نصب اپلیکیشن

صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن

خلاصه نکات منطق فصل 4 اقسام و شرایط تعریف - درسنامه شب امتحان منطق فصل 4 اقسام و شرایط تعریف - جزوه شب امتحان منطق نوبت اول فصل 4 اقسام و شرایط تعریف



اقسام تعریف

اقسام و شرایط تعریف

 تعریف، کاربرد وسیعی در علوم مختلف دارد.

در تمامی علوم از اصطلاحات تخصصی خاصی استفاده می شود که در آن علم تعریف می شوند؛

 اصطلاحاتی همچون: گشتاور در فیزیک،قضیه در منطق،فتوسنتز در زیست شناسی، جُلگه در جغرافیا

 در بحث و گفت وگوی میان دو نفر نیز داشتن تعریفی مشترک از یک مطلب اهمیت دارد.

گاهی اوقات ریشه اصلی اختلافات ناشی از مشخص نبودن مفاهیم و نداشتن تعریفی دقیق از آنها است.

آموختن نحوه تعریف صحیح مفاهیم و انواع تعریف، در زندگی انسان از اهمیت زیادی برخوردار است و ما را از دچار شدن به بسیارد از خطاهای ذهن باز می دارد.

 

 اقسام تعریف

تعریف لغوی ( تعریف لفظی )

تعریف تحلیلی: تعریف به مفاهیم عام و خاص

تعریف به سلسله اوصاف و ویژگی ها ( تعریف به خاصه مرکبه )

تعریف به مثال(تعریف مصدایی تعریف به تشبیه)

تهیه کننده :حیدر جلالی



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه منطق
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه منطق
  • گام به گام تمامی دروس پایه منطق
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه منطق
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه منطق
  • فلش کارت های آماده دروس پایه منطق
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه منطق
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه منطق

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



تعریف لغوی

 تعریف لغوی(تعریف لفظی) 

معنای لغوی یک مفهوم یا نحوه شکل گیری لغوی آن بیان می شود

 بهمن:

مرکب از به (خوب و نیک) + من (نفْس و اندیشه) به معنای اندیشه نیک است؛ نام یکی از فرشتگان آسمانی در دین ایران باستان و نام ماه یازدهم از سال خورشیدی

 فردوس :

معرب کلمه فارسی پردیس، به معناد باغ، بستان، بهشت.

ناجا:

مخفف حروف نخستین کلمات عبارت «نیرود انتظامی جمهوری اسلامی ایران »در این شیوه، از لغات و اصطلاحات مترادف و آشنا برای شنونده استفاده می شود .

تهیه کننده :حیدر جلالی





تعریف از طریق ذکر مصادیق

تعریف مفهومی

تعریف از طریق ذکر مصادیق ذکر نمونه ها یا تصاویری از مصادیق واژه مورد نظر یا موارد شبیه به آن مانند :

علائم راهنمایی : تابلو هایی که در سطح شهر برای راهنمایی خودروها نصب شده اند.

مرکبات: به پرتقال،نارنگی، لیمو که همگی از قلمه درخت نارنج و نوعی ترکیب با آن رشد می کنند،

 رودخانه: ارس ، کارون ، دز ، کراله و.....رودخانه هستند.

: -1 جیوه: فلزی است که در دمای طبیعی مایع است.

 فلز بودن ویژگی مشترک جیوه با سایر عناصر مشابه آن است و وجه افتراق آن با سایر فلزات، مایع بودن در دمای طبیعی است

 -2 انسان: حیوانی است که دارای قدرت تعقل است  .حیوان بودن ویژگی مشترک انسان و سایر موجودات زنده متحرک است و داشتن قدرت تعقل ، وجه افتراق وی با سایر حیوانات به شمار می آید

-3 مثلث: شکلی است که دارای سه ضلع است

           (مفهوم عام)          (مفهوم خاص)

 شکل بودن وجه اشتراک مثلث با مربع و دایره و... است و دارای سه ضلع بودن، وجه افتراق آن با سایر اشکال است.

 بنابراین در این روش با دسته بندی ویژگی های یک مفهوم به ویژگی مشترک با سایر مفاهیم مشابه (امر عام)و ویژگی خاص آن شی(امر خاص، ویژگی منحصربه فرد)به تعریف شیء می پردازیم .

تهیه کننده :حیدر جلالی





ترکیب انواع تعریف انواع تعریف با یکدیگر

ترکیب انواع تعریف انواع تعریف با یکدیگر

 هدف از تعریف کردن، شناساندن مفاهیم و تصورهای مجهول برای شنونده است،

 ارائه مجموعه ای از چند روش مختلف برای تعریف، به معرفی بهتر آن مفهوم کمک می کند .به مثال زیر توجه کنید:

انتشارات: جمع انتشار و نشر ،  سازمانی است که فرایند تولید کتاب را برعهده دارد. مانند:

          تعریف لغوی            تعریف مفهومی         

انتشارات سمت ، انتشارات مدرسه و....       تعریف از طریق ذکر مصادیق

نوع تعریف های زیر را مشخص کنید:

 نبی: لفظی عربی به معنای پیام آور، از ریشه « نبأ»       

 تعریف لغوی

 نبی:انسانهایی همچون حضرت ابراهیم، عیسی وموسی وحضرت محمد (ص)      

  تعریف از طریق ذکر مصادیق

 نبی: کسی که از عالم غیب خبر می دهد؛ معجزه ارائه می کند و انسان ها را به سود اطاعت خداوند فرامی خواند.

تعریف مفهومی

بیماری های ویروسی: به بیماری هایی همچون سرماخوردگی، آنفلوآنزا، آبله مرغان و اُریون گفته می شود.

 تعریف از طریق ذکر مصادیق

 سوبسید: یارانه              

تعریف لفظی یا لغوی

مسجد: ساختمانی که مسلمانان برای دعا وعبادت و خواندن نماز به آنجا می روند.

تعریف مفهومی

 خانه                          

تعریف از طریق ذکر مصادیق

 خفاش: پستاندارد که پرواز می کندو در شب شکار می کند .

تعریف مفهومی

 انسان: حیوان ناطق.       

 تعریف مفهومی

 

تهیه کننده :حیدر جلالی  



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه منطق
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه منطق
  • گام به گام تمامی دروس پایه منطق
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه منطق
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه منطق
  • فلش کارت های آماده دروس پایه منطق
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه منطق
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه منطق

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



شرایط تعریف صحیح

   شرایط تعریف صحیح

تعریف های زیر را بخوانید و بگویید آیا به خوبی مفهوم مورد نظر را معرفی می کنند؟

 -1 هوا: اسطقس شفافی است که نور را از خود عبور می دهد.                               

 تعریف واضح نیست.خیر

 -2 دانشگاه: مرکزی علمی که زیرنظر وزارت علوم تحقیقات وفناوری مدرک علمی اعطا میکند.     

 جامع نیست

3_مربع:شکل محدود به چهار ضلع.                                                                   

  تعریف مانع نیست

-4 علت: چیزی است که معلول داشته باشد و معلول چیزی است که علت داشته باشد.              

 تعریف دوری

 تعریف خاص بالا تعریف های خوبی نیستند. هنگام تعریف یک مفهوم لازم است به نکات زیر توجه کنیم

-1 واضح بودن:

 در تعریف باید از واژه های آشنا برای شنونده استفاده کنیم تا واضح و یاب فهم باشد و نباید از واژه هایی استفاده نماییم که درک آنها برای شنونده دشوارترند و یا وی را به اشتباه می اندازند.

باید از مفاهیم روشن تر و شناخته شده تر استفاده کنیم.

از الفاظ مبهم و نامأنوس و ایهام و استعاره پرهیز کنیم؛ مانند:

 قیمتی: ثمین( ثمین نامأنوس وناشناخته تر از قیمتی است) هلال ماه: گوشواره آسمان (از استعاره استفاده شده است)

_2جامع بودن: 

تعریف باید تمامی مصادیق آن مفهوم را دربربگیرد و به اصطلاح « جامع افراد » باشد؛ به عنوان مثال:

 تعریف مثلث به «شکلی که دارای سه ضلع مساوی است» شامل خی از انواع مثلث مانند مثلث قائم الزاویه نمی شود.

 تعریف فلز به عنصری که هادی الکتریسته است و در دمای معمولی جامد است ،شامل جیوه نمی شود.

 راه حل ساده برای فهم جامع بودن یا جامع نبودن :

 جمله ای سوالی به شرح زیر نوشته و ابتدا تعریف را قرار می دهیم و سپس امر مورد تعریف

 مسلمانان : شیعه

مثلث : شکل سه ضلعی

 آیا شیعه شام همه مسلمانان شده است ؟                 بله : جامع است                خیر : جامع نیست                        آیا شکل سه ضلعی شام همه مثلث شده است ؟          بله : جامع است                خیر : جامع نیست

 _3مانع بودن:

 تعریف باید تنها بر مصادیق آن مفهوم صدق کند و بر مصادیق مفاهیم دیگر صدق نکند و در اصطلاح » مانع اغیار » باشد؛ به عنوان

مثال

 تعریف آیینه به شیئی که نور را منعکس می کند درست نیست، زیرا این تعریف تنها بر آیینه صدق نمی کند و شام سایر اشیای صیقلی نیز می شود.

 تعریف مستطیل به شکلی با چهار ضلع که دو به دو موازی هستند تنها شام انواع مستطیل نمی شود و بر لوزی نیز صدق می کند.

تهیه کننده :حیدر جلالی  





 راه حل ساده برای فهم مانع بودن یا مانع نبودن

 راه حل ساده برای فهم مانع بودن یا مانع نبودن 

 جمله ای سوالی به شرح زیر نوشته و ابتدا تعریف را قرار می دهیم و سپس امر موردتعریف

مربع : شکل چهار ضلعی

 مثلث : شکل سه ضلعی

 آیا شکل چهار ضلعی شام غیر مربع شده است ؟            بله : مانع نیست         خیر : مانع است                                   آیا شکل سه ضلعی شام غیر مثلث شده است ؟             بله : مانع نیست          خیر : مانع است

 گاه شرایط دوم و سوم را در کنار یکدیگر ذکر می کنند و می گویند تعریف باید جامع افراد و مانع اغیار باشد (جامع و مانع باشد )یعنی رابطه تعریف با مصادیق آن رابطه تساوی باشد (و نه سایر نسبتهاd چهارگانه)

_4 دوری نبودن؛

 تعریف یک چیز با استفاده از خودش (تعریف شیء به خود) را تعریف دوری می نامند که تعریفی نادرست به شمار می آید.

اشکال تعریف های زیر را بیان کنید:

 انسان: حیوان راست قامت:                                                        

 مانع نیست

 زمان: امری که با ساعت (ابزار اندازه گیری زمان) سنجیده می شود .    

 دوری است

پرنده: حیوانی که پرواز می کند .                                            

 جامع نیست

خورشید: سکه طلایی آسمان                                                  

 واضح نیست. (استفاده از استعاره)

 یم: قماقم.                                                             

  واضح نیست. مبهم است.( استفاده از کلمه دشوار)

تهیه کننده :حیدر جلالی  






محتوا مورد پسند بوده است ؟

5 - 0 رای