور بختیار به عنوان اولین رئیس ساواک انتخاب شد. بختیار یکی از بی رحم ترین افسران ارتش و فرماندار نظامی تهران بود.
سازمان ساواک که گسترده ترین نهاد اطلاعاتی و امنیتی در حکومت محمدرضا شاه بود، از سال 1336 تا 1357 نقش مهمی در شناسایی و سرکوب گروه های مخالف داشت. ساواک علاوه بر شکنجه جسمی و روحی مخالفان رژیم و ایجاد جو اختناق، رعب و وحشت، دولت مردان و نمایندگان مجلسین را نیز کنترل می کرد.
در فروردین 1336 حسین علاء از نخست وزیری استعفا کرد و بعد از ایشان دکتر منوچهر اقبال، وزیر دربار، به نخست وزیری رسید.