گام به گام پرسش های نمونه صفحه 124 درس حکومت، جامعه و اقتصاد در عصر مغول_تیموری تاریخ (2)

1- موج اول حملۀ مغول به ایران چه پیامدهایی داشت؟

2- مهم ترین رسالتی که دیوان سالاران و عالمان ایرانی در دورۀ نامسلمانی مغول ها به عهده گرفتند چه بود؟ توضیح دهید.

3- فراز و فرود شهر و شهرنشینی را در دورۀ ایلخانان بررسی و تحلیل کنید.

4- قشربندی اجتماعی ایران در عصر ایلخانی چه وضعیتی داشت؟

5- وضعیت تجارت ایران در عصر ایلخانان و عوامل مؤثر بر آن را شرح دهید.

1- کاهش جمعیت به دلیل مهاجرت های گسترده، تخریب زیرساخت های اقتصادی و فرهنگی، از بین رفتن موقعیت اجتماعی مالکان، بازرگانان، عالمان و مردم عادی و همچنین جمعیت قابل توجهی از اقوام ترک و مغول وارد ایران شدند.

2- این گروه از عامان سعی کردند تا جلوی خشونت و رفتارهای خودسرانه آن ها را بگیرند و این کار را با آشنایی آنها با فرهنگ ایرانی و آداب کشاورزی انجام می دادند. از معروف ترین عالمان می توان به خواجه نصیرالدین طوسی و شمس الدین محمد جوینی اشاره کرد.

3- پس از استقرار حکومت ایل خانی و با تلاش دیوان سالاران و عالمان برای مهار رفتار غیر اجتماعی به تدریج شهر و شهرنشینی رونق پیدا کرد و همین روند با مسلمان شدن مغول ها و اصلاحاتی که توسط ایل خان غازان برای بازسازی ویرانی انجام شد سرعت بیشتری گرفت و شهرک ها و شهرهای جدیدی همچون شهرک رشیدیه، شام (شتب) غازان و سلطانیه ایجاد شد.

4- قشربندی اجتماعی ایران در عصر مغول مانند گذشته بود. صرف نظر از سه گونه ی تقریبا متفاوت جامعه ی عشیره ای، روستایی و شهری که مبتنی بر شیوه معیشت بود، جامعه ی دوره ی مغول به دو دسته ی کلی فرادست و فرودست تقسیم می شد.

 در ابتدای دوره مغول، رؤسای قبایل و فرماندهان سپاه، گروه اشرافیت نظامی را تشکیل می دادند و از امتیازات و اختیارات فراوانی برخوردار بودند. اما با مسلمان شدن مغول ها، به تدریج بزرگان ایرانی شامل دیوان سالاران، عالمان، اندیشمندان و مشایخ صوفی تحت حمایت ایلخانان، موقعیت و نفوذ اجتماعی خود را بازیافتند و تلاش کردند که زیاده خواهی و خودسری اشرافیت مغول را مهار کنند. بازرگانان و اهل صنعت، حرف و هنر نیز مورد احترام قرار گرفتند.

5- وضعیت اقتصاد شهری و تجاری در عصر مغول و تیموری وضعیت به مراتب بهتری داشت کشورگشایی های چنگیز و تیمور موجب شد که سرزمین های وسیعی در قاره پهناور آسیا به لحاظ سیاسی یکپارچه و متحد شود و زمینه تجارت بین المللی افزایش یافت و باعث ارتباط جزایر ایرانی به هند و چین شده بود و بازاریابان و صنعتگران زندگی بهتری نسبت به غیر شهریان داشتند.