به علت برخورد مداوم مولکول های گاز به جداره ظرف، فشار ایجاد می شود و هر چقدر دمای گاز بیشتر باشد، انرژی جنبشی مولکول های گاز نیز بیشتر شده و فشار آن افزایش پیدا می کند.
فشار پیمانه ای (سنجه ای) \({P_g}\)
به اختلاف فشار گاز درون مخزن و فشار هوا، فشار پیمانه ای می گویند.
فشار سنج، فشارپیمانه ای را اندازه می گیرد.
\({P_g} = P - {P_0}\)
فشار گاز ها را با فشار سنج U شل اندازه گیری می کنند.
فشار سنج: لوله U شکل محتوی یک مایع است که یک سر لوله U شکل را به مخزن متصل نموده و سر دیگر آن در تماس با هوای آزاد قرار می دهند.
پس از باز کردن شیر مخزن، گاز به مایع درون لوله فشار آورده و آن را پایین می راند، در نتیجه سطح مایع در دو شاخه لوله به اندازه ارتفاع h بالا می رود. از روی همین اختلاف ارتفاع، می توان فشار گاز را حساب کرد.
چون در سطح های هم تراز فشار یکسان است، خواهیم داشت:
فشار نقطه B = فشار نقطه C
فشار در نقطه C = فشار ستون مایع + فشار هوا
\(\begin{array}{l}{P_B} = {P_C}\\{P_C} = \rho gh + {P_0}\\{P_B} = P\\P = \rho gh + {P_0}\\{P_g} = \rho gh\end{array}\)
در این فرمول
(P) فشار گاز
(\(\rho \)) چگالی مایع (جیوه)
(g) شتاب گرانش
(h) ارتفاع ستون مایع
(\({P_g}\)) فشار پیمانه ای
(\({P_0}\)) فشار هوا
اگر فشار مخزن کمتر از فشار هوا باشد، مایع درون لوله سمت چپ به سمت بالا می رود. در نتیجه سطح مایع در دو شاخه لوله به اندازه ارتفاع h بالا می رود، از روی همین اختلاف ارتفاع، می توان فشار گاز را حساب کرد.
\(\begin{array}{l}{P_C} = {P_B}\\{P_0} = \rho gh + P\\P = {P_0} - \rho gh\end{array}\)