محلول و حل شونده ها

محلول مخلوطی همگن از دو یا چند ماده بوده که حالت فیزیکی و ترکیب شیمیایی در سرتاسر آن یکسان و یکنواخت است. محلول ها كاربردهای فراوانی در زندگی ما دارند برخی محلول ها مانند سرم فیزیولوژی رقیق و برخی مانند گلاب دو آتشه غلیظ هستند. هنگامی كه گفته می شود محلولی غلیظ است یعنی مقدار (حل شونده ها) در آن زیاد است.

مقدار نمك های حل شده در آب دریاهای گوناگون نیز با هم تفاوت دارد. برای نمونه در هر 100 گرم از آب دریای مرده (بحرالمیت)، حدود 27 گرم حل شونده (انواع نمک ها) وجود دارد؛ از این رو آب این دریا محلول غلیظی است كه انسان می تواند به راحتی روی آن شناور بماند. دریاچۀ ارومیه نیز یكی از دریاچه های شور دنیاست كه مقدار نمك های حل شده در آن بسیار زیاد است. محلول آبی این دریاچه نیز بسیار غلیظ است؛ از این رو دریاچۀ ارومیه منبع غنی از مواد شیمیایی گوناگون به شمار می آید.

هر محلول از دو جزء، حلال و حل شونده تشكیل شده است. درواقع، حلال جزئی از محلول است که حل شونده را در خود حل می کند و شمار مول های آن بیشتر است. خواص محلول ها به خواص حلال، حل شونده و مقدار هر یك از آنها بستگی دارد. بنابراین دانستن اینكه چه مقدار حل شونده در یك محلول وجود دارد، می تواند به درك خواص، رفتار و كاربرد آن محلول كمك کند. شیمی دان ها غلظت یك محلول را مقدار حل شونده در مقدار معینی از حلال یا محلول تعریف می كنند. آنها در آزمایشگاه با محلول های گوناگونی سروكار دارند كه مقدار حل شونده در آنها در گستره ای از مقدار بسیار كم تا مقدار بسیار زیاد متغیر است. از این رو غلظت محلول ها را به روش های گوناگون بیان می كنند.