درسنامه کامل پیام های آسمانی نهم فصل 8 همدلی و همراهی

از مهم ترین نیازهای روحی انسان نیاز به دوست است.

خداوند مهربان، ما انسان ها را به گونه ای آفریده است که دیگران را دوست داریم و می خواهیم دیگران نیز ما را دوست بدارند؛

برای همین است که همه انسان ها به دنبال انتخاب دوستانی برای خود هستند.

بدون داشتن دوستان واقعی، انسان هم تنها و بی یاور است و هم از نظر روحی و عاطفی با مشکلات جدی رو به رو است.

انتخاب دوست در دوران نوجوانی

انتخاب دوست در دوران نوجوانی، اهمیت و حساسیت بالایی دارد. این اهمیت به دو دلیل است:

1- در سنین بلوغ، عواطف انسانی در حال رشد و شکوفایی است و برقراری پیوند دوستی در این دوران به این شکوفایی کمک می کند و باعث پرورش عواطف نوع دوستی و محبت ورزی می شود.

2- وقتی علاقه قلبی بین دو دوست ایجاد می شود، آن دو، از صفات و حالات همدیگر تأثیر می پذیرند. میزان این اثرپذیری در دوران نوجوانی بسیار بالا و گاه به حدی است که شخص می کوشد مانند دوست خود حرف بزند و مثل او انتخاب و زندگی کند. البته این اثرپذیری بسیار آرام و تدریجی است؛ به گونه ای که گاه حتی خود انسان نیز متوجه آن نمی شود و به مرور به هم رنگی کامل با دوستانش می انجامد.

امام علی)ع(  درباره این اثر پذیری می فرمایند:

از دوستی با افراد فاسد بپرهیز که وجودت ناخودآگاه، ناپاکی و بدی را از آنان می رباید؛ درحالی که تو از آن بی خبری.

بهترین دوست

1- اهل فکر و اندیشه باشد:

شخصی را که به دوستی انتخاب می کنیم، عاقل باشد.

دوست خردمند و دوراندیش، ما را در گرفتن تصمیمات درست کمک می کند و خطر قرار گرفتن در مسیرهای نامناسب را از ما دور می کند.

در روایات توصیه شده است که از دوستی با فرد نادان پرهیز کنید؛ زیرا او می خواهد که به نفع شما قدمی بردارد ولی به علت نادانی، مایه زیان و ضرر شما می شود.

2- اهل گناه نباشد و از گناه دیگران نیز ناراحت شود:

دوری کردن از گناهان و آلودگی های اخلاقی یکی دیگر از ویژگی های مهم دوست خوب است .

دوست فاسد و گناهکار به شمشیری زهرآلود تشبیه شده اند که اگرچه ظاهرشان براق و زیباست اما بسیار خطرناکند.

مولا علی)ع(  درباره رفاقت با افراد بی بند و بار می فرمایند:

سزاوار و شایسته نیست که مسلمان با افراد بی بند و بار رفاقت کند زیرا او کارهای زشت خود را زیبا جلوه می دهد و دوست دارد که دوستش هم رنگ او باشد.

3- اهل نماز و نیکی بودن، صداقت و راست گویی و وفای به عهد

4- خیرخواه دوستانش باشد:

دوستان واقعی، خیر یکدیگر را می خواهند.

برای همین هر عیبی که از دوستشان ببینند، پنهانی به او تذکر می دهند و دوستشان را در برطرف کردن این عیوب یاری می کنند.

اگر چه در این میان ممکن است طرف مقابل متوجه خیرخواهی دوستش نباشد و از این کار ناراحت شود.

امام صادق)ع(  درباره محبوب ترین دوستان می فرمایند:

محبوب ترین دوستانم نزد من کسی است که عیب های مرا به من هدیه دهد.

حدود و وظایف دوستی

احترام به دوست:

باید به شخصیت همدیگر احترام گذارند و از محدوده ادب و اخلاق خارج نشوند.

میانه روی در دوستی:

• پرهیز از گفتن تمامی اسرار به دوست
• نداشتن توقع بی جا از دوست
• پرهیز از علاقه افراطی 

امام علی(ع(  درباره میانه روی در دوستی می فرمایند:

به اتکای رابطه صمیمانه و دوستانه، حق برادرت را ضایع مکن. زیرا این عمل رابطه دوستی را از بین می برد و کسی که حقش را ضایع ساخته ای، دیگر دوست تو نخواهد ماند.

مولا علی)ع(  درباره پرهیز از گفتن تمامی اسرار به دوست می فرمایند:

 محبت خود را نثار دوست کن و در عین حال به طور مطلق به او اعتماد مکن. همان گونه که می خواهی با تو رفتار نماید با او رفتار کن اما همه اسرارت را با او در میان مگذار.

مولا علی(ع(  درباره کسی که از دوست جز فداکاری انتظار ندارد، می فرمایند:

کسی که از دوست خود جز فداکاری انتظار ندارد، همواره خشمگین و ناراحت است.

چه چیز هایی پیوند های دوستی را سست می کند؟

•  نام ناپسند نهادن 
• مسخره کردن 
• شوخی های آزاردهنده 
• استفاده بیش از حد و بدون اجازه از وسایل دوستان

دوست بد در روایات به چه چیزهایی تشبیه شده است؟

• پاره ای از آتش
• ترسناکتر از هرچیز  
• شمشیری زیبا اما زهرآلود

با توجه به آیات 28 و 29 سوره فرقان، حال و روز کسانی که در دنیا دوستان خوبی انتخاب نکرده اند:

و روزی که ظالم دو دست خویش را با دندان می گزد و می گوید: ای کاش با پیامبر [ و دین او [ همراه می شد.

وای بر من، کاش فلان شخص را به عنوان دوست خود انتخاب نمی کردم. او مرا از یاد خدا گمراه کرد. پس از آنکه آن  ] یادخدا [ به من رسیده بود.