Loading [MathJax]/jax/output/HTML-CSS/jax.js
| نصب اپلیکیشن

صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن

تابع

پاسخ تایید شده
7 ماه قبل
0
[شاه کلید مای درس] | تابع
bookmark_border یازدهم ریاضی
book حسابان یازدهم
bookmarks فصل 2 : تابع
7 ماه قبل
0

تابع

يك تابع از مجموعه A به مجموعه B رابطهاي بين دو مجموعه است كه به هر عضو A دقيقاً يك عضو از B را نسبت ميدهد. اعضاي A و B هر شيء ميتوانند باشند اما اگر AR وBR  تابع f را تابع حقيقي ميناميم

 A را دامنه تابع ، B را هم دامنه آن و مجموعه{f(x)|xA}  را برد تابع f گوييم.

مثال

تابع حقيقيAB  :را كه در آن  A={1,2,3,4,5}و هر عضواز f به صورت (t,2t) ميباشد را در نظر بگيريد 

الف) مجموعه B را توصيف كنيد.

ب) تابع f را با اعضايش مشخص كنيد.

ج) ضابطه تابع f را مشخص كنيد؟

 د) اگر N) B=N  مجموعه اعداد طبيعي است)، معرفي كاملي از تابع f را بنويسيد.

الف) مجموعه B هر زير مجموعه اي از اعداد حقيقي شامل مجموعه {2,4,6,8,10} ميتواند باشد

ب) اعضاي تابع f به صورتf={(1,2),(2,4),(3,6),(4,8),(5,10)}  ميباشد.

ج) ضابطه تابع f را ميتوان به صورت f(x)=2x نوشت.

د) تابعfراميتوان به صورتهاي{f:ANf(x)=2x يا{{f:{1,2,3,4,5}{1,2,3,4,5,...}f(x)=2x نوشت كه به طوركامل تابع فوق را معرفي ميكنند توجه كنيد كه مجموعه A دامنه تابع f و مجموعه N ، هم دامنه تابع و همچنين برد تابع مجموعه {2,4,6,8,10} ميباشد.

مثال

مجموعه A داراي m عضو و مجموعه B داراي n عضو ميباشد و تابع g از A به B تعريف شده است.

الف) در نمودار ون مربوط به تابع g چند پيكان بايد وجود داشته باشد.

ب) نمودار ون تابع g را طوري رسم كنيد كه.m<n 

ج) نمودار ون تابع g را طوري رسم كنيد كه m=n

د) نمودار ون تابع g را طوري رسم كنيد كه m>n

 الف) با توجه به اينكه از هر عضو A دقيقاً يك پيكان بايد خارج شده باشد بنابراين دقيقاً بايد m پيكان از A به B كشيده شود.

ب) بيشمار تابع براي g ميتوان در نظر گرفت.به عنوان مثال ميتوان g  را چنين در نظر گرفت:

مجموعه {فرانسه، انگليس، ايران} دامنه تابع و مجموعه { رياض، پاريس، لندن، تهران} هم دامنه تابع و مجموعه {پاريس، لندن، تهران} باشندبرد تابع مي باشند.

ج) ميتوان g را چنين در نظر گرفت.

مجموعه {ali,reza,amir} دامنه تابع و{A,R,B}  هم دامنه تابع و مجموعه {A,R} برد تابع ميباشند.

د) تابع g را ميتوان چنين در نظر گرفت

مجموعه {1,2,5,8} دامنه تابع و مجموعه {نه اول و نه مركب، عدد مركب، عدد اول} هم دامنه و برد تابع هستند.

مثال

تابع:AB  را طوري مشخص كنيد كه:

الفA (متناهي و B نامتناهي باشد.

ب A (نامتناهي و B متناهي باشد.

جA ( و B هر دو نامتناهي باشند.

مثال

الف) تابع f با ضابطه y=95x+32  را رسم كنيد.

ب) تابع g:[20,20]R با ضابطه g(x)=95x+32  را رسم كنيد.

 ج) آيا تابع h را ميتوان به قسمي در نظر گرفت كه دامنه و ضابطه آن با تابع g يكي باشد اما هم دامنه آن مجموعه Z باشد.

الف) با توجه به اينكه نمودار ضابطه داده شده يك خط است و هر خط با 2 نقطه مشخص ميشود كافي است 2 نقطه از اين خط را يافته و خط را رسم كرد.

 به عنوان مثال:

x=0y=32(0,32)f,x=10y=14(10,14)f

لذا شكل آن به صورت زير خواهد بود.

ب) نموار اين تابع قسمتي از تابع f است كه در آن 20x20 در واقع تابع g را تحديد تابع f ميناميم و نمودار آن چنين است:

ج) با توجه به اينكهg(1)=95+32=1695  لذا چنين تابعي نميتوان يافت.

مثال

از بين مستطيل هاي قابل محاط شدن در مثلث متساوي الاضلاع به ضلع 1 كدام مستطيل بيشترين مساحت را دارد؟

 طبق شكل اگر DC را برابر x بگيريم، داريمDFC=30 (چرا) و از آنجاFC2=2x  با توجه به رابطه ي فيثاغورس داريم:

FC2=DC2+FD2(2x)2=x2+FD2=FD=3x

لذا مساحت مستطيل فوق از رابطهS=(12x)x3  دست مي آيد و داريم:

s=23(x212x)=23[(x14)2116]=23(x14)2+38

اما بيشترين مقدار عبارت 23(x14)2 صفر است كه به ازايx=14  به دست مي آيد و لذا ماكزيمم S برابر 38 است و طول و عرض اين مستطيل برابر است باx3=143 و

12x=12(14)=12

دوتابع f و g در صورتي مساويند كه هردو شرط زير برقرار باشد:

 الف) دامنه دو تابع با هم برابر باشند.

 ب) به ازاي هر عضو از دامنه آنها داشته باشيمf(x)=g(x).

مثال

 توابع g={(3,4),(7,5),(9,1)} و f={(3,4)(7,1),(9,5)} را در نظر بگيريد. آيا اين دو تابع با هم مساويند.

  دامنه اين دو تابع مجموعه {3,7,9} است كه با هم مساوي است . f(7)=1 ولي g(7)=5 پس دو تابع با هم مساوي نيستند .

مثال

توابع {f:ARf(x)=3x3+1 و  {g:ARg={(1,a),(b,2),(a,c)} را در نظر بگيريد a ، b وc را طوري بيابيد كه دو تابع با هم مساوي باشند.

 چون1Dg  لذا بايد 1Df و f(1)=4  پس بايد g(1)=4 يعني a=4 همچنين g(b)=2 و از حل معادلهf(x)=2 نتيجه ميشود كه x=133لذا b=133 با استدلال هاي مشابه 4Dgو در نتیجه باید4Df  و چون f(4)=193 لذا g(4)=193 يعني c=193

پس تابع   gبه صورت g(x)={(1,4),(133),(4,193)} بوده و A نيز چنين است A={(1,4),(133),4}

توابع f(x)=sin2x+cos2x وg(x)=1 با هم برابرند دقت كنيد كه دامنه هر دو تابع  مجموعه R است.

مثال

 آیا توابع f(x)=x2 وg(x)=x با هم مساويند؟

دامنه هر دو تابع مجموعه اعداد حقیقی است اما به ازای هر x<1  مقادیر هر دو تابع برابر نیست مثلاf(5)=(5)2=25=5  ولی g(5)=5

مثال

آيا توابع f(x)=tanx  و g(x)=1cotx  باهم برابرند؟

ميدانيد كه tanx به ازاي هرx=kπ+π2 , KZ تعريف نشده است يعني اين نقاط در دامنه تابع f قرار ندارند.

 اما cotx به ازاي هر  x=kπ ,KZ  تعريف نشده و به ازاي هرx=kπ+π2 KZ  صفر 2 ميشود لذا مجموعه اين نقاط يعني نقاط به طولx=kπ2 KZ , عضو دامنه تابع g نميباشد.

بنابراين دامنه اين دو تابع برابر نيست . به عنوان مثال f(0) تعريف شده و برابر صفر است اما تابع g به ازاي x=0  تعريف نشده است

مثال

به طور مشابه با مثال قبل توابعf(x)=logx2 و g(x)=2logx  باهم برابر نیستند زیرا دامنه تابع f مجموعه R{0} است ولي دامنه تابع g مجموعه {x|x>0}  مي باشد كه برابر نيستند.

 مثال

 M و L را طوري بيابيد كه توابع f و g باهم برابر باشند.

f(x)={x+2x24,x2,2L,x=25,x=2,g(x)={1x2,x2M,x=2

 اولاً دامنه هر دو تابع مجموعه اعداد حقيقي است و g(2)=M و  M=5 بنابراين 5 همچنين f(2)=L و g(2)=14 لذا.L=14  توجه كنيد كه اگر   x2, x2 آنگاه:

f(x)=x+2x2=x+2(x2)(x+2)=1x2

تهیه کننده: حامد دلیجه  


سایر مباحث این فصل