گام به گام پرسش های نمونه صفحه 100 درس ظهور و گسترش تمدن ایرانی_اسلامی تاریخ (2)

1- زمینه های سیاسی و اجتماعی شکل گیری حکومت های ایرانی را در سده های سوم و چهارم هجری توضیح دهید.

2- حکومت های طاهریان و سامانیان را با سلسله های صفاریان و آل بویه، از نظر نحوۀ به قدرت رسیدن و نوع رابطه، با خلافت عباسی مقایسه کنید.

3- پیامدهای سیاسی و اجتماعی تأسیس حکومت های ایرانی مسلمان در سده های سوم تا پنجم هجری را تجزیه و تحلیل کنید.

4- نقش سلسله های ایرانی را در پیشرفت و شکوفایی علوم و معارف اسلامی در سده های سوم تا پنجم هجری شرح دهید.

5- منابع و تحقیقات تاریخی را که در این درس به آنها استناد شده است، فهرست کنید.

1- سرآغاز این تعبیر زمانی بود که طاهر بن حسین مشهور به ذوالیمینین از طرف مأمون به حکومت خراسان منصوب شد، تشدید جنبش های ضد خلافت در ایران مأمون را متوجه این نکته کرد که می بایست تغییری در شیوه اداره قلمرو ایجاد کند به همین دلیل حکومت خراسان را به طاهر سردار ایرانی خود سپرد و بعد از طاهر حکومت خراسان موروثی شد و بدین ترتیب نخستین سلسله مسلمانان ایرانی شکل گرفت و بعد از آن حاکم شدن قدرت عباسیان سلسله های دیگری در گوشه و کنار ایران روی کار آمدند. صفاریان، سامانیان، آل بویه... از جمله این سلسله ها هستند.

2- بنیان گذاران برخی از سلسله ها مثل طاهریان و سامانیان به دستور خلیفه عباسی به حکمت رسیدند و انتقال قدرت نیز به دستور خلیفه انجام می گرفت اما در مقابل اینها بسیاری از سلسله های دیگر بدون تأیید و اجازه خلیفه به قدرت رسیدند مانند یعقوب لیث صفاری بنیان گذار حکومت صفاریان، حسین بن زید مؤسس علویان، پسران بویه بنیان گذاران آل بویه.

3- مهم ترین پیامد آن کم شدن قدرت سیاسی و نظامی خلفای عباسی در ایران بود و همین طور وقتی اداره امور برخی مناطق به ایرانیان واگذار شد. آرامش نسبی به جامعه حاکم شد اما برخی از امیران سلسله ها به دلیل تمایلات توسعه طلبانه به تحریک خلفای عباسی به رقابت می پرداختند.

4- در ایران دوران فعالیت های علمی و فکری دو چندان شد. در این دوره دانشمندان بزرگی پا به عرصه گذاشتند و اثرهای فاخر را پدید آوردند. امیران  فرهنگ پرور این سلسله ها به خصوص سلسله آل بویه و سامانیان عالمان را مورد حمایت مادی و معنوی قرار می دادند و می توانستند بودن تنگ نظری و فارغ از دین و مذهب فعالیت خود را انجام بدهند.

5- تاریخ گردیزی – تاریخ سیستان – تاریخ ایران.