شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
![[شاه کلید مای درس] | موازنه و ترصیع](https://dl.my-dars.com/upload/image/02 copy1721731008.jpg)
موازنه
اگر واژه های دو جمله یا دو مصرع همه مقابل هم سجع متوازن یا متوازی باشند آرایه موازنه ایجاد میشود
مثال: زگرز تو خورشید گریان شود ./. زتیغ تو بهرام بریان شود
آرایه موازنه دارد چون دو واژه (گرز با تیغ و خورشید با بهرام) سجع متوازن و واژه (بریان و گریان) سجع متوازی هستند
در بیت: گر عزم جفا داری سر در رهت اندازم ./. و راه وفا گیری جان در قدمت ریزم
وقتی واژه ها را مقابل هم قرا می دهیم شاید با توجه به اختیار شاعری دو واژه ی آخر هم وزن در بیایند یعنی تعداد هجاهاشون برابر باشه ولی بدون در نظر گرفتن و کاربرد اختیار شاعری متوازن یا متوازی نیستند.
پس در این بیت واژه (رهت با قدمت) و (اندازم با ریزم) سجع مطرف هستند و این بیت موازنه ندارد .
همان موازنه است با این فرق که همه واژه ها مقابل هم در دو جمله یا در دو مصرع سجع متوازی هستند
مثال: ما برون را ننگریم قال را ./. ما درون را بنگریم و حال را (همه واژه ها مقابل هم سجع متوازی هستند)
بچه های خوبو عزیز ، ممکن است از شما بپرسند که شاعر یا گوینده از چه شیوه ای برای بهره گیری سجع در مثال بالا استفاده کرد؟
پاسخ : به شیوه ترصیع و اگر بیتی آرایه موازنه داشت به شیوه موازنه از سجع بهره گیری کرد .
