عوامل پوسیدگی دندان و پیشگیری از آن

به طور کلی میتوان گفت چهار عامل اصلی در ایجاد پوسیدگی دندان نقش دارند .

میکروب ها

مواد قندی

مقاومت شخص و دندان

زمان و سرعت ایجاد پوسیدگی

1 - میکروب ها: 

در دهان هر فرد به طور طبیعی انواع و اقسام میکروبها وجود دارد ، ولی همه میکروبهای موجود در دهان پوسیدگی زا نیستند . در واقع انواع خاصی از میکروبها در پلاک میکروبی وجود دارند که میتوانند پوسیدگی را به وجود آورند .

2 - مواد قندی: 

مواد قندی و کربوهیدراتها باعث پوسیدگی دندانها میشوند . میزان چسبندگی ماده غذایی، تعداد دفعات مصرف و نوع قند در ایجاد پوسیدگی نقش دارند .  

3- مقاومت شخص و دندان: 

عوامل زیر در میزان تشکیل پلاک میکروبی و همچنین تأثیرگذاری آن در پوسیدگی دندانهای فرد نقش دارند:

الف - وضعیت بزاق دهان

ب - شکل و فرم دندانها

پ - طرز قرارگیری دندان

ت - میزان مقاومت دندان نسبت به اسید تولید شده توسط میکروبها

ث - نوع میکروبهای موجود در حفره دهان

ج - سلامت عمومی فرد

4- زمان و سرعت ایجاد پوسیدگی:

همانطور که گفته شد، بعد از خوردن غذا و رسیدن مواد قندی به میکروبهای پلاک تا اسیدی شدن کامل محیط دهان و بعد آن بازگشت وضعیت به حالت اولیه قبل از خوردن، بیشتر از یک ساعت طول میکشد. پس این زمان بهترین فرصت برای پاک کردن پلاک میکروبی از روی دندانها و لثه میباشد.

سهل انگاری در تمیز کردن دهان و دندان و فرصت دادن به پلاک میکروبی برای چسبیدن به دندانها و نفوذ آن به ناحیه بین دندان و لثه، باعث تشکیل آرام جرم روی دندان، به خصوص در پای دندان میشود و زمینه پوسیدگی دندان فراهم میشود

1- پرهیز از مصرف مواد قندی و سیگار

2- شست و شوی مرتب دهان و دندان با روشهای مناسب و صحیح

3- حداقل دوبار مسواک زدن (صبحها قبل یا بعد از صبحانه و شبها قبل از خواب) 

4- یک بار استفاده از نخ دندان در طول یک شبانه روز

بوی بد دهان به سه دسته تقسیم میشود:

• بوی بد گذرای ناشی از خوردن غذاهایی مانند سیر یا پیاز و یا سیگار کشیدن.

• بوی بد تنفس صبحگاهی ناشی از کاهش جریان بزاق و افزایش تخمیر در دهان در حین شب، که خود به خود پس از صرف صبحانه و یا استفاده از مسواک و نخ دندان برطرف می شود.

• بوی بد تنفس دائمی که نشانه نوعی بیماری یا پوسیدگی دندان است که با تأکید بر رعایت اصول بهداشت دهان و دندان و زبان (مسواک کردن زبان)، لازم است به دندان پزشک مراجعه شود.

دندانهای خود را باید؛ در هر شبانه روز حداقل دو نوبت و در هر نوبت حداقل به مدت 2 دقیقه (با استفاده از مسواک مناسب) مسواک بزنیم و حداقل یک بار هم از نخ دندان برای تمیز کردن فضای بین دندانها استفاده کنیم. (به تصاویر صفحات 98 و 99 کتاب درسی رجوع شود.)