1- عدسی همگرا (کوژ یا محدب):
ضخامت وسط این عدسی بیشتر از ضخامت کناره های آن است.
این نوع عدسی پرتوهای نور را در یک نقطه متمرکز می کند یا به عبارت دیگر پرتوهای نور را به یکدیگر نزدیک می کند.
2- عدسی واگرا (کاو یا مقعر):
ضخامت وسط این عدسی کمتر از ضخامت کناره های آن است.
این نوع عدسی پرتوهای نور موازی را واگرا می نماید، به عبارت دیگر پرتوهای نور را از یکدیگر دور می کند.
محل تشکیل لکه روشن را كانونی عدسی همگرا گویند.
اگر فاصله بین عدسی تا صفحه کاغذ را اندازه بگیرید، این فاصله را فاصله کانونی عدسی گویند.
تصویر همه اجسام از پشت عدسی همگرا بزرگتر از جسم و تصویر همه اجسام از پشت عدسی واگرا کوچکتر از جسم است.
پرتو های نور هنگام خارج شدن از عدسی همگرا روی هم جمع در یک نقطه جمع می شوند ولی پرتو های نور هنگام خارج شدن از عدسی واگرا از هم وا یا دور می شوند.