گام به گام کارگاه نوشتن صفحه 89 درس نگارش علمی: مقاله نویسی (1) نگارش (3)

تمرین(1)

چند مقاله تحقیقی را در مجلّات انتخاب کنید و با توجه به آنچه آموختید نقاط قوت و ضعف آن را بیابید.

تمرین(2)

با راهنمایی دبیرتان موضوعی انتخاب کنید و مقاله ای تحقیقی بنویسید.

تمرین(1)

براساس آنچه که در تحقیقات انجام شده مشاهده کردیم، از نقاط قوت مجلات می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

خوب رسانیدن مطلب مورد نظر به ذهن مخاطب ، دارا بودن اشکال و تصاویر مربوط به نوع مجله که بازگوی موضوع مجله می باشد ، چکیده های مناسب و استفاده از کلیدواژه های متناسب با آن ها، فهرست بندی مناسب ، استفاده از طراحی مناسب برای مقاله های تحقیقی ، متن بندی و استفاده از عناوین مناسب.

از نقاط ضعف این مقالات می توان به موارد زیر اشاره نمود:

بعضی از مقالات دارای کلی گویی هایی بود که نمی توانست ذهنیت منسجمی از عنوان مقاله به مخاطب بدهد ، استفاده از کلمات و عبارات دشوار فهم که درباره آن توضیحی داده نشده است تا مخاطب مقاله بداند که مفهوم دقیق این کلمات و عبارات چیست ، استفاده از چکیده های خیلی مختصر و کلی گویی های بی مورد درباره موضوع مقاله.

تمرین(2)

چکیده : شاهنامه فردوسی که نزدیک به پنجاه هزار بیت دارد ، مجموعه ای از داستانهای ملی و تاریخ باستانی پادشاهان قدیم ایران و پهلوانان بزرگ سرزمین ماست که کارهای پهلوانی آنها را همراه با فتح و ظفر و مردانگی و شجاعت و دینداری توصیف می کند. در این نوشتار قصد آن داریم که توضیحی هر چند مختصر درباره این کتاب بدهیم.
کلیدواژه ها: شاهنامه فردوسی، داستان، شعر، پادشاهان، قهرمانان، رستم، سهراب.

مقدمه : شاهنامه فردوسی که نزدیک به پنجاه هزار بیت دارد ، مجموعه ای از داستانهای ملی و تاریخ باستانی پادشاهان قدیم ایران و پهلوانان بزرگ سرزمین ماست که کارهای پهلوانی آنها را همراه با فتح و ظفر و مردانگی و شجاعت و دینداری توصیف می کند .حکیم ابولقاسم فردوسی تمام وقت و همت خود را در مدت سی و پنج سال صرف ساختن چنین اثر گرانبهایی کرد .

بدنه اصلی :  فردوسی پس از آنکه تمام وقت و همت خود را در مدت سی و پنج سال صرف ساختن چنین اثر گرانبهایی کرد ،در پایان کار آن را به سلطان محمود غزنوی که تازه به سلطنت رسیده بود ، عرضه داشت ، تا شاید از سلطان محمود صله و پاداشی دریافت نماید و باعث ولایت خود شود. سلطان محمود هم نخست وعده داد که شصت هزار دینار به عنوان پاداش و جایزه به فردوسی بپردازد. ولی اندکی بعد از پیمان خود برگشت و تنها شصت هزار درم یعنی یک دهم مبلغی را که وعده داده بود برای وی فرستاد.

حکیم ابولقاسم فردوسی از این پیمان شکنی سلطان محمود رنجیده خاطر شد و از غزنین که پایتخت غزنویان بود بیرون آمد و مدتی را در سفر بسر برد و سپس به زادگاه خود بازگشت.علت این پیمان شکنی آن بود که فردوسی مردی موحد و پایبند مذهب تشیع بود و در شاهنامه در ستایش یزدان سخنان نغز و دلکشی سروده بود ، ولی سلطان محمود پیرو مذهب تسنن بود و بعلاوه تمام شاهنامه در مفاخر ایرانیان و مذمت ترکان آن روزگار که نیاکان سلطان محمود بودند سروده شده بود.

همین امر باعث شد که وی به پیمان خود وفادار نماند اما چندی بعد سلطان محمود از کرده خود پشیمان شد و فرمان داد که همان شصت هزار دینار را به طوس ببزند و به فردوسی تقدیم کنند ولی هدیه سلطان روزی به طوس رسید که فردوسی با سر بلندی و افتخار حیات فانی را بدرود گفته بود و در گذشته بود. و جالب این است که دختر والا همت فردوسی از پذیرفتن هدیه پادشاه خودداری نمود و آن را پس فرستاد و افتخار دیگری بر افتخارات پدر بزرگوارش افزود.

معروف ترین داستانهای شاهنامه : داستان رستم و سهراب ، رستم و اسفندیار ، سیاوش و سودابه،  زال و رودابه است.

شاهنامه

شاهنامه اثر فردوسی، یکی از بزرگترین حماسه‌های جهان، شاهکار حماسی فارسی و حماسهٔ ملی ایرانیان و نیز بزرگترین سند هویت ایشان است.آن را قرآن عجم نیز نام نهاده‌اند. شاهنامه اثری است منظوم در حدود پنجاه‌هزار بیت در بحر متقارب مثمن محذوف (یا مقصور) (فعولن فعولن فعولن فعل (فعول)). سرایش آن حدود سی‌سال به طول انجامید. فردوسی خود در این باره ‌می‌گوید:

بسی رنج بردم درین سال سی             عجم زنده کردم بدین پارسی

آخرین ویرایشهای فردوسی در شاهنامه در سالهای ۴۰۰ و ۴۰۱ هجری قمری روی‌داد.

موضوع داستانهای شاهنامه

شاهنامه شرح احوال، پیروزیها، شکستها و دلاوریهای ایرانیان از کهنترین دوران (نخستین پادشاه جهان کیومرث) تا سرنگونی دولت ساسانی به دست تازیان است (در سده ۷ میلادی). کشمکشهای خارجی ایرانیان با هندیان در شرق، تورانیان در شرق و شمال شرقی، رومیان در غرب و شمال غربی و تازیان در جنوب غربی است. علاوه بر سیر خطی تاریخی ماجرا، در شاهنامه داستانهای مستقل پراکنده‌ای نیز وجود دارند که مستقیما به سیر تاریخی مربوط نمی‌شوند.

از آن جمله: داستان زال و رودابه، رستم و سهراب، بیژن و منیژه، بیژن و گرازان، کرم هفتواد و جز اینها بعضی از این داستانها به طور خاص چون رستم و سهراب از شاهکارهای مسلم ادبیات جهان به شمار ‌می‌آیند.

بحث و نتیجه گیری:

با مطالعه شاهنامه فردوسی در می یابیم که این کتاب حاصل دست رنج سال های دوران پختگی این حکیم نامدار ایرانی می باشد که چنین حماسه های اساطیری زیبایی در آن به تصویر کشیده شده است و بایستی قدر این گنجینه ادب پارسی را بدانیم.

منبع: دکتر محمدباقر اسلامی فردوس ، (1390) ، سیری در اساطیر شاهنامه ، چاپ اول ، نشر بازرگان ، صص 15-16 و صص 21-22 .