نمونه سوالات فصل 5 فارسی دوازدهم همراه با جواب تشریحی

معنی واژگان مشخص شده زیر را بنویسید.

1. وین مردم نحس دیو مانند
2. سرد و سینه خموش و آوند
3. از گردش قرن‌ها پس افکند
4. تو قلب فسرده زمینی

معنی واژگان مشخص شده زیر را بنویسید.

1. کافور بر آن ضماد کردند
2. برکش ز سر این سپید معجر
3. با اختر سعد کرده پیوند
4. بفروش چو شرزه شیر ارغند

معنی واژگان مشخص شده زیر را بنویسید.

1. زین بی‌خردان سفله بستان
2. خر سلانه سلانه راه می‌آید.
3. از سیم به سر یکی کله خود

معنی هر یک از واژگان زیر را بنویسید.

1. ستوران
2. گرزه
3. شرزه
4. عطا
5. فغان

غلط‌های املایی را در گروه کلمات زیر اصلاح کنید.

حاج احمد آغا پسر کل گلاب دشمن غریب است که توی این دشت وسیع عملیات کند. توکلت به خدا باشد چه بسا همین مین ها برایمان کاری افتد. شما همین مین ها را در مقابل دشمن بکار بگزارید. خداوند کریم است و بروید و معطل نکنید. نمی‌دانم چه بگویم روی حرف حاجی که خودش از عاملان بزرگ و قدیمی تخریب است، حرفی نمی‌توانم بزنم. اما این کار مثل این است که بخواهیم با یک کاسه ماست با آب یک دریاچه ذوق درست کنیم.

ترکیب‌های وصفی و اضافی را مشخص کنید.

1. دیو سپید پای دربند
2. برابر نیرو های دشمن
3. عملیات احداث خاکریز
4. اولین دقایق صبح

ترکیب‌های وصفی و اضافی را مشخص کنید.

1. این خاکریز هشت نه کیلومتری
2. دبیرستان اندیشه صعود
3. لباس خیلی تمیز
4. مسلک مرغ گرفتار قفس

ترکیب‌های اضافی و وصفی را مشخص کنید.

1. ای بی‌خردان سرفه
2. داد دل مردم خردمند
3. دانش آموز بسیار باهوش
4. این پند سیاه بخت فرزند

نقش مسند و مفعول را در جمله‌های زیر مشخص کنید.

1. دلم می‌خواهد دهان خر را با جفت دست‌هایم بگیرم.
2. الاغ آواز دیگری را شروع می‌کند.
3. خر آوازش را نیمه کاره رها می‌کند.
4. بشوی اوراق اگر هم درس مایی

در بیت زیر هر یک از قسمت‌های مشخص شده استاره از چیست؟

از سیم به سر یکی کله خود / ز آهن به میان یکی کمربند

آرایه‌های ادبی هر یک از ابیات زیر را بنویسید. ( هرکدام یک مورد)

1. عیدی و سپید پای دربند / ای گنبد گیتی ای دماوند
2. تو قلب فسرده زمینی / از درد ورم نموده یک چند

آرایه حسن تحلیل را در ابیات زیر توضیح دهید.

1. تا چشم بشر نبیندت روی / بنهفته به ابر وهر دلبند
2. چون گشت زمین ز جور گردون / سرد و سیه و خموش و آوند

به نواخت ز خشم بر فلک مشت / آن مشت تویی تو ای دماوند

کنایه‌های به کار رفته در ابیات زیر را بررسی کنید.

1. ای مادر سرسپید بشنو / این پند سیاه بخت فرزند
2. برکش ز سر این سپید معجر بنشین به یکی کبود اورند
3. زین بی‌خردان سفله بستان / داد دل مردم خردمند

در بیت زیر استعاره و تشخیص را مشخص کنید.

ای مشت زمین بر آسمان شو / بر وی بنواز ضربتی چند

در ابیات زیر آرایه ایهام را بررسی کنید.

1. چون منفجر ای دل زمانه / وان آتش خود نهفته مپسند
2. خامش منشین سخن همی گویی / افسرده مباش خوش همی خند
3. پنهان مکن آتش درون را / زین سوخته جان شنو یکی پند

در ابیات زیر آرایه ایهام را بررسی کنید.

1. تا وا رهی از دم ستوران / وین مردم نحس دیو مانند
2. از سیم به سر یکی کله خود / ز آهن به میان یکی کمربند

مفهوم کلی ابیات زیر را بنویسید.

1. از سیم به سر یکی کله خود / ز آهن به میان یکی کمربند
2. تا چشم بشر نبیندت روی / بنهفته به ابر چهره دلبند

مفهوم کلی ابیات زیر را بنویسید.

1. تا وا رهی از دهم ستوران / وین مردم نحس دیو مانند

      با شیر سپهر بسته پیمان / با اختر سعد کرده پیوند

2. زین بی‌خردان سفله بستان / داد دل مردم خردمند

با توجه به ابیات زیر به سوالات پاسخ بدهید.

• تا چشم بشر نبیندت روی / بنهفته به ابر چهره دلبند
• با شیر سپهر بسته پیمان / با اختر سعد کرده پیوند
• بنواخت ز خشم بر فلک مشت / آن مشت تویی تو ای دماوند
• ای مشت زمین بر اسمان شو / بر وی بنواز ضربتی چند
• تو قلب فسرده زمینی / از درد ورم نموده یک چند
• ای مادر سرسپید بشنو / این پند سیاه بخت فرزند

1. در کدام ابیات شاعر به بلندی و ارتفاع دماوند اشاره کرده است؟
2. شاعر کوه دماوند را با چه تعابیری مورد خطاب قرار داده است؟
3. منظور شاعر از سیاه‌بخت فرزند چیست؟
4. شاعر با چه تعبیری از خورشید و سیاره مشتری یاد کرده است؟
5. در کدام ابیات شاعر دماوند را به حرکت و مبارزه تشویق کرده است؟

هریک از ابیات زیر را به فارسی روان برگردانید.

1. چون گشت زمین ز جور گردون / سرد و سیه و خموش و آوند
2. بنواخت ز خشم بر فلک مشت / آن مشت تویی تو ای دماوند
3. تو مشت درشت روزگاری / از گردش قرن ها پس افکند

هریک از ابیات زیر را به فارسی روان برگردانید.

1. نی نی تو نه مشت روزگاری / ای کوه نی‌ام ز گفته خرسند
2. تا درد و ورم فرونشیند / کافور بر آن ضماد کردند

هریک از ابیات زیر را به فارسی روان برگردانید.

1. شو منفجر ای دل زمانه / وان آتش خود نهفته مسند
2. خامش منشین سخن همی  گوی / افسرده مباش خوش همی خند

هریک از ابیات زیر را به فارسی روان برگردانید.

1. پنهان مکن آتش درون را / زین سوخته جان شنو یکی پند
2. گر آتش دل نهفته داری / سوزد جانت به جانت سوگند

هریک از ابیات زیر را به فارسی روان برگردانید.

1. ای مادر سرسپید بشنو / این پند سیاه بخت فرزند
2. برکش ز سر این سپید معجر / بنشین به یکی کبود آورند

هرکدام از ابیات زیر را به فارسی روان برگردانید.

1. بگرای چو اژدهای گرزه / بخروش چو شرزه شیر ارغند
2. بفکن ز پی این اساس تزویر / بکسل ز هم این نژاد و پیوند

بیت زیر را به فارسی روان برگردانید.

برکن ز بن این این بنا که باید / از ریشه بنای ظلم برکند

کتاب دماوندیه از چه کسی است؟

کتاب ............. از دیوان اشعار محمدتقی بهار است.

انواع ترکیب ها را بنویسید.

ترکیب وصفی را توضیح دهید.

ترکیب اضافی را توضیح دهید.

هرگاه اسم و صفت با هم ترکیب شوند، .......... ساخته می‌شود.

هرگاه دو اسم کنار هم بیایند که با نقش نمای اضافه به هم وصل شوند، ........... ساخته می‌شود.

هرگاه دو اسم کنار هم بیایند که با نقش نمای اضافه به هم وصل شوند، ترکیب وصفی ساخته می‌شود.

هرگاه اسم و صفت با هم ترکیب شوند، ترکیب وصفی ساخته می‌شود.

ترکیب وصفی یا اضافی بودن کلمات زیر را بررسی کنید.

1. انسان شجاع
2. کدام کتاب
3. کتاب های پرعکس
4. هروقت
5. چه انسانی
6. نامه پرمهر
7. چه فیلمی؟
8. پنج انسان
9. بهترین داستان

ارایه حسن تعلیل را تعریف کنید.

آرایه ......... علتی خیالی به جای علت واقعی است.

در بیت زیر، شاعر علت افتادگی شاخه‌های بید مجنون را چه چیزی می‌داند؟

بید مجنون در تمام عمر، سر بالا نکرد / حاصل بی حاصل نبود به جز شرمندگی

معادل معنایی واژه های مشخص شده را از متن درس بیابید.

1. سریر ملک عطا داد کردار تو را / به جای خویش دهد هرچه کردار دهد
2. دردناک است که در دام شغال افتد شیر / یا که محتاج فرومایه شود مرد کریم

چهار ترکیب وصفی که اهمیت املایی داشته باشند، را بنویسید.

در بیت زیر، ترکیب های اضافی را مشخص کنید.

1. تو مشت درشت روزگاری / از گردش قرن ها پس افکند
2. زین بی‌خردان سفره بستان / داد دل مردم خردمند

در بیت زیر، گردش قرن ها ترکیب اضافی است.

تو مشت درشت روزگاری / از گردش قرن ها پس افکند

در بیت زیر، بی‌خردان سفله ترکیب .......... است.

زین بی‌خردان سفره بستان / داد دل مردم خردمند

در بیت زیر، دل مردم ترکیب وصفی است.

زین بی‌خردان سفره بستان / داد دل مردم خردمند

در کدام بیت آرایه حسن تعلیل بکار رفته است؟

1. تا چشم بشر نبیندت روی / نهفته به ابر، چهر دلبند
2. با شیر سپهر بسته پیمان / با اختر سعد کرده پیوند
3. شو منفجر ای دل زمانه / وان آتش خود نهفته مسند

در بیت های زیر، استعاره ها را مشخص کنید.

1. از سیم به سر یکی کله خود / ز آهن به میان یکی کمربند
2. پنهان مکن آتش درون را / زین سوخته حان، شنو یکی پند

مفهوم هریک از بیت‌های زیر را بنویسید.

1. از سیم به سر یکی کله خود / ز آهن به میان یکی کمربند
2. پنهان مکن آتش درون را / زین سوخته حان، شنو یکی پند

شعر های دماوندیه و مست و هشیار را از نظر قالب باهم مقایسه کنید.

قالب شعر دماوندیه ......... است.

قالب شعر مست و هشیار .......... است.

قالب شعر مست و هشیار قطعه است.

قالب شعر دماوندیه قطعه است.

محمدتقی بهار شعر دماوندیه را در سال ۱۳۰۱ شمسی سرود. در این سال به تحریک بیگانگان، هرج و مرج قلمی و اجتماعی، و هتاکی‌ها در مطبوعات و آزار وطن خواهان و سستی کار دولت مرکزی بروز کرده بود. بهار این قصیده را با تاثیر پذیری از این معانی گفته است؛ باتوجه به این نکته، به پرسش های زیر پاسخ دهید.

1. مقصود شاعر از دماوند و سوخته جان چیست؟
2. چرا شاعر خطاب به دماوند چنین می‌گوید؟

تو قلب فسرده زمینی / از درد، ورم کرده یک چند

معنی بیت زیر را به نثر روان بنویسید.

بفکن ز پی این اساس تزویر / بکسل ز هم این نژاد و پیوند

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

بفکن ز پی این اساس تزویر / بکسل ز هم این نژاد و پیوند

مفهوم مشترک سروده های زیر را بنویسید.

شو منفجر ای دل زمانه / وان آتش خود نهفته مسند

دلا خموشی چرا؟ چو خم نجوشی چرا؟ / برون سد از پرده راز، تو پرده پوشی چرا؟

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

شو منفجر ای دل زمانه / وان آتش خود نهفته مسند

معنی اورنگ ........ است.

املای کدام گروه از کلمات با توجه به معانی «خشمگین و قهرآلود – حیوانات چارپا خاصه اسب – اورنگ » به ترتیب درست است؟

با توجه به معنای مقابل هر واژه، املای چند کلمه غلط است؟

(صفحه: فرومایه) (ضماد:مرهم) (نحث:بداختر) (فغان:فریاد) (شرزه:غضبناک) (هتاکی:بی‌حیایی) (بکسل:جداکن) (سپهر: فلک) (تزویر:تزیین دروغ)

در کدام گروه واژه ها دو غلط املایی وجود دارد؟

در کدام عبارت غلط املایی یافت می‌شود؟

در کدام گزینه معنای یکی از واژه ها نادرست است؟

در کدام گزینه معنای تمام واژگان یکسان نیست؟

در کدام گزینه روابط معنایی نادرست است؟

همه گزینه ها به جز ......... به شیوه بلاغی سروده شده است.

با توجه به بیت های زیر در کدام گزینه نقش مضاف یا موصوف نیامده است؟

ای دیو سپید پای دربند / ای گنبد گیتی ای دماوند

تو مشت درشت روزگاری / از گردش قرن ها پس افکند

ای مادر سرسپید، بشنو / این پند سیاه بخت فرزند

در چند مورد وابسته پسین پیش از هسته آمده است؟

پنهان مکن آتش درون را / زین سوخته جان، شنو یکی پند

برکش ز سر این سپید معجر / بنشین به یکی کبود آورند

زین بی مردان سفله بستان / داد دل مردم خردمند

تا چشم بشر نبیندت روی / بنهفته به ابر، چهر دلبند

در همه گزینه ها بجز گزینه ........ هردو نقش منادا و مفعول باهم وجود دارد.

در کدام گزینه نقش تبعی وجود دارد؟

در کدام گزینه نقش تبعی وجود ندارد؟

باتوجه به بیت زیر، نقش مضاف و موصوف به ترتیب در کدام گزینه آمده است؟

پنهان مکن آتش درون را / زین سوخته جان، شنو یکی پند

نقش کدام واژه مشخص شده با بقیه متفاوت است؟

در بیت های زیر به ترتیب چند ترکیب وصفی و چند ترکیب اضافی وجود دارد؟

تا چشم بشر نبیندت روی / بنهفته به ابر، چهر دل بند

با شیر سپهر بسته پیمان / با اختر سعد کرده پیوند

در کدام گزینه مسند وجود ندارد؟

در کدام گزینه مضاف و موصوف نقش مسند دارد؟

در کدام گزینه مفعول دارای مصاف الیه نیست؟

در کدام گزینه نقش واژه مشخص شده با بقیه متفاوت است؟

معنی واژه مشخص شده زیر را بنویسید.

بگرای چو اژدهای گرزه

مفهوم مشت ک بیت های زیر را بنویسید.

شو منفجر ای دل زمانه / وان آتش خود نهفته مپسند

دلا خموشی چرا؟ چو خم نجوشی چرا؟ / برون شد از پرده راز، تو پرده پوشی چرا؟

در کدام یک از بیت های زیر آرایه حسن تعلیل وجود دارد؟

1. تا چشم بشر نبیندت روی / بنهفته به ابر، چهر دلبند
2. برکن ز بن این بنا که باید / از ریشه بنای ظلم برکند

نقش دستوری واژه مشخص شده را بنویسید.

تا چشم بشر نبیندت روی / بنهفته به ابر، چهر دل بند

با توجه به ابیات :

• تا وارهب از دم ستوران / وین مردم نحس دیو مانند
• با شیر سپهر بسته پیمان / با اختر سعد کرده پیوند

1. شیر سپهر استعاره از چیست؟
2. مفهوم کلی دو بیت، خلق کدام آرایه ها را به یاد می‌اورد؟

با توجه به بیت « ای مادر سرسپید بشنو / این پند سیاه بخت فرزند» منظور شاعر از مادر سرسپید و فرزند سیاه بخت چیست؟

در نمونه زیر، کدام واژه حذف شده است؟ نوع حذف را بنویسید.

گر آتش دل نهفته داری / سوزد جانت، به جانت سوگند

معنی و مفهوم قسمت مشخص شده را در شعر زیر بنویسید.

بفکن ز پی این اساس تزویر / بگسل ز هم این نژاد و پیوند

معنی مورد زیر را به نثر روان بنویسید.

برکن ز بن این بنا که باید / از ریشه بنای ظلم برکند

بیت زیر به شیوه بلاغی سروده شده است، آن را به یک جمله عادی برگردانید.

چون گشت زمین ز جور گردون / سرد و سیه و خموش و آوند

با توجه به بیت های زیر، به پرسش های داده شده، پاسخ دهید.

تو قلب فسرده زمینی / از درد ورم نموده یک چند

بفکن ز پی این اساس تزویر / بگسل ز پی این نژاد و پیوند

1. نوع کدام یک از ترکیب های قلب فسرده و قلب زمانی اضافی است؟
2. یک ترکیب وصفی در بیت دوم بیابید و بنویسید.

برای واژه مشخص شده، یک برابر معنایی مناسب بنویسید.

بخروش چو شرزه شیر ارغند

در بیت زیر، مقصود شاعر از مادر سرسپید و سیاه بخت فرزند چیست؟

ای مادر سرسپید، بشنو / این پند سیاه بخت فرزند

معنی مورد زیر را به نثر روان بنویسید.

بگرای چو اژدهای گرزه

در بیت « پنهان مکن آتش درون را / زین سوخته جان شنو یکی پند » سوخته جان چه کسی است؟

مفهوم مشترک دو بیت زیر را بنویسید.

• شو منفجر ای دل زمانه / وان آتش خود نهفته مپسند
• دلا خموشی چرا؟ چو خم نجوشی چرا؟ / برون شد از پرده راز، تو پرده پوشی چرا؟

ارایه استعاره را در بیت زیر مشخص کنید و مفهوم آن را بنویسید.

برکن ز بن این بنا که باید / از ریشه بنای ظلم برکند

در بیت زیر، ترکیب های اضافی را پیدا کنید و بنویسید.

زین بی‌خردان سفله بستان / داد دل مردم خردمند

نام پدید آورنده آثار زیر را بنویسید.

قصه شیرین فرهاد

در بیت زیر کدام ارکان جمله حذف شده است؟ آن را بیابید و نوع حذف را بنویسید.

از سر به یکی کله خود / ز آهن به میان یکی کمربند

در بیت "تو قلب فسرده زمینی / از درد ورم کرده یک چند" بین درد و ورم چه رابطه ای وجود دارد؟