شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
![[شاه کلید مای درس] | فلاسفۀ مسلمان و معناداری حیات](https://dl.my-dars.com/upload/image/فلاسفه مسلمان1724748805.jpg)
بحث دیگری که فلاسفه مسلمان در کنار اثبات وجود خدا داشته اند بحث درباره تأثیر این اعتقاد در زندگی انسان و نقش آن در معنابخشی به حیات بشری است. در مقام مثال آنان وجود خدا و تأثیر آن در حیات انسانی را شبیه به وجود آب و نقش آن در حيات جسمانی بشر میدانند
فلاسفه مسلمان می گویند که بشر ابتدا از طریق حواس به وجود آب پی می برد و آن را یک امر واقعی می یابد؛ آنگاه این آب واقعی می نوشد .آب واقعی است که نیاز او را بر طرف می کند و سیرابش می سازد خدا نیز همین گونه است.
اعتقاد به خدایی ، میتواند به زندگی معنا دهد و انسان را وارد مرتبه ای برتر از زندگی کند که به کمک عقل و منطق یا هر راه دیگری وجود او را پذیرفته باشد و در ارتباط روحی و معنوی با او زندگی کند.
از نظر یک فیلسوف الهی ، پذیرش وجود خداوند با صفاتی که دارد به فیلسوف این امکان را میدهد که بتواند معیارهای یک زندگی معنادار را به دست آورد :
جهان را غایتمند بیابد و آن را توضیح دهد.
انسان را موجودی هدفمند بشناسد و این هدف را مشخص کند.
برای گرایش فطری انسان به خیر و زیبایی ما بازانی واقعی قائل شود..
آرمان های مقدس و فراتر از زندگی مادی را معتبر و درست بداند.
در برابر یک وجود متعالی و برتر احساس تعهد و مسئولیت داشته باشد.
اگر فیلسوفی نتواند وجود چنین خدایی را اثبات کند امکان پذیرش پنج گزاره فوق را از دست می دهد.
ابن سینا که وجود خداوند را با دلایل فلسفی اثبات کرده است ، در عین حال توصیفی مبتنی بر عشق از رابطه خدا و جهان و انسان ارائه می دهد که می تواند در بردارنده برخی از عناصر پنج گانه باشد. او در رساله ای که درباره عشق نوشته است می گوید: « هر یک از ممکنات به واسطه حقیقت وجودش همیشه مشتاق کمالات و خیرات است و برحسب فطرت خود از بدی ها گریزان همین اشتیاق ذاتی و ذوق فطری را که سبب بقای ممکنات و مخلوقات است عشق می نامیم »
ابن سینا معتقد است که عشق و محبت میان انسان و جهان از جاذبه عشق الهی ناشی میشود که در ی شود که در کنه و ذات جهان هستی به ودیعت نهاده شده است.
فلک جز عشق محرابی ندارد
جهان بی خاک عشق ، آبی ندارد
کسی کز عشق خالی شد فسرده ست
گرش صد جانب و دبی عشق مرده ست
طبايع جز کشش کاری ندانند
حکیمان این کشش را عشق خوانند
گر اندیشه کنی از راه بینش
به عشق است ایستاده آفرینش
پاورقی جهت مطالعه کنکور
اصطلاح « تسلسل» از کلمه «سلسله» به معنای زنجیر است فلاسفه ترتب معلولها بر علتها را به حلقه های زنجیر تشبیه کنند که به ترتیب پشت سر یکدیگر قرار گرفتهاند و هر کدام از یک طرف به حلقه قبلی و از طرف دیگر به حلقه بعدی مربوط می شوند.
جان استوارت میل فیلسوف انگلیسی قرن نوزدهم است. وی در علوم طبیعی مانند شیمی و جانورشناسی و علوم ریاضی و نیز فلسفه تحصیل کرد میل در فلسفه پیرو مکتب اصالت فایده است و در تعلیم و تربیت نیز نظریاتی دارد.
میان امکان یا عدم امکان اثبات وجود خداوند چه تفاوتی بین نگرش برخی فیلسوفان اروپایی و فیلسوفان اسلامی وجود دارد؟
برخی از فلاسفه اروپایی به این نتیجه رسیده بودند که وجود خدا را نمیتوان از طریق عقل و استدلال عقلی اثبات کرد برخلاف فلاسفه اروپایی فیلسوفان مسلمان از فارابی تا ملاصدرا و فلاسفه معاصر به این نتیجه رسیدند که اثبات وجود خدا از طریق استدلال عقلی امکان پذیر است.
چه زمانی بحث یک فیلسوف در مورد خدا ، بحثی فلسفی قلمداد می شود ؟
بحث فیلسوف ، خواه مسلمان ، خواه مسیحی و خواه پیرو هر مسلک دیگر درباره خدا تا وقتی فلسفی است که از روش فلسفه ، یعنی استدلال عقلی محض تجاوز نکند و نتایج تفکر خود را به صورت استدلالی عرضه نماید.
مقصود از تسلسل علل نامتناهی چیست؟ چرا تسلسل علل نامتناهی محال است؟
اگر سلسله علت ها بخواهد تا بی نهایت پیش برود یعنی منتهی به علتی نشود که معلول دیگری نباشد، تسلسل علل نامتناهی پیش می آید و چنین تسلسلی محال است؛ زیرا اگر سلسله علت ها بخواهد تا بی نهایت به عقب برود اصلاً نوبت به معلولی که هم اکنون پیش روی ماست ، نمی رسد به عبارت دیگر، ابتدا داشتن رسد. به عبارت دیگر، ابتدا داشتن سلسله بی نهایت خود متناقض و غیر ممکن است.
تهیه کننده : طاهر جلالی
