نمونه سوالات فصل 10 فارسی هفتم همراه با جواب تشریحی

سر پادشاهان گردن فراز / به درگاه او بر زمین نیاز

نه گردن کشان را بگیرد به فور / نه عذرآوران را براند به جور

قافیه: فراز و نیاز - جور و فور // ردیف: ندارد // قالب: قطعه

شب پراکنده خُسبد آن که پدید / نبود وجه بامدادانش

مور گرد آورد به تابستان / تا فراغت بود زمستانش

قافیه: تابستان و زمستان // ردیف: -َش // قالب: مثنوی

سگی را گر کلوخی بر سر آید / ز شادی بر جهد کاین استخوانیست

و گرنه نعشی دو کَس بر دوش گیرند / لئیم الطبع پندارد که خوانیست

قافیه: استخوان و خوان // ردیف: است // قالب: قطعه

هان تا سپر نیفکنی از حمله‌ی فصیح / کاو را جز آن مبالغه‌ی مستعار نیست

دین ورز و معرفت که سخندان سجع گوی / بر در سلاح دارد و کس در حصار نیست

قافیه: ندارد // ردیف: نیست // قالب: قطعه

پیکرت آراسته حق، چون پری * تا تو سوی صانع (=خالق) بی چون پری

عیب کسان منگر و احسان خویش * دیده فرو بر به گریبان خویش

کنون رزم سهراب و رستم شنو * دگرها شنیدستی، این هم شنو

صد هزاران این چنین اشباه بین * فرقشان هفتاد ساله راه بین

هفت

هشت

نه

ده

نگردد شاخک بی‌بن برومند / ز تو سعی و عمل باید ز من پند

نار خندان باغ را خندان کند / صحبت مردانت از مردان کند

این جهان کوه است و فعل ما ندا / باز‌گردد این نداها را صدا

مثل یک شاخه گل جوانه بزن / مثل یک چشمه‌سار جاری شو

نار خندان باغ را خندان کند *** صحبت مردانت از مردان کند

چو عمرم مدتی با گل گذر کرد *** کمال هم‌نشین در من اثر کرد

مکن با اهل جهل ای یار صحبت *** که زان صحبت رسی هر دم به محنت

سگ اصحاب کهف روزی چند *** پی نیکان گرفت و مردم شد

رفت

می رفتم 

رفتند 

می رفتید 

نضامی در آرایش صهنه‌های شعرش استاد بی‌ نضیری است.

به راستی که یکی از نوابخ ادب است / میان شاعره‌ها تا کنون نضیرش نیست

برای ساخت برخی از قطعات صنعتی، تا پاسی از شب کار می‌کرد.

قرآن ذمزمه می‌کرد و بسیاری از آیات را به‌ حافضه سپرده بود.

آفرین بر تو پسر باهوش! از کجا فهمیدی؟ نیما با غرور ادامه می‌دهد: «قبلا" آن را خودم ترجمه کرده‌ام». خوب، که این طور! به هر حال ما همه مشتاقیم ترجمۀ تو را بشنویم.

نیما برمی‌خیزد و با دست‌هایی لرزان کاغزی را پیش رویش می‌گشاید و شروع به خواندن می‌کند،. لرزشی در صدای او احساس می‌شود.

معلّم کتابی را از کیفش در می‌آورد و می‌گوید: «بگیر؛ این کتاب را با دقّت بخوان. راستی، شعر فارسی چطور؟ هیچ مطالعه می‌کنی؟»

دل بستگی استاد به شعر و ادب تا اندازه‌ای بود که سر در خانه‌اش را به این بیت سعدی آراسته بود که امروز نوازشگر دیدگان رهگذران و مشتاقان آن استاد است.

قطعه

غزل

قصیده

مثنوی

«خیلی عالی است، نظامی در آرایش صحنه‌های شعرش استاد بی نظیری است. شنیده‌ام خودت هم شعر می‌گویی. یادت باشد از شعرهایت حتما" برایم بیاوری. دلم می‌خواهد سرت را بالا بگیری و با صدای بلند، برایم شعر بخوانی»

نیما پس از اندکی درنگ، چنین خواند: نام بعضی نفرات / رضق روحم شده است. / وقت هر دلتنگی / سویشان دارم دست / جرأتم می‌بخشد / روشنم می‌دارد.

پروین از کودکی کوشا و اهل نظر بود. در یازده سالگی با اشعار فردوسی، نظامی، مولوی و ناصر خسرو آشنا شد.

این کودک آرام و با استعداد، با راهنمایی و کمک پدرش، سرودن شعر را آغاز کرد. پدر از پروین، همچون مرواریدی در صدف، با دقّت مراقبت می‌کرد.

سید مهدی شجاعی

بدیع الزمان فروزانفر

محمد حسین شهریار

محمد جواد محبّت

تناسب، اغراق

تشبیه،تناسب

تضمین، تضاد

تضمین، تناسب

هر چه کنی کشت همان بدروی / کار بد و نیک چون کوه و صداست

رام تو نمی‌شود زمانه / رام از چه شدی؟ رمیدن آموز

تا کی حرکات کودکانه؟ / در باغ و چمن چمیدن آموز

شو روز به فکر آب و دانه / هنگام شب آرمیدن آموز

به راستی که یکی از نوابغ ادب است میان شاعره ها تا کنون نظیرش نیست

برزگری پند به فرزند داد کای پسر این پیشه پس از من تو راست

ای رود باور کن که دریا مقصد توست نگذار جانت را تب هامون بگیرد

آری آگر یک لحظه از من چشم برداری گم می شوم در های و هوی لحظه ها، آری

این بیت می‌تواند بیت اول غزل باشد.

این بیت می‌تواند بیت اول قصیده باشد.

این بیت می‌تواند بیت اول قطعه باشد.

این بیت می‌تواند بیت اول مثنوی باشد.

علی اسفندیاری پدر شعر نو فارسی است.

افسانه و ای شب از آثار نظام وفا هستند.

شهریار لقب علی اسفندیاری است.

حیدر بابا به زبان فارسی نوشته شده است.

الف_د

الف_ج

ب_ج

ج_د

مفاهیم اجتماعی، هنری، فلسفی

پند و اندرز، حکمت و عرفان

پند و اندرز، مسائل اخلاقی و اجتماعی

مساول عرفانی، ستایش و وصف طبیعت

تشبیه

تشخیص

مراعات نظیر

تضاد

مورد توجّه بودن

گوشه‌گیر و پنهان بودن

کمیاب و باارزش بودن

دقیق و مراقب بودن