گام به گام تمرین های دوره ای صفحه 89 درس شیمی جلوه ای از هنر، زیبایی و ماندگاری شیمی (3)

1- با توجه به 36 عنصر نخست جدول دوره‌ای عنصرها به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.

آ) عنصرهای كدام گروه ها جزو مواد مولكولی هستند؟

ب) عنصرهای كدام گروه جزو مواد كووالانسی هستند؟

پ) عنصرهای کدام دسته (s، p یا d) همگی فلزند؟

2- سیلیسیم کربید (SiC) یک سایندۀ ارزان است که در تهیۀ سنباده به کار می‌رود.

آ) این ماده را در كدام دسته از مواد جای می دهید؟ چرا؟

ب) سختی آن را در مقایسه با الماس و سیلیسیم پیش بینی كنید

3- هر یک از شکل‌های زیر رفتاری از مواد یونی را نشان می‌دهد. در هر مورد آن رفتار را با دلیل توصیف کنید.

4- برای هر یك از جمله های زیر دلیل بنویسید.

آ) تنوع و شمار مواد مولكولی بیشتر از مواد یونی و آن هم بیشتر از موادكووالانسی است

ب) تركیب هایی كه در دما و فشار اتاق به حالت مایع هستند، جزو مواد مولكولی به شمار می روند

پ) ترتیب واکنش پذیری فلزهای پتاسیم، کلسیم و تیتانیم به صورت ₁₉K > ₂₀Ca > ₂₂Ti است.

5- سیلیسیم، فسفر و گوگرد از جمله عنصرهای اكسیژن دوست هستند به طوری كه در طبیعت به شكل نمك های اكسیژن دار یافت می شوند. با توجه به ساختار لوویس آنیون های زیر به پرسش ها پاسخ دهید

آ) هریك از ساختارهای لوویس را با جفت نقطه ها كامل كرده سپس بار الكتریكی هر آنیون را مشخص كنید.

ب) فرمول شیمیایی نمك حاصل از این آنیون ها را با یون سدیم سپس یون كلسیم بنویسید.

6- نقشه‌های پتانسیل الکتروستاتیکی پروپان و دی متیل اتر با جرم مولی نزدیک به هم به صورت زیر است. با توجه به آنها به پرسش‌ها پاسخ دهید.

7- گروهی از دانش آموزان همۀ مواد خالص را به حالت جامد در نظر گرفته و آنها را بر اساس رفتار مطابق نمودار زیر دسته بندی کرده‌اند. با پر کردن جاهای خالی، نمونه‌ای برای هر جامد مثال بزنید.

1- آ) 18، 17، 16، 15

ب) 14

پ)  d

2- آ) جامدهای کوالانسی ، زیرا ماده ای سخت است که به عنوان سنباده به کار می رود.

ب) در سیلیسیم کربید از C-C در الماس بیشتر و از iS–iS در سیلیسیم کم تر است پس میانگین آنتالپی پیوند میان این دو ماده خواهد بود از این رو سختی آن از الماس کم تر اما از سیلیسیم بیش تر Si-Cچون طول پیوند است.

3- آ) ترکیب های یونی در حالت یونی جامد رسانای الکتریسه نیست زیرا در این حالت یون ها حرکت انتقالی ندارند و جا به جا نمی شوند. اما در حالت مذاب یا محلول در آب یه دلیل جا به جایی یون ها به سوی قطب های ناهمنام رسانایی انجام می شود.

ب) هنگامی که به جامد های یونی، ضربه ای در راستای معین وارد می شود با جابه جایی لایه یا لایه هایی از یون ها و قرار گرفتن یون های هم نام مقابل یکدیگر، نیروهای دافع آشکاری پدید می آید که سبب جدا شدن لایه ها از هم می شود.

4- آ) جامدهای کوالانسی به طور عمده از عنصرهای گروه 14 ساخته شده اند، از این رو شمار محدودی دارند. اما ترکیب های یونی از شبکه بلوری سه بعدی از کاتیون ها و آنیون های گوناگون (تک اتمی و چند اتمی) با عدد کوئوردینانسیون معین تشکیل می شوند. در حالی که ترکیب های مولکولی نوع و تعداد اتم های سازنده و همچنین تنوع شیوه اتصال آنها به هم بسیار بیش تر است برای نمونه اغلب مواد آلی ترکیب های مولکولی هستند.

ب) مواد یونی و مواد کوالانسی در دما و فشار اتاق، ترکیب هایی جامد هستند به همین دلیل ترکیب هایی که در دما و فشار اتاق به حالت مایع هستند، حتما مواد مولکولی خواهند بود.

پ) در دوره چهارم، پتاسیم فلز قلیایی با یک الکترون ظرفیت، کلسیم فلز قلیایی خاکی با دو الکترون ظرفیت و تیتانیم فلز واسطه با چهار الکترون ظرفیت است. واکنش پذیری در فلزها به سهولت تشکیل کاتیون وابسته است.

5- آ)

8- شماره یکان گروه اتم مرکزی = بار الکتریکی اتم مرکزی

Si : 4−8=−4

P : 5−8=−3

S : 6−8=−2

ب)

6- آ) پروپان، زیرا توزیع بارهای الکتریکی در آن متقارن است.

ب) دی متیل اتر، به دلیل قطبی بودن مولکول ها، نیروهای جاذبه قوی تری میان آنها برقرار می شود و آسان تر مایع می شوند.

7-