زمانی که یک ماده غذایی به علت حمله یا رشد باکتری ها، قارچ ها و کپک ها یا واکنش شیمیایی، فیزیکی و بیوشیمیایی ناشی از ترکیبات تشکیل دهنده غذا، از نظر رنگ، بو، طعم و مزه دچار تغییراتی شود و ارزش غذایی آن از بین برود یا کاهش یابد، می گوییم ماده غذایی دچاره فساد شده است.
عوامل ایجاد فساد مواد غذایی
چهاردسته از عوامل سبب ایجاد فساد در مواد غذایی می شوند:
1 – عوامل شیمیایی 2- عوامل بیولوژیکی 3- عوامل فیزیکی 4 – عوامل مکانیکی
ممکن است، مواد شیمیایی به شکل افزودنی به غذا – مواد شیمیایی موجود در محیط، به طور ناخواسته غذا را آلوده کنند. مانند استفاده غیرمجاز از سموم دفع آفات نباتی یا حشره کش ها در هنگام کاشت ، داشت یا برداشت یک محصول کشاورزی مثل سیب زمینی یا...
میکروب ها، انگل ها، جوندگان(موش و...) و حشرات (مگس و...) از عوامل بیولوژیک آلود کننده مواد غذایی هستند. به عنوان مثال سوسک های خانگی به وسیله کرک، ترشحات دهان و مدفوع، میکروب ها را از منابع آلوده به موادغذایی منتقل می کنند.
بهترین شیوه با جوندگان و حشرات موذی؛ نظافت مداوم محیط، نصب در و پنجره های توری، سرپوشیده نگه داشتن مجازی فاضلاب و دفع به موقع زباله است.
نوری، حرارت، رطوبت، زمان و... از جمله عوامل فیزیکی هستند که سبب ایجاد فساد در مواد غذایی می شوند. برای نمونه اگر درجه حرارت محیط برای بافت و نوع ماده غذایی مناسب نباشد، بافت ان تخریب شده یا تغییرات نامطلوب در ماده غذایی ایجاد می شود. به همین دلیل لازم است موادغذایی فاسدشدنی در یخچال نگهداری کرد.
ضربه دیدن محصولات کشاورزی و باغی حین برداشت، انتقال و نگهداری باعث می شود که در میوه های ضربه دیده، با گذشت زمان ، از محل نقاط آسیب دیده، کپک ها و باکتری ها به درون میوه نفوذ کرده و باعث فساد آنها می شود.
در موقع خرید میوه ها باید به تازگی ، شادابی، عطر و بو و پوست آنها توجه کرد که لهیده، لکه دار، وصدمه خورده نباشند، سپس آنها را در محل خنک و نسبتا تاریک نگهداری کرد.
