صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن

سوء تغذیه ناشی از کمبود ریزمغذی‌ها

پاسخ تایید شده
3 هفته قبل
0
[شاه کلید مای درس] | سوء تغذیه ناشی از کمبود ریزمغذی‌ها
bookmark_border دوازدهم تجربی دوازدهم ریاضی دوازدهم انسانی
book سلامت و بهداشت
bookmarks فصل 3 : برنامهٔ غذایی سالم
3 هفته قبل
0

سوء تغذیه ناشی از کمبود ریزمغذی‌ها

کربوهیدرات‌ها ، پروتئین‌ها و چربی‌ها درشت مغذی نامیده می‌شوند و ویتامین‌ها و مواد معدنی ریز مغذی می‌باشند. ریز مغذی ها موادی هستند که مانند سایر مواد غذایی ، مورد نیاز بدن هستند و بدن بدون آنها قادر به انجام سوخت و ساز طبیعی خود نیست ، اما به میزان کمی از آنها ، در حد میلی گرم یا میکرو گرم ، احتیاج دارد. با این حال کمبود ریز مغذی ها ، بیماری‌های مختلفی را در انسان به وجود می‌آورند.

بدن هر شخص ممکن است به دلایل متعدد از جمله ؛ عادات غذایی نادرست مانند نخوردن گوشت ، میوه ، سبزی و … – اختلالات غذایی مانند بی اشتهایی عصبی – و مصرف ناکافی مواد غذایی متناسب با « نیازمندی‌های تغذیه‌ای » خود ، به دلیل دریافت کم یا عدم دریافت ریزمغذی‌ها ، دچار سوءتغذیه و بیماری‌ها و عوارض جسمانی ناشی از آن شود. به عنوان مثال :

۱_کمبود روی در کودکان و نوجوانان موجب کاهش سرعت رشد می‌شود و به کوتاهی قد و تأخیر در بلوغ آنها می‌انجامد.

۲_کمبود کلسیم باعث بیماری پوکی استخوان می‌شود.

۳_کمبود ید بیماری گواتر ، و فقر و کمبود آهن بیماری کم خونی را ناشی می‌شود. تصاویر کتاب در صفحه ۳۰ را مشاهده کنید.

برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ناشی از کمبود ریزمغذی‌ها لازم است با پیروی از الگوی تغذیه سالم نسبت به اصلاح عادت های غذایی نادرست خود و رفع اختلالات مرتبط با غذا خوردن اقدام کنیم.

برخی افراد از جمله زنان باردار ، بزرگسالان مسن تر یا افراد دارای بیماری‌های خاص ممکن است به مکمل‌های تغذیه‌ای اضافه نیز نیاز داشته باشند که حتماً برای استفاده از مکمل‌های غذایی ، تجویز پزشک لازم است زیرا مصرف این مکمل‌ها برای بسیاری از افراد مضر است ؛ مثلاً استفاده بیش از حد برخی از مکمل‌های ویتامین می‌تواند منجر به مسمومیت شود.

 

منابع تأمین ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن

مصرف مواد غذایی سالم ، طبیعی و متنوع بهترین منابع تأمین ریز مغذی های مورد نیاز بدن هستند که مهمترین آنها به شرح زیر است :

ویتامین یا مواد معدنی

منابع

ویتامین D

الف - ۱۰ درصد این ویتامین از منابع غذایی تأمین می‌شود و ۹۰ درصد بقیه در اثر تابش نور مستقیم آفتاب بر پوست ساخته می‌شود.
ب - ماهی های چرب مثل آزاد ، کپور ، اوزن برون ، سالمون منابعی سرشار از ویتامین D.
پ - منابع دیگر ؛ تخم مرغ ، شیر و لبنیات نیز منابع دیگر.
ت - استفاده از محصولات غذایی غنی شده با این ویتامین ، مانند شیر و ماست غنی شده با ویتامین D‏.
ث - روغن کبد به صورت مکمل دارویی غنی ترین منبع ویتامین D است (با تجویز پزشک )‌ .

ویتامین A

الف - جگر منبع غنی ویتامین A.
ب - شیر و لبنیات پرچرب ، خامه ، کره ، قلوه و زرده تخم مرغ منابع خوب ویتامین A هستند.
نکته : کاروتنوئیدها پیش ساز ویتامین A هستند و سبزیها و میوه های زرد ، نارنجی ، قرمز و سبز تیره منبع خوب کاروتنوئید هستند.

آهن Fe

الف - منابع حیوانی مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ ، جگر و … .
ب - منابع گیاهی مانند غلات ، حبوبات ، سبزی‌های سبز تیره مثل اسفناج و جعفری. 
پ - انواع مغزها ( پسته ، بادام ، گردو و فندق ) .
ت - انواع خشکبار برگه هلو ، آلو ، زردآلو ، انجیر ، خرما و کشمش از مواد غذایی سرشار از آهن هستند.

ید I

الف - مهمترین منبع طبیعی ؛ مواد غذایی دریایی مثل ماهی آب‌های شور ، صدف و جلبک دریایی. 
ب - گیاهانی که در سواحل دریا می‌رویند.
نکته : ماهی آب‌های شیرین و مواد غذایی که دور از دریا رشد می‌کنند بد کمی دارند. در ایران چون آب و خاک از نظر ید فقیر است ، محصولات غذایی گیاهی و حیوانی ید کافی ندارند. پس برای تأمین ید موردنیاز بدن باید ، به مقدار کم ، از نمک یددار تصفیه شده که دارای مجوزهای بهداشتی است ، استفاده شود.

کلسیم Ca

الف - شیر و لبنیات شامل ماست ، پنیر و کشک ، بستنی و قره قوروت.
ب - حبوبات مثل لوبیا چیتی ، لوبیا سفید ، نخود.
پ - سبزی ها مثل کلم، گل کلم ، شلغم و ترب.
ت - ماهی‌هایی مثل کیلکا که با استخوان خورده می‌شوند.
ث - انواع مغزها مثل فندق ، بادام. 
ج - دانه‌ها مثل کنجد.

روی Zn

جگر ، دل ، قلوه ، گوشت گاو ، گوسفند ، ماهی ، مرغ ، تخم مرغ ، شیر ، مواد غذایی لبنی ، حبوبات ، گردو ، بادام ، فندق ، بادام زمینی ، غلات سبوس دار ، سبزی‌های سبز تیره و زرد تیره منابع غنی روی. 
نکته : روی موجود در مواد غذایی حیوانی نسبت به روی مواد غذایی گیاهی بهتر جذب می‌شود.

 

بیشتر بدانیم - دستور العمل مکمل یاری هفتگی آهن

بر اساس این دستورالعمل که از سوی وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت ابلاغ شده است. دختران نوجوان دبیرستانی برای پیشگیری از کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن باید در هر سال تحصیلی ، به مدت ۴ ماه هر هفته یک عدد مکمل آهن ( قرص فروس سولفات ) مصرف کنند.

دانش آموزان گرامی :

فعالیت های ۲ ، ۴ ، ۵ ، ۶ و ۸ کتاب درسی مربوط به درس سوم را بررسی کنید و به آنها پاسخ دهید.


سایر مباحث این فصل