چرخه یاخته ای:

مراحلی که یک یاخته از پایان یک تقسیم تا پایان تقسیم بعدی می گذراند را چرخه یاخته ای می گویند . این چرخه ، شامل مراحل اینترفاز و تقسیم است . در یاخته های مختلف ، مدت این مراحل متفاوت است

اینترفاز ¬ بیشتر عمر یاخته – رشد ، ساخت مواد مورد نیاز وانجام کار های معمول –شامل G1-S ,G2

مرحله G1¬ رشد یاخته ها – زمان زیادی طول می کشد –یاخته ای که قرار باشد موقتا یا دائمی تقسیم نشود ، در این مرحله متوقف شده و وارد مرحله GO  می شود مثل یاخته عصبی

مرحله S  ¬دو برابر شدن دنای هسته

مرحله G2 ¬ مرحله کوتاه – یاخته آماده تقسیم می شود – ساخت پروتئین ها و عوامل مورد نیاز برای تقسیم یاخته افزایش پیدا می کنند

مرحله تقسیم یاخته ¬ دو فرایند تقسیم هسته و تقسیم سیتوپلاسم انجام می شود (تقسیم هسته یا رشتمان است یا کاستمان(

نکته : رشد یاخته در مرحله اینترفاز انجام می شود اما هم مرحله اینترفاز و هم مرحله تقسیم ، هر دو می توانند به رشد بافت و اندام منجر شوند

نکته : در یاخته های مریستمی و مغز استخوان ، اینترفاز کوتاه است ! اما دقت کنید باز هم این یاخته ها مانند هر یاخته ی دیگری بیشتر عمر خود را در مرحله اینترفاز به سر می برند

در تقسیم رشتمان (میتوز) ، ماده ژنتیک که در مرحله S همانندسازی شده بود ، تقسیم شده و به مقدار مساوی به یاخته های جدید می رسد. رشتمان فرایندی پیوسته است .

دوک تقسیم ، مجموعه ای از ریزلوله های پروتئینی است که هنگام تقسیم، پدیدار و به سانترومر فام تن متصل می شود .با کوتاه شدن رشته های دوک متصل به سانترومر، فام تن ها از هم جدا می شوند و به قطبین می روند

در یاخته های جانوری، میانک ها (سانتریول ها) ساخته شدن رشته های دوک را سازمان می دهند .

میانک ها یک جفت استوانه ی عمود برهم اند که در اینترفاز ، برای تقسیم یاخته ، دو برابر می شوند. هر یک از این استوانه ها، از تعدادی لولۀ کوچک تر پروتئینی تشکیل شده است

میانک ها استوانه های توخالی هستند که از تجمع دسته هایی از لوله های کوچک پروتئینی ساخته می شوند ( ۹ دسته ی 3 تایی(

دقت کنید که هم خود میانک ، تو خالی هستش و هم لوله های تشکیل دهنده ی آن تو خالی هستن !

نکته : تجزیه پوشش هسته در پروفاز شروع و در پرومتافاز تکمیل می شود

نکته مهم : جدا شدن فامینک ها از هم در تلوفاز ، بر اثر تجزیه پروتئین اتصالی آن ها توسط نوعی آنزیم است . رشته های دوک ، در جدا شدن آن ها هیچ نقشی ندارند ! بلکه نقش این رشته ها که همان فاصله گرفتن فامینک هاست ، پس از جدا شدن فامینک ها انجام میشود

نکته : رشته های دوک در پروفاز شروع به تشکیل می کنند اما در پرومتافاز به سانترومر متصل می شوند .البته فقط برخی از رشته های دوک به سانترومر متصل می شوند نه همهی آنها ! (به هرسانترومر دو رشته دوک(

نکته : برخی رشته های دوک تا اواسط سلول امتداد می یابند

نکته : در مرحله آنافاز ، تعداد فام تن ها (نه مولکول های دنا !(اینترفاز ، تعداد S دو برابر می شود . همچنین در مرحله فام تن ها ثابت مانده و تعداد مولکول های دنا دو برابر می شود

نکته : در مرحله آنافاز ، یاخته کشیده می شود

دقت کنید در هیچ یک از مراحل رشتمان ، تعداد کروموزوم ها کاهش نمی یابد (برعکس کاستمان) اما می توان گفت که در مرحله تلوفاز ، تعداد کروموزوم ها نسبت به مرحله قبل کاهش میابد در مرحله قبلی ، 92 تا کروموزوم داخل یک سلول داشتیم ولی در تلوفاز ، داخل هر سلول جدید 46 تا داریم

پس از رشتمان ، اجزای یاخته بین دو سیتوپلاسم تقسیم می شوند . با تقسیم سیتوپلاسم ، دو یاخته جدید تشکیل می شود .