عوامل طبیعی و اقلیمی به خصوص خشکسالی و سیل و طغیان رودخانه ها و تخریب سدها.
1) بیماری های فراگیر و کُشنده ای (مثل طاعون و وبا).
2) عوامل طبیعی و اقلیمی به خصوص خشکسالی و سیل و طغیان رودخانه ها و تخریب سدها.
موجب مرگ و میر گسترده ی نیروی کار و در نتیجه رکود و اُفت تولید می شد.