دانش زبانی: نقش های تبعی:

دانش زبانی

نقش های تبعی

نقش های تبعی:

مقصود از نقش های تبعی آن است كه تابع گروه اسمی قبل از خود باشد. نقش های تبعی بر سه گونه هستند:

1) معطوف

2) بدل

3) تكرار

1- معطوف:

هر گاه دو یا چند واژه ی هم نقش به وسیله « و » عطف به یكدیگر بپیوندند، واژه های بعد از « و » معطوف به واژه ی قبل از خود می باشد و از نظر نقش، تابع و پیرو آن هستند؛ به عنوان مثال:

• زهرا درس می خواند.(نهاد)      زهرا و سارا درس می خوانند. ( سارا معطوف به نهاد « زهرا » است.)
• فاطمه را دیدم.(مفعول)            مریم و فاطمه را دیدم. (فاطمه معطوف به مفعول)
• به كوه بنگر! (متمم)                  به كوه و دشت و صحرا بنگر! (دشت و صحرا معطوف به متمم)

2- بدل:

بدل آن گروه اسمی است كه گروه اسمی قبل از خود را توضیح می دهد و سه شرط دارد :

الف) بدون كسره بیاید؛ به عنوان مثال:

• ما دانش آموزان كلاس سوم دبیرستان از عوامل مدرسه تشكر می كنیم.

ب) هر دو یك چیز یا یک شخص باشند. به عنوان مثال:

• زهرا، خواهر فاطمه را دیدم.

پ) هر دو گروه اسمی (بدل و گروه اسمی قبل از آن) نقش واحدی در جمله داشته باشند؛ به عنوان مثال:

• سعدی، شاعر قرن هفتم بوستان را در ده باب سرود. (شاعر قرن هفتم بدل است)
• سعدی شاعر قرن هفتم است. (شاعر قرن هفتم مسند است،  بدل نیست.)
• كشور ما ایران است. («ایران» مسند است)
• كشور ما ایران دارای ادبیاتی پر بار است («ایران» بدل است.)

3- تكرار:

آن است كه یک نقش دو بار در جمله تكرار شود:

• زهرا آمد زهرا
• از مریم بپرس از مریم
• زهرا را دیدم زهرا را

نكته:

نقش های تبعی (معطوف، بدل و تكرار) هیچ گاه در ابتدای جمله نمی توانند قرار بگیرند. همیشه دوم یا دوم به بعد می آیند.