جواب فعالیت صفحه 121 درس 19 مطالعات اجتماعی پنجم (وزیران كاردان، شهرهای آباد)

1. با توجّه به خطّ زمان، سه حکومت ترک تبار را نام ببرید و بگویید دوره‌ی حکومت کدام‌یک طولانی‌تر بوده است.

2. چگونه برخی از ترکان در ایران به قدرت رسیدند و حکومت تشکیل دادند؟

3. متن درس را مطالعه کنید؛ کدام‌یک از سه حکومت غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان، اهمیّت بیشتری دارند؟ چرا؟

4. در زمان حکومت سلسله های ترک تبار، ایرانیان چه نقشی در اداره‌ی امور کشور داشتند؟ چرا؟

1. سلسله‌های غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان

غزنویان دوره حکومت طولانی داشته اند.

2. ترکان مردمی بودند که در نواحی شمال شرقی ایران زندگی می کردند. با مسلمان شدن، برخی از قبایل ترک به تدریج در داخل ایران رفت و آمد کردند. برخی از ترکان با استفاده از استعدادها و توانایی‌های خود به دربار پادشاهان نفوذ کردند و به مقامات مهمّی چون فرماندهی سپاه رسیدند سپس آنان پس از مدّتی توانستند حکومت‌هایی را تشکیل دهند.

3. سلجوقیان، چون در این دوره با توجّه به کار گرفته شدن ایرانیان باهوش و خردمند به عنوان وزیر، ایران با پیشرفت‌های شگرفی در زمینه‌های عمرانی، ادبی و فرهنگی مواجه شد. به عنوان مثال، می توان به خدمات نظام الملک توسی در تأسیس مدارسی به نام نظامیّه و ساخت مساجد، برج‌ها، مناره‌ها و کاروان‌سراهای باشکوه اشاره کرد.

4. نقش بسیار زیادی داشتند.، چون حاکمان ترک تبار از اقوام بیابانگرد بودند و از کشورداری اطّلاع چندانی نداشتند. به همین دلیل ایرانیسان باهوش و خردمند را به عنوان وزیر خود به خدمت گرفتند. این وزیران ایرانی خدمات عمرانی، فرهنگی و ادبی زیادی به کشور کردند.