ارحموا ثلاثة: به سه نفر رحم کنید
شرح المفردات:
کلمه |
نوع کلمه |
ترجمه |
أَسَرَ |
فعل ماضی _ ثلاثی مجرد |
اسیر کردند |
يُضَرَبُ |
فعل مضارع مجهول - ثلاثی مجرد |
(مثال) زده می شود |
يَفُكُ |
فعل مضارع _ ثلاثی مجرد |
آزاد می گرداند (مصدر آن: فَكّ) |
يحمي |
فعل مضارع _ ثلاثی مجرد |
حمایت می کند (مصدر آن: حماية) |
يُعينُ |
فعل مضارع _ ثلاثی مزید |
کمک می کند (مصدر آن: إعانة) |
در ادامه موضوع درس گذشته پیرامون عوامل مؤثر بر ترجمه فعل مضارع، به گروه دوم از کلماتی می رسیم که در ساختار و معنای فعل مضارع تغییراتی به وجود می آورند. این کلمات عبارتند از :
حروف: لم _ لـِ (أمر) _ لا (نهى)
۱ _ «لَم»
_ این حرف، معنای فعل مضارع را به ماضی ساده یا نقلی منفی تبدیل می کند و مانند «ما» نفی در معنای فعل مضارع تأثیر می گذارد ⟸ ماضی منفی در زبان عربی: (ما + فعل ماضی) يا (لم + فعل مضارع)
مثال:
_ تَكتُبُ : مینویسی لم تكتُب: ننوشتی / ننوشته ای
_ تسمعون: می شنوید ⟸ لم تسمعوا : نشنیدید / نشنیده اید
_ يُجلسنَ: می نشانند لم يُجلسن: ننشاندند / ننشانده اند
٢ _ «لــِ » أمر
این حرف به معنای «باید» است و فعل مضارع ساده را به مضارع التزامی تبدیل می کند. البته توجه کنید که این کلمه فقط بر سر فعل های (اول شخص و سوم شخص) وارد می شود.
مثال:
_ نَرجعُ: برمی گردیم لِنرجِع: باید برگردیم
_ يُساعِدونَ : کمک میکنند ⟸ لِيُساعِدوا: باید کمک کنند
_ يَذهبنَ: می روند لِيذهبنَ: باید بروند
البته به این موضوع هم توجه کنید که حرف لـ فعل مضارع را به مضارع التزامي مثبت تبديل می کند و اگر حرف «لا» نهی بر سر فعل های (اول شخص و سوم شخص) وارد شود، فعل مضارع را به مضارع التزامى منفى تبديل مى کند. مثال:
_ يُشاركون: شرکت می کنند ⟸ لا يُشاركوا نباید شرکت کنند
_ نسافر: مسافرت میکنیم ⟸ لا نسافر : نباید مسافرت کنیم
تاکنون با چند نوع از حرف «لـِ » آشنا شدید که برخی قبل از اسم و برخی دیگر قبل از فعل قرار می گیرند. انواع «لـِ » عبارت است از:
«لـ» به معنای ( مالِ، از آنِ ) : لِمَنْ هذه الحقيبة : این چمدان (مالِ، از آنِ) چه کسی است؟
«ل» به معنای (برای) : اشتریتُ هذه الحقيبة للسفر : این چمدان را برای سفر خریدم .
«لـ» به معنای (داشتن) : لي صديق حميم في المدرسة : من دوستى صميمی در مدرسه دارم.
«لـ» به معنای (باید) : لأجتهد في دروسي أكثر : باید در درس هایمان تلاش بیشتری کنم.
«لـ» به معنای (تا) : هو يذهب إلى المكتبة ليُطالعَ دروسه : او به کتابخانه می رود تا درس هایش را مطالعه کند.
حرکت «لـِ » با ضمایر به غیر از (ي) به فتحه و پس از حروف (وَ _ فــَ) به ساکن تبديل می شود:
با ضمایر: لَكُم، لَهُم، لَكَ، لِي...
با حروف (وَ _ فــَ) : وَلْتُساعِدٌ : باید کمک کنیم / فَلْيَعمَل : پس باید انجام دهند.
۱ _ حروف (لَم _ لـِ (أمر) _ لا (نهى)) نیز بر ساختار و معنای فعل مضارع تأثیر می گذارند.
۲_ حرف (لَم) فعل مضارع إخبارى مثبت را به ماضی ساده یا نقلی منفی تبدیل می کند.
۳_ حرف لـِ (أمر) به معنای «باید» است و معنای فعل های (اول شخص و سوم شخص) را به مضارع التزامی مثبت می کند.
۴_ حرف «لا» نهی، معنای فعل های (اول شخص و سوم شخص) را به مضارع التزامی منفی می کند.
ترجم العبارات حسب ما تعلّمتَ من القواعد.
_ لِنستمع إلى محاضرة الأستاذ.
_ هُم لَم يتوقّعوا هذه المساعدة من جانبكم.
_ لِمن هذه الجوّال؟
_ لا تظلم كما لا تُحبِّ أَنْ تُظْلَمُ.
انتخب الجواب الصحيح.
۱_ عَلَيكَ بِالْمُحاوَلَةِ، وَ .................. في حَياتِكَ. أَنْ تَيْأَسَ كَي تَيْسَ لا تيأس
٢_ أنا ................. في السَّنَتَينِ الْماضِيَتَينِ. لَنْ أَسافِرَ لَمْ أَسافِرُ لِكَي أَسافِرَ
۳_ أريد ............. إلى سوقِ الْحَقَائِبِ. أنْ أَذْهَبَ لَمْ أَذْهَبْ إِنْ أَذْهَبْ
٤_ هو ................ إلَى الْمَلْعَبِ غَداً. لَنْ يَرْجِعَ ما رَجَعَ لَمْ يَرْجِعُ
۵_ مَنْ ............... يَنْجَحْ في أعمالِهِ. لا يَجْتَهِدُ لا يَجْتَهِدا يَجْتَهِد