تقسیم بندی و پراکندگی زیست بوم های جهان

تقسیم بندی زیست بوم ها کار پیچیده ای است و سابقه ای طولانی دارد. 

 برای تعداد زیست بوم ها و تقسیم بندی آنها، توافقی بین متخصصان جغرافیای زیستی وجود ندارد )برخی زیست بوم ها را به دو دسته خشکی و دریایی تقسیم کردند و برخی در طبقه بندی خود 16 بیوم خشکی و ۵ بيوم دریایی ارائه کرده اند(. 

طبقه بندی وایتگر

وایتگر (جغرافیدان زیستی) در تقسیم بندی خود، به دو عامل بارش و دما توجه کرده است و نمودار زیر توزیع انواع پوشش گیاهی براساس میانگین سالانه دما و بارش را نشان می دهد.

طبقه بندی گودی 

نقشه زیر براساس طبقه بندی گودی (جغرافیدان طبیعی) از زیست بوم ها ترسیم شده است.

او در این طبقه بندی، زیست بوم ها را به هشت دسته محدود کرده است. 

در این طبقه بندی علاوه بر شرایط آب و هوایی و خاک از روش های جدید نیز استفاده شده است.

در روش های جدید، جهت تمایز زیست بوم ها از هم، از معیار میزان تولید ماده آلی و سرعت رشد گیاهان بهره برده میشود.

گیاهان موجودات زنده تولیدکننده ای هستند که با عمل فتوسنتز، ترکیبات آلی تولید و اکسیژن آزاد می کنند.

جذب بیشتر انرژی خورشید = سرعت رشد گیاهان = تولید ماده آلی بیشتر

انتشار و انرژی خورشید در سطح زمین یکنواخت نیست.

در روش های جدید، جهت تمایز زیست بوم ها از هم، از معیار میزان تولید ماده آلی و سرعت رشد گیاهان بهره برده میشود.

گیاهان موجودات زنده تولیدکننده ای هستند که با عمل فتوسنتز، ترکیبات آلی تولید و اکسیژن آزاد می کنند.

جذب بیشتر انرژی خورشید = سرعت رشد گیاهان = تولید ماده آلی بیشتر

انتشار و انرژی خورشید در سطح زمین یکنواخت نیست.

انرژی دریافتی روزانه در مناطق :

نزدیک معتدله: 400 کالری در سانتی متر مربع قطبی: 100 کالری در سانتیمتر مربع استوایی: 800 کالری در سانتی متر مربع

زیست بوم ها از نظر میزان تولید ترکیبات آلی و توده  زیستی که از آنها حاصل می شود، متفاوتند.

نمودار رو به رو میزان تولید خالص اوليه(NPP) را  در زیست بوم های مختلف نشان میدهد. گیاهان  در نتیجه فتوسنتز، موادی تولید می کنند؟ به این  تولید، تولید ناخالص میگویند. گیاه مقداری از این  مواد را برای رفع نیازهای خود، مثل تنفس، مصرف می کند. آنچه باقی می ماند، تولید خالص اولیه است.

رابطه پراکندگی پوشش گیاهی با ارتفاع

عوامل مؤثر در پراکندگی پوشش گیاهی و زندگی جانوری :

1 -  آب و هوا                   2 – خاک                        3 -نوع ناهمواری ها و ارتفاعات

گیاهان و جانوران در ارتفاع معینی قادر به حیات هستند.

با افزایش ارتفاع، 1-تعداد گونه ها 2 - قد یا بلندی گیاهان 3 - انبوهی و درجه رشد ۴ - فصل رویش آنها، کم تر و کوتاه تر می شود.

شیب دامنه ها بر عمق خاک و زهکشی آن تأثیر می گذارد به ضخامت خاک در دامنه های پرشیب، کم تر است و این دامنه ها کمتر می توانند آب را در خود ذخیره کننده بنابراین پوشش گیاهی ضعیف است.

 انسان به واسطه امتیازاتی که خداوند متعال به وی عطا کرده، رکن مهم زیست کره( بیوسفر )است