گام به گام فعالیت  (4) صفحه 124 درس شناخت و مقابله با جنگ نرم آمادگی دفاعی دهم

در خصوص دستاوردهای علمی چندسال اخیر کشور در موضوعات مختلف تحقیق نموده و در کلاس بحث نمایید.

1- ساخت ماهواره و ماهواره‌بر

طی سال‌های گذشته متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع با تکیه بر علم داخلی به پیشرفت‌های حائز اهمیتی دست یافته‌اند ما در این حوزه شاهد ساخت و پرتاب موفقیت آمیز انواع ماهواره، ماهواره‌بر، ماهواره‌های سنگین و همچنین ماهواره ارتفاع مدار بوده‌ایم. در سال ۱۳۹۷ نیز پروژه ماهواره‌بر «سیمرغ» با هدف پرتاب ماهواره‌های سنگین تا ارتفاع مداری ۵۰۰ کیلومتر و پرتاب ماهواره «پیام» با هدف اندازه‌گیری تشعشعات فضایی و بهبود و پایش گرد و غبار انجام گرفت.

ایران فعالیت‌های فضایی خود را هر چند خیلی دیر آغاز کرد، ولی در کمترزمانی به موفقیت‌های بزرگی دست یافت که جهانیان را به حیرت وا‌داشت. هم اکنون جمهوری اسلامی ایران در میان ۹ کشور جهان صاحب چرخه کامل فناوری ماهواره‌ای قرار گرفته است.

2- تولید علم و فناوری نانو

فناوری نانو دانشی است که موج «چهارم انقلاب صنعتی» نامیده می‌شود. موضوع این فناوری، مهار ماده یا دستگاه در ابعاد کمتر از یک میکرومتر در مقیاس یک تا صد نانومتر است. در سال‌های اخیر شاهد تجهیز بیش از ۸۰ آزمایشگاه نانو به جدیدترین فناوری‌ها، کمک شایانی در پیشرفت این حوزه کرده تا جایی که ایران را در رتبه چهارم کشور‌های پیشرو صنعت نانو قرار داده است.

براساس آمار‌های منتشر شده از سوی وب او ساینس یک نمایهٔ استنادی علمی است که توسط تامسون رویترز ایجاد شده‌است، که امکان جستجوی استنادی جامع و همچنین دسترسی به پایگاه‌داده‌های مختلف را فراهم می‌کند ایران تا پایان دسامبر ۲۰۱۷ با انتشار ۸ هزار و ۷۹۱ مقاله علمی توانسته است رتبه چهارم جهانی را از آن خود کند، ضمن آنکه ایران همچنین با تولید ۴۰ درصد علم نانو بیشترین سهم تولید این علم را در میان کشور‌های اسلامی دارد.

3- ورود به حوزه‌های فناوری هسته‌ای

ایران پس از انقلاب با ورود به حوزه‌های فناوری هسته‌ای گام‌های بزرگی در این خصوص برداشته است و این پیشرفت‌ها باعث شده که بریتیش پترولیوم (شرکت نفتی BP) ایران را در رتبه ۲۸ جهان میان تولید‌کنندگان انرژی هسته‌ای معرفی نماید و اعلام کند ایران با افزایش ۳ برابری تولید انرژی هسته‌ای از کشور هلند نیز پیشی گرفته است.

ایران جزء کشور‌های پیشتاز تولید رادیو‌دارو و توسعه رادیو‌دارو‌های جدید است. رئیس انرژی اتمی ایران، آقای دکتر علی اکبر صالحی درباره تولید رادیودارو‌ها می‌گویند: در زمینه ‏رادیودارو‌ها در کشور هم تولید انجام می‌شود و هم به صورت مستمر تحقیق و توسعه در این زمینه انجام می‌گیرد. به طور مثال یکی ‏از رادیودارو‌هایی که طی سال‌های اخیر روی آن تحقیق کرده‌ایم، دارویی برای درمان سرطان پروستات است. ایران یکی از کشور‌های پیشرو در غرب آسیا در این زمینه است و اکنون رادیودارو‌های تولید داخل به ۱۵ کشور مانند مصر، هند، پاکستان، عراق، لبنان، سوریه و ‏برخی کشور‌های اروپایی صادر می‌شوند. ‏رادیوداروها، دارو‌هایی هستند که در ساخت آن‌ها از مواد رادیواکتیو استفاده می‌شود و در تشخیص و درمان برخی بیماری‌ها کاربرد دارند. 

4- پیشرفت در زمینه علمی دانشگاهی

یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب، رشد روز افزون و حضور فعال ایران در عرصه علمی است رشد و توسعه در این زمینه به‌قدری با سرعت پیش رفته که تا سال ۱۳۹۶ بیش از ۳۰۰ هزار اختراع در کشور ثبت شده است. براساس گزارش پایگاه آی اس آی (مؤسسه‌ای با تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی) کشور ایران از لحاظ کمیت علمی در سال ۲۰۱۶ رتبه ۱۷ جهانی را کسب کرده و در حوزه تولید مقاله به نرخ ۴۳۲۹۲ رسیده است. علاوه بر آن، ایران رتبه نخست در بین ۲۵ کشور برتر در خصوص تولید مقالاتی که بیشترین ارجاعات جهانی را دارد کسب نموده است.

طبق آمار «پایگاه رتبه بندی تایمز» ایران با داشتن ۱۸ دانشگاه برتر، رتبه ۱۷ جهانی را کسب کرده است.

5- تحقیقات در حوزه سلول‌های بنیادی

امروزه موضوع «سلول‌های بنیادی» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و بسیاری از کشور‌ها سعی دارند که در این خصوص به دستاورد‌های نوین و منحصر به‌فردی رسیده و به نوعی رقابت در این زمینه، بسیار تنگاتنگ است. ایران نیز از این روند مستثنی نبوده، تا جایی که اخیرا جزء ۱۰ کشور برتر جهان معرفی شده است.

محققان ایرانی با تکیه برعلم و تخصص داخلی توانسته‌اند از سلول‌های بنیادی در پیوند‌های مغز و استخوان، پوست و ترمیم بافت آسیب‌دیده قلب کمک بگیرند و حتی در ترمیم ضایعات نخایی، پیوند قرنیه چشم استفاده کنند. البته از دستاورد‌های جدید در این حوزه می‌توان به تولید سلول‌های بنیادی جنین و علم شبیه‌سازی نیز اشاره کرد که این علوم از جمله دستاورد‌های بزرگ در عرصه فناوری‌های نوین جهان محسوب می‌شود.

پی نوشت:
1- قرار گرفتن ایران در رتبه چهارم جهانی تولید علم نانو/محصولات فناورانه ایرانی در ۴۷ کشور، ایسنا
۲- ایران به ۱۵ کشور رادیودارو صادر می‌کند،