گام به گام فعالیت 2 صفحه 138 درس تحولات سیاسی و اقتصادی ایران در دورۀ صفوی تاریخ (2)

بررسی شواهد و مدارک

متن های زیر را بخوانید و به پرسش های مربوط به آنها پاسخ دهید.

متن 1 : «سواره نظام ایران با اینکه پراکنده بودند و به خوبی رهبری نمی شدند، افواج مقدم ینی چری ها را در هم شکستند و آن پیاده نظام نامور را در هم ریختند. چنان که گفتی صاعقه بر پیکر آن لشکر گران و نیرومند فرود آمده است.... سلطان (سلیم) که نگران خونریزی و کشتار بود، عقب نشینی آغاز کرد، و خواست از معرکه برتابد و بگریزد؛ اما سنان پاشا.... فرمان داد که توپها را بیاورند و به سوی.... ایرانیان آتش بگشایند. اسب های ایرانیان چون بانگ تندر آسای آن ادوات و آلات دوزخی را شنیدند، رم کردند و هر یک به سمتی از دشت گریختند و از فرط ترس و وحشت به عنان کشیدن... سواران اعتنا نکردند... براستی گفته اند اگر توپخانه دشمن در میان بود.... نیروی عثمانی هر چه بود تار و مار می شد و سپاهیان عثمانی از دم شمشیر ایرانیان می گذشتند...» (سفرنامه ونیزیان در ایران، ص 277).

متن 2 : «چون نران محاربه... به اشتعال درآمد از صباح تا به نزدیک زوال... اکثر عزیزان... خرمن حیاتشان از آتش غیرت بسوخت. حضرت شاه دین پناه.... توکل بر کرم کردگار کرده با جمعی از قورچیان دلاور، که از تیر و شمشیر و از پلنگ و شیر، روی برنمی تافتند بر مخالفان حمله برد» (خورشاه بن قباد حسینی، تاریخ ایلچی نظام شاه، ص 67).

 1- متن اول، چه کسی را پیروز اولیه کارزار چالدران می داند و علت تفوق عثمانی ها را در نهایت چگونه بررسی می کند؟

2- میان متن اول و دوم چه وجه مشترکی وجود دارد؟

1- در ابتدا صفویان را پیروز می داند و علت تفوق عثمانی ها را استفاده از توپ می داند که باعث رم اسبان صفوی ها شد.

2- مطلب مشترک آسیب خوردن سپاه صفوی از سلاح های آتشین عثمانی می باشد.