برای اینکه خون در شریانهای اعضای بدن جریان پیدا کند و مواد غذایی و اکسیژن را به اعضای مختلف بدن برساند نیاز به نیرویی دارد که خون را در رگها به حرکت درآورد؛ این نیرو را فشار خون نامیده می شود.
فشار خون طبیعی 120/80 میلی متر جیوه یا 12/8 سانتی متر جیوه است.
این اعداد برابر فشارهایی هستند که از طرف قلب در زمان انبساط و انقباض، به خون در درون رگ ها وارد می شود. 120 میلی متر جیوه نشان دهنده فشار سیستولی (ماکزیمم) است که هم زمان با پمپ خون به بیرون توسط قلب ایجاد می شود و 80 میلی متر جیوه، فشار دیاستولی (مینیمم) است که همزمان با استراحت قلب میان دو ضربان وجود دارد.
آیا فشار خون در طول روز ثابت است؟ عواملی که فشار خون را بالا میبرند، کداماند؟
خیر. فشار خون در طول روز تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله وضعیت بدن، فعالیت مغز، فعالیت گوارشی، عضلاتی، تحریکات عصبی، پر بودن مثانه، دمای محیط، میزان صدا، مصرف دخانیات، الکل، چای و قهوه و دارو تغییر میکند و این تغییرات موقتی است.
در صورتی که شریانهای بدن توانایی انقباض و انبساط خود را به دلیل رسوب چربیها در جداره شریان از دست بدهند، قلب باید با شدت و قدرت بیشتری فعالیت کند تا بتواند خون رسانی به بدن را به درستی انجام دهد، در این شرایط فشار خون بالا می رود و اگر فشار خون به طور دائمی بالاتر از حد طبیعی باشد به آن فشار خون بالا می گویند.
سابقه خانوادگی، سن بالای 50 سال،مصرف دخانیات و الکل، تغذیه نامناسب و کم تحرکی از عوامل خطر زمینه ساز بیماری های فشارخون بالا هستند.
فشار خون اولیه سالها بدون علامت است و معمولاً زمانی علامتدار میشود که به اندامهای حیاتی مانند مغز، چشم، کلیه، قلب، تأثیر گذاشته و به آنها آسیب رسانده باشد.
در این صورت گاهی ممکن است با علائمی همچون موارد زیر بروز کند: سردرد در ناحیه پس سر – سر گیجه - تاری و اختلال دید – خستگی زودرس و تپش قلب – تنگی نفس شبانه و یا هنگام فعالیت – دردهای قفسه سینه
درصورت داشتن بیماری فشار خون بالا، باید به پزشک مراجعه کرده و برای پیشگیری و کنترل فشارخون بالا به عواملی همچون: مصرف دخانیات و الکل ،عدم مصرف غذاهای چرب و پرنمک،
کنترل وزن در حد مطلوب، فعالیت بدنی کافی و منظم، داشتن رژیم غذایی همراه با مصرف میوه و سبزی به مقدار کافی، کنترل و مدیریت خشم و استرس و... باید توجه داشت.
میزان مصرف روزانه نمک برای افراد میانسال و سنین بالا:
افراد زیر ۵۰ سال: برابر با ۵ گرم
افراد بالای ۵۰ سال: برابر با ۳ گرم