نصب اپلیکیشن

صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن

خلاصه نکات علوم تجربی هشتم - درسنامه شب امتحان علوم تجربی هشتم - جزوه شب امتحان علوم تجربی هشتم نوبت اول



تعریف ماده، خالص و مخلوط و انواع آن

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

تعریف ماده، خالص و مخلوط و انواع آن

انواع ماده:

  1. ماده خالص
  2. مخلوط

تعریف مخلوط:

وقتی دو یا چند ماده را با یکدیگر می آمیزیم، به طوری که بتوانیم آنها را از هم جدا کنیم و هر ماده ای خاصیت خود را حفظ کند، مخلوط تشکیل شده است.

تعريف ماده خالص:

به موادی که از یک نوع ماده تشکیل شده باشند، مواد خالص نامیده می شوند.

انواع مخلوط:

  1.  مخلوط های ناهمگن (غیریکنواخت)
  2. مخلوط های همگن (یکنواخت یا محلول)
  3.  


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



مخلوط ناهمگن و ویژگی های مهم آن

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

مخلوط ناهمگن و ویژگی های مهم آن:

مخلوط های ناهمگن (غیریکنواخت):

به مخلوطی می گویند که اجزای سازنده آن به طور یکنواخت در همه جا پخش نشده اند و در بیش تر موارد می توان همه از اجزای مخلوط را به آسانی تشخیص داد.

ویژگی مهم مخلوط های ناهمگن:

  1. قابل تشخیص بودن اجزای مخلوط
  2. پخش غیریکنواخت
  3. اجزاء آن قابل دیدن می باشند.




سوسپانسیون و روش تشخیص مخلوط سوسپانسیون

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

سوسپانسيون (Suspension):

مخلوطی ناهمگن است که در آن ذرات یک جامد به صورت معلق در آب پراکنده شده است.

نکته:

آب گل آلود یک سوسپانسیون طبیعی است.

روش تشخیص مخلوط سوسپانسیون:

سوسپانسیون ها در حال عادی ناپایدار هستند و پس از مدتی نگهداری در حالت سکون، ذرات جامد آن ته نشین می شوند. مانند آب گل آلود که پس از مدتی خاک آن ته نشین می شود و آب زلال می شود.





مخلوط همگن، هوا و مخلوط آب نمک

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

مخلوط های همگن (یکنواخت) یا محلول:

در این مخلوط اجزای تشکیل دهنده به طور یکنواخت در همه جا پخش شده اند و نمی توان به راحتی اجزای تشکیل دهنده آن را تشخیص داد و آن ها را از هم جدا کرد.

نکته:

به مخلوط های همگن، محلول نیز می گویند.

اجرای مخلوط را نمی توان به راحتی از هم تشخیص داد و از هم جدا کرد.

چرا مخلوط آب نمک یک مخلوط همگن است؟

زیرا اجزای مخلوط یعنی نمک و آب به طور یکنواخت در هم پراکنده اند.

هوا چه نوع مخلوطی است؟

همگن است. به دو دلیل که عبارتند از:

  1. گاز های سازنده هوا به طور يكنواخت در هم پراکنده اند.
  2. اجزای مخلوط را نمی توان به راحتی از هم تشخيص داد و از هم جدا کرد.


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



تعریف محلول و انواع آن

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

تعریف محلول و انواع آن:

محلول (solution)

محلول يک مخلوط همگن است و از دو جزء تشکیل می شود:

  1. حلال
  2. حل شونده

نکته:

در محلول ها، ماده حل شده، خود به خود از حلال جدا نمی شود.

حلال:

حلال ماده ای است که معمولا جزء بیش تری از محلول را تشکیل می دهد و حل شونده را در خود حل می کند.

برای نمونه در محلول آب شکر، شکر حل شونده و آب حلال است.

انواع محلول:

1- مایع در مایع:

  • سرکه در آب
  • جوهر در آب
  • الکل در آب

2- جامد در مایع:

  • شکر در آب 
  • نمک در آب

3- گاز در مایع:

  • اکسیژن در آب

نکته:

آلیاژها محلول هایی جامد در جامد هستند.

هوای پاک معلولی از گازهای نیتروژن، اکسیژن و گازهای دیگر است در واقع محلولی گاز در گاز است.





محلول سیر شده و اثر فشار بر میزان انحلال پذیری

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

محلول سیر شده:

به محلولی می گویند که دیگر نتواند حل شونده بیشتری در خود حل کند.

مثلا اگر در ۱۰۰ میلی لیتر آب در دمای ۲۰ درجه، ۳۸ گرم نمک خوراکی (سديم کلرید) حل کنیم، محلول سير شده بدست می آید ولی اگر بیشتر از ۳۸ گرم نمک بریزیم، اضافی آن در ته لیوان ته نشین می شود.

اثر دما بر میزان حل شدن نمک خوراکی (سديم کلرید) در آب:

با افزایش دما میزان انحلال پذیری نمک در آب تغییر چندانی نمی کند.

اثر دما بر میزان حل شدن نمک سديم کلرید و نمک پتاسیم نیترات در آب:

با افزایش دما میزان انحلال پذیری سديم کلرید در آب تغییر چندانی نمی کند ولی با افزایش دما انحلال پذیری نمک پتاسیم نیترات در آب افزایش می یابد.

ماهی ها در آب های سرد اکسیژن بیشتری در اختیار دارند یا در آب های گرم؟ چرا؟

در آب های سرد، زیرا میزان حل شدن گاز در آب سرد بیشتر از آب های گرم است.

نکته:

مقدار حل شدن برخی مواد (مانند شکر) در آب با دما افزایش می یابد در حالی که مقدار حل شدن برخی مواد (مانند گاز اکسیژن) در آب با افزایش دما کاهش می یابد.

اثر فشار بر میزان انحلال پذیری:

اثر تغییر فشار بر انحلال پذیری مواد جامد و مایع معمولا کم است ولی انحلال پذیری گازها در یک محلول با افزایش یا کاهش فشاری که به محلول وارد می شود، به میزان قابل توجهی تغییر می کند.…

روغن های مایع مانند روغن زیتون چه مزیتی نسبت به روغن های جامد دارند؟

  • مانع تنگ شدن شریان ها می شود.
  • به کندی فاسد می شود.
  • LDL (چربی بد) را کاهش می دهد.




ویژگی اسیدها و بازها و کاربرد قیف جداکننده

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

ویژگی اسیدها:

  1. ترش مزه هستند.
  2. پی اچ (PH) آنها کمتر از هفت است.

 مثال:

  • سرکه
  • آب لیمو
  • جوهر نمک
  • آب پرتغال
  • شير (کمی اسیدی)

ویژگی بازها:

  1. تلخ مزه هستند. (مزه گس دارند)
  2. پی اچ (PH) آنها بیشتر از هفت است.

مثال:

  • مایع ظرفشویی
  • مایع سفید کننده
  • صابون
  • شامپو

کاربرد قیف جدا کننده:

از قیف جداکننده برای جدا کردن دو مایع که در هم حل نمی شوند، استفاده می شود. به عنوان مثال روغن در آب

نکته:

از کاغذ صاف برای جدا کردن اجزای محلول های سوسپانسون (جامد در مایع) استفاده می شود.

دستگاه خرمن کوب، سبوس را از دانه گندم جدا می کند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



روش های جداسازی اجزاء مخلوط

فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد

روش های جداسازی اجزاء مخلوط:

1- صاف کردن:

از این روش هنگامی استفاده می شود که اجزای مخلوط ها از نظر اندازه ذرات با هم تفاوت داشته باشند. الک کردن آرد، جداکردن شن و ماده از یکدیگر، جداکردن تفاله از چای نمونه هایی از صاف کردن هستند.

2- سرریز کردن :

هنگامی از این روش استفاده می شود که یک جزء از جزء دیگر سبک تر باشد. اگر مخلوط آب روغن بی حرکت بماند چون روغن از آب سبک تر است بر روی آب قرار می گیرد و می توان با دورریز کردن و یا با استفاده از قیف جدا کننده آنها را از هم جدا کرد.

3- تبلور:

از روش تبلور برای جدا کردن جزء جامد از مایع استفاده می شود. اگر مخلوط جامد در مایعی مانند آب نمک را سرد کنیم. از آنجا که انحلال پذیری با کاهش دما کم می شود، مقداری از نمک به صورت بلور در ته ظرف ته نشين می شود.

4- تقطیر ساده:

ار تقطیر ساده برای جدا کردن دو مایع که نقطه جوش متفاوت دارند، استفاده مي شود مثل الکل از آب





تغییرات شیمیایی

فصل 2 : تغییرهای شیمیایی در خدمت زندگی

تغییرات شیمیایی:

در تغییرات شیمیایی، خاصیت های ماده به کلی تغییر می کند. یعنی یک ماده به ماده دیگری تبدیل می شود. به چنین تغییراتی تغییرات شیمیایی گفته می شود. مانند:

  • سوختن جنگل
  • فاسد شدن میوه
  • پیرشدن پوست
  • پختن غذا

تغییرات شیمیایی دو دسته اند:

1- تغییرات شیمیایی مفيد:

پختن غذا یک تغییر شیمیایی مفید است چون کمک می کند تا هضم آن در بدن ما آسان تر انجام شود.

2- تغییرات شیمیایی مضر:

ترش شدن شیر یک تغییر شیمیایی غیر مفید است.





تعریف سوختن، ایجاد آتش و راه های خاموش کردن آن

فصل 2 : تغییرهای شیمیایی در خدمت زندگی

سوختن:

به واکنش سریع مواد با اکسیژن گفته می شود که با آزاد شدن انرژی به صورت نور و گرما همراه باشد.

گازهای اصلی تشکیل دهنده هوا :

  • گاز نیتروژن (۷۸ درصد) 
  • گاز اکسیژن (۲۱ درصد)

عامل اصلی سوختن: 

اکسیژن

سه شرط لازم برای ایجاد آتش:

  1. سوخت
  2. حرارت
  3. اکسیژن

راه های خاموش کردن آتش:

 الف) سردکردن:

این عمل عمدتاً به وسيله آب انجام می گیرد.

ب) خفه کردن:

پوشاندن آتش با موادی است که مانع رسیدن اکسیژن به محوطه آتش گردد.

ج) حذف ماده سوختنی:

جدا کردن منابعی که تاکنون حریق به آنها نرسیده باشد.

گاز کربن مونوکسید چگونه تولید می شود؟

در اثر سوختن چوب و گاز در فضای بسته یا اتاقی که هوا در آن جریان ندارد، علاوه بر کربن دی اکسید و بخار آب، گاز کربن مونوکسید نیز تولید می شود.

کربن مونوکسید، یک گاز بی رنگ، بی بو و بسیار سمی و کشنده است.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



اجزای تغییر شیمیایی و کاتالیزگر

فصل 2 : تغییرهای شیمیایی در خدمت زندگی

اجزای تغییر شیمیایی:

1- واکنش دهنده یا واکنش گر:

موادی هستند که آغاز کننده تغییر شیمیایی هستند.

 2- فرآورده:

به مواد جدیدی گفته می شود که از تغییرات شیمیایی به وجود می آیند.

مثال:

در واکنش سوختن شمع، گاز اکسیژن و شمع که دچار تغییر شیمیایی می شوند، واکنش دهنده نامیده می شوند و به بخار آب و گاز کربن دی اکسید که در اثر تغییر شیمیایی تولید می شوند، فرآورده می گویند.

راه اثبات وجود کربن دی اکسید:

وقتی آب آهک با گاز کربن دی کسید ترکیب شود، رنگ آب آهک شیری رنگ می شود.

کاتالیزگر:

کاتالیزگر ماده ای است که سرعت واکنش شیمیایی را افزایش می دهد و در پایان واکنش دست نخورده باقی می ماند.





ذره های سازنده اتم، الکترون، پروتون و نوترون

فصل 3 : از درون اتم چه خبر

 

ذره های سازنده اتم، الکترون، پروتون و نوترون

ذره های سازنده اتم:

  • الكترون (e)
  • پروتون (p) 
  • نوترون  (n)

نکته:

جرم الكترون در مقایسه با دو ذره دیگر بسیار ناچیز است.

پروتون و نوترون جرم تقریبا برابری دارند.

سبک ترین ذره:

الكترون

بارهای الکتریکی ذرات:

الکترون دارای بارالکتریکی منفی، پروتون بار مثبت و نوترون بدون بار الکتریکی است.

اتم های مختلف تعداد پروتون های متفاوتی دارند. برای مثال هر اتم کربن 6 پروتون و هر اتم هیدروژن یک پروتون دارد.

از روی تعداد پروتون هر اتم نوع آن اتم را مشخص می کنند.

تعداد ذره های سازنده اتم های سه عنصر هیدروژن، کربن و اورانیوم را با هم مقایسه کنید.

هیدروژن دارای یک الكترون و یک پروتون است ولی نوترون ندارد.

کربن دارای 6 الكترون، 6 پروتون است و 6 نوترون است.

اورانیوم دارای ۹۲ الكترون و ۹۲ پروتون است ۱۴۶ نوترون است.

هر سه عنصر تعداد پروتون و الكترون برابری دارند.

در هر سه عنصر تعداد بار های مثبت و منفی برابر است و اثر یکدیگر را خنثی می کنند مثلا کربن ۶ بار مثبت و ۶ بار منفی دارد که بدون بار می شود.





نمادهای شیمیایی عناصر و عدد اتمی

فصل 3 : از درون اتم چه خبر

نماد های شیمیایی عناصر:

برای نمایش هر عنصر به جای نوشتن نام کامل آن از نمادهای یک یا دو حرفی که بیشتر از نام لاتین عنصرها گرفته شده اند، استفاده می شود. به این نماد ها، نماد شیمیایی می گویند.

نکته:

در نشانه های شیمیایی دو حرفی فقط حرف اول بزرگ نوشته می شود.

  • Hydrogen (H)
  •  (C) Calcium
  •  (O) Oxygen

عدد اتمی (z):

به تعداد پروتون های هر اتم یا به تعداد بارهای مثبت اتم، عدد اتمی می گویند.

به عنوان مثال اتم سدیم 11 پروتون دارد، پس عدد اتمی سدیم ۱۱ است.

                                                   

عدد اتمی را گوشه پایین سمت چپ نماد شیمیایی می نویسند.

                                                      

عناصر بر اساس افزایش عدد اتمی در جدول تناوبی مرتب شده اند، بنابراین عدد اتمی مکان هر عنصر را در جدول تعیین می کند.

نکته:

با تغییر تعداد پروتون ها، نوع اتم نیز تغییر می کند.

در حالت خنثی، تعداد پروتون های یک اتم با تعداد الكترون های آن برابر است.

تعداد الکترون های هر لایه برابر است با 2n2 (n تعداد لایه ها است)

n تعداد لایه ها است که می تواند تعداد الکترون هایی را در خود به گردش بیاورد. در لایه اول فقط دو الكترون قرار می گیرد و در لایه دوم حداکثر ۸ الكترون جای می گیرد.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



ایزوتوپ ها و عدد جرمی

فصل 3 : از درون اتم چه خبر

 ایزوتوپ:

به اتم هایی که تعداد پروتون برابری دارند ولی تعداد نوترون آنها برابر نیست، ایزوتوپ می گویند یا به اتم های یک عنصر که تعداد نوترون متفاوت دارند ایزوتوپ های آن عنصر می گویند.

ایزوتوپ های کربن را به صورت کربن-12، کربن-13 و کربن-14 نامگذاری کرده اند. بنابراین عنصر کربن سه ایزوتوپ دارد.

کمترین و بیشترین عدد جرمی ایزوتوپ های کربن:

 کمترین عدد جرمی ایزوتوپ: کربن۱۲

 بیشترین عدد جرمی ایزوتوپ: کربن ۱۴

                                                              

ویژگی های ایزوتوپ ها:

  • پروتون های یکسانی دارند.
  • نوترون های برابری ندارند.

عدد جرمی (A):

 به مجموع تعداد پروتون ها و نوترون های یک اتم عدد جرمی گفته می شود.

عدد جرمی در گوشه بالا و سمت چپ نماد شیمیایی نوشته می شود. مثلا اتم کربن در هسته خود و پروتون و ۶ نوترون دارد پس عدد جرمی آن ۱۲ است.

   

 

        





یون ها و انواع آن

فصل 3 : از درون اتم چه خبر

اتم خنثی

اتمی است که تعداد الکترون آن با تعداد پروتونش برابر است. به عبارتی مجموع بار الکتریکی آن صفر است.

 

یون

به اتم هایی که تعداد بارالکتریکی مثبت و منفی آنها یکسان نباشد، یون می گویند. به عبارتی به اتم هایی که تعداد پروتون و الكترون نابرابر دارند.

یون مثبت:

به اتمی که تعداد الکترون های آن از تعداد پروتون های آن کمتر باشد، یون مثبت می گویند.

یون منفی:

به اتمی که تعداد الکترون های آن از تعداد پروتون های آن بیشتر باشد، یون منفی می گویند.

در چه صورتی اتم به يون تبدیل می شود؟

اگر اتمی الکترون به دست آورد یا الکترونی از دست بدهد، دارای بار الکتریکی مثبت یا منفی می شود. به ذرات باردار يون گفته می شود.

 

ساختار اتم سدیم و یون سدیم

                                             

مثال

از بین نمونه های زیر کدام یک ذره ی مثبت وكدام یک ذره ی منفی است؟ بار را در هر مورد مشخص کنید.

الف) ذره ای که ۱۰ الكترون، ۱۱ پروتون و ۱۰ نوترون دارد.

یون با یک بار مثبت

ب) ذره ای که ۱۰ الكترون، ۱۰ پروتون و ۱۰ نوترون دارد.

اتم خنثی

ت) ذره ای که ۱۰ الكترون، ۹ پروتون و ۱۰ نوترون دارد.

یون با یک بار منفی





دستگاه عصبی

فصل 4 : تنظیم عصبی

دستگاه عصبی:

تنظیم دستگاه های بدن به دو صورت عصبی و شیمیایی (هورمونی( انجام می شود.

دستگاه عصبی مرکزی:

  1. مغز 
  2. نخاع

دستگاه عصبی محیطی:

اعصابی که از مغز و نخاع منشعب می شود.

نقشی دستگاه عصبی محیطی:

بین دستگاه عصبی مرکزی و بخش های مختلف بدن ارتباط برقرار می کند.

بخش محیطی، شامل اعصابی است که تمامی قسمت های بدن را به بخش مرکزی مرتبط می کند.

دستگاه عصبی مرکزی:

اعمال ارادی و غیر ارادی، بدن را کنترل می کند و اطلاعات دریافت شده از محیط بیرون و درون را بدن تفسیر می کند و به آنها پاسخ می دهد.

دستگاه عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع است. مغز درون جمجمه و نخاع درون ستون مهره ها قرار دارد.

فعاليت ارادی:

اعمالی مانند فکر کردن، راه رفتن، مطالعه کردن، تصمیم گرفتن و ... چون با اراده و خواست ما انجام می شود، به آنها فعاليت ارادی می گوییم.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



فعالیت های غیر ارادی، انعکاسی و فیر انعکاسی

فصل 4 : تنظیم عصبی

فعالیت های غیر ارادی، انعکاسی و غیر انعکاسی

فعالیت های غیر ارادی:

  1. انعکاسی
  2. غير انعکاسی

انعكاس:

در بدن ما گاهی اوقات کارهایی صورت می گیرد که به صورت غیر ارادی، بسیار سریع، بدون تفکر و اغلب جهت حفاظت از بخش های بدن به کار می رود، به چنین اعمالی انعکاس گفته می شود.

اعمالی مانند عقب کشیدن دست از جسم داغ، ترشح بزاق با مشاهده غذا، پلک زدن چشم، ریزش اشک در مقابل گرد و غبار وارد شده به آن، عطسه زدن، سرفه کردن، خمیازه یا تغییر قطر مردمک چشم در برابر نور از انعكاس ها هستند.

فعالیت های غیر ارادی انعکاسی:

اعمالی مانند پلک زدن، عطسه، سرفه و ریزش اشک که به صورت غیر آزادی و بدون تفکر انجام می شوند ، فعالیت های غیر ارادی یا غیر ارادی انعکاسی نامیده می شوند .

ویژگی های فعالیت های انعکاسی:

  • بسیار سریع
  • بدون تفکر
  • برای حفاظت از بدن

فعالیت های غیر ارادی غیر انعکاسی:

  1. ضربان قلب
  2. تنفس
  3. فشار خون




قسمت های سازنده مغز، مخ، مخچه و ساقه مغز

فصل 4 : تنظیم عصبی

قسمت های سازنده مغز:

  1. مخ (بیشتر حجم مغز ما را نیمکره های مغز تشکیل می دهند)
  2. مخچه
  3. ساقه مغز

وظایف مخ:

1- مغز حرکات ارادی بدن را کنترل می کند.

2- از اندام های حسی مانند چشم، گوش، پوست، بینی و زبان اطلاعات را دریافت و دستور های لازم را برای آنها ارسال می کند.

3- نیمکره های مخ به ما توانایی فکر کردن، صحبت و حل مسئله را می دهند.

نقش مخچه:

مخچه باعث حفظ تعادل بدن می شود.

ساقه مغز در کجا قرار دارد و نقش آن چیست؟

ساقه مغز در وافع همان بخش ساقه مانندی است که در زیر مخ قرار دارد و مخ و مخچه را به نخاع وصل می کند.





نخاع و بصل النخاع

فصل 4 : تنظیم عصبی

بصل النخاع:

پیاز مغز یا بصل النخاع بخشی از ساقه مغز است که در بالای نخاع قرار دارد و پایین ترین بخش مغز است. دارای ۳ سانتیمتر طول و ۱۰ گرم وزن است.

نقش بصل النخاع:

فعالیت های غیرارادی مثل تنفس، ضربان قلب و فشار خون را کنترل می کند. به دلیل اهمیت این مرکز در بصل النخاع، به آن گره حیات گفته می شود.

نکته:

نیمکره چپ، فعالیت های نیمه راست بدن و نیمکره راست، فعالیت های نیمه چپ بدن را کنترل می کنند ولی با هم مرتبطند و فعالیت های مشترک هم دارند. مثلا وقتی به جسمی نگاه می کنیم هر دو چشم و هر دو نیمکره با هم همکاری می کنند.

نخاع:

شبيه طناب سفید رنگی است که درون ستون مهره ها قرار دارد و از بصل النخاع تا کمر امتداد دارد.

نخاع رابط بین مغز و بخش محیطی دستگاه عصبی است.

اطلاعات را به مغز و همچنین فرمان های مغز را به اندام های بدن می رساند.

نخاع مركز برخی از انعکاسی های بدن نیز می باشد.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



عصب، سلول های عصبی و پیام های عصبی

فصل 4 : تنظیم عصبی

عصب، سلول های عصبی و پیام های عصبی

نام سلول عصبی، نورون است.

قسمت های مختلف یک نورون:

نورون ها از نظر شكل, اندازه و ساختمان با یکدیگر متفاوتند اما همه آنها دارای جسم سلولی، دندریت و آکسون هستند.

تار عصبی:

به دندریت ها یا آکسون های بلند، تار عصبی گفته می شود.

عصب:

مجموعه ای از تارها در کنار هم که توسط غلافی احاطه شده اند، عصب را تشکیل می دهند.

سلول های سازنده بافت عصبی:

  1. نورون (سلول عصبی)
  2. نوروگلی (سلول پشتیبان)

نوروگلی:

نوروگلی ها، سلول های پشتیبان دستگاه عصبی هستند که وظیفه حمایت از سلول های عصبی را بر عهده دارند و مواد غذایی مورد نیاز سلول های عصبی را فراهم می آورند.

جهت پیام عصبی چگونه است؟

پیام عصبی فقط در یک جهت یعنی از دندریت به جسم سلولی و از آن جا به انتهای آکسون هدایت می شود.

دندریت ها گیرنده نورون ها هستند و اطلاعات یا پیام ها را دریافت می کنند و به جسم سلولی می آورند. آکسون ها پیام عصبی را از جسم سلولی به بیرون انتقال می دهند.

اعصاب حسی و حرکتی:

عصب هایی که پیام را به مراکز عصبی می برند، عصب حسی نام دارند و به اعصابی که پیام را از مراکز عصبی به اندام های دیگر می برند، عصب حرکتی می گویند.

سیناپس:

به محل نزدیک شدن رشته های عصبی سیناپس می گویند.

در محل سیناپس، سلول ها به هم متصل نیستند.

ارتباط آن ها از طریق آزاد شدن مواد شیمیایی خاص برقرار می شود.





تعریف اندام حسی

فصل 5 : حس و حرکت

محرک های تاثیرگذار روی بدن ما:

  1. نور
  2. صوت
  3. مواد شیمیایی
  4. گرما 
  5. فشار

اندام حسی:

به اندام هایی که اثر محرک خاصی را دریافت و به پیام عصبی تبدیل می کنند، اندام های حسی می گویند. به عنوان مثال:

  • نور با چشم
  • صوت با گوش
  • گرما و سرما با پوست

احساس می شوند.

بخش محیطی دستگاه عصبی شامل اعصاب حسی و حرکتی هستند.

اعصاب حرکتی به ماهیچه ها (غدد) متصل هستند و باعث حرکت آن ها می شوند و اعصاب حسی به اندام های حسی متصل هستند.





سلول های گیرنده نور در چشم و چگونه اجسام و رنگ ها را می بینیم

فصل 5 : حس و حرکت

چگونه اجسام و رنگ ها را می بینیم؟

1- ابتدا نور به جسم برخورد کرده و تصویر جسم به سمت چشم ما منعکس می شود.

2- سپس نور بر سلول های گیرنده نور چشم اثر کرده و پیام عصبی ایجاد می شود.

3- این پیام از طریق عصب بینایی به مغز برده می شود.

4- مغز با اطلاعات دریافتی، تصویری از جسم را می سازد و ما آن را می بینیم.

سلول های گیرنده نور در چشم:

در لایه داخلی چشم (شبکیه) دو نوع سلول گیرنده نوری مخروطی و استوانه ای شکل وجود دارد.

این سلول ها اثر نور را به پیام عصبی تبدیل کرده و از طریق عصب بینایی به مركز حس بینایی در قشر مخ می فرستند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



بخش های مختلف گوش و چگونه صداهای مختلف را می شنویم

فصل 5 : حس و حرکت

چگونه صداهای مختلف را می شنویم؟

وقتی صدایی به گوش ما برسد، به پیام عصبی تبدیل شده و به مرکز شنوایی در قشر مخ ارسال می شود تا در صورت نیاز پاسخ مناسب داده شود.

بخش های گوش:

  1. گوش خارجی
  2. گوش میانی
  3. گوش داخلی

مهم ترین بخش گوش، گوش داخلی است که در آن سلول های پیام عصبی گیرنده وجود دارند و پیام های صوتی را به پیام عصبی تبدیل می کنند.

نکته:

خطر عفونت گوش میانی از بقیه قسمت های گوش بیش تر است. چون از راه شیپور استاش به حلق راه دارد و عفونت حاصله می تواند در بدن منتقل شود.

علت عفونت گوش میانی:

  • سرماخوردگی
  • آلرژی
  • بزرگی لوزه سوم

عوارض عفونت گوش میانی:

  • کاهش شنوایی
  • پارگی پرده گوش
  • انتقال عفونت به بافت های دیگر از جمله مغز




چگونه از وجود بو در محیط، آگاه می شویم

فصل 5 : حس و حرکت

از وجود بو در محیط چگونه آگاه می شویم؟

1- وقتی مولکول های مواد بودار وارد بینی ما می شود و روی گیرنده بویایی قرار می گیرند.

2- در آن جا پیام عصبی ایجاد و به قشر مخ فرستاده می شود. به این ترتیب بوی مواد را تشخیص می دهیم.

مرکز حس بویایی و مرکز حس بینایی در کجا قرار دارند؟

  • مركز حس بویایی در جلوی نیمکره های مخ است.
  • مرکز حس بینایی در قسمت پس سری قشر مخ قرار دارد.




چهار مزه اصلی و جایگاه آنان روی زبان و چگونه مزه غذا را حس می کنیم

فصل 5 : حس و حرکت

چگونه مزه غذا را حس می کنیم؟

مواد غذایی پس از حل شدن در بزاق روی گیرنده های چشایی قرار گرفته و پیام عصبی ایجاد می کنند. این پیام به قشر مخ ارسال و مزه تشخیص داده می شود.

نکته:

مزه غذاهای خیلی داغ و خیلی سرد احساس نمی شوند.

چهار مزه اصلی و جایگاه آن ها را روی زبان:

  1. شیرینی
  2. ترشی
  3. شوری 
  4. تلخی
 تلخی در پشت، ترشی در کناره ها، شوری در جلو و شیرینی در نوک زبان قرار دارد.


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



گیرنده های پوست

فصل 5 : حس و حرکت

گیرنده های پوست:

گیرنده های پوست شامل

  • گرما
  • سرما
  • لمس
  • فشار
  • درد

هستند که با کمک آن ها، تغییرات محیط را احساس می کنیم.

مغز با توجه به پیام هایی که از این گیرنده ها دریافت می کند، پاسخ های حرکتی را برای ماهیچه ها می فرستد.





دستگاه حرکتی بدن، دستگاه اسکلتی، استخوان و غضروف

فصل 5 : حس و حرکت

دستگاه حرکتی بدن:

مجموعه ماهیچه ها و اسکلت، دستگاه حرکتی بدن را می سازند.

دستگاه اسکلتی:

به مجموعه استخوان ها، غضروف ها و اتصالات آن ها در بدن، دستگاه اسکلتی گفته می شود.

چگونگي تشكيل شدن استخوان:

بیشتر استخوان های ما ابتدا از غضروف ساخته شده اند. در حین رشد با جذب کلسیم و فسفر به استخوان تبدیل می شوند.

غضروف:

غضروف در نوک بینی، لاله گوش و محل اتصال استخوان ها وجود دارد.

غضروف نرم و قابل انعطاف است و سطح لغزنده آن مانع اصطکاک استخوان ها می شود.

نقش استخوان برای بدن:

  1. شکل دادن به بدن
  2. کمک به حرکت کردن بدن
  3. حفاظت از اندام های مهم مانند قلب، مغز و شش ها
  4. ذخیره مواد معدنی و تولید سلول های خونی

آزمایش کنید:

وسایل و مواد مورد نیاز:

  • سه قطعه استخوان مرغ
  • چراغ الکی
  • سرکه

1- یک قطعه از استخوان ها را برای چند روز داخل سرکه بیندازید.

2- قطعه دیگر را روی شعله نگه دارید تا بسوزد.

3- قطعه سوم را بدون تغییر نگه دارید.

4- سپس سه استخوان را از لحاظ نرمی و شکنندگی با هم مقایسه کنید.

الف) کدام استخوان استحکام بیش تری دارد؟

استخوان تازه سخت تر است. چون در آن رشته های پروتئینی و فسفر و کلسیم از بین نرفته اند.

ب) کدام استخوان نرم تر است؟

استخوانی که مدتی در اسید بوده، مقاومت خود را در برابر فشار از دست می دهد و به راحتی خمیده می شود. چون کلسیم آن در اسید حل شده است (اسید مواد معدنی استخوان را از بین می برد)

ج) کدام استخوان شکننده تر است؟

استخوان حرارت دیده بسیار شکننده تر می شود. چون در آن رشته های پروتئنی (مواد آلی) از بین رفته اند و در مقابل ضربه مقاومتی ندارند.

نکته:

بافت استخوانی از سلول های استخوانی تشکیل شده است که در بین سلول های استخوانی ماده زمینه ای (مایع بین سلولی) جامدی وجود دارد که به استخوان ها استحکام می بخشد.

در ماده زمینه ای استخوان چه ماده ای وجود دارد و نقش آن را بیان کنید؟

کلسیم و فسفر فراوان است.

به استخوان استحکام و مقاومت زیادی می دهد.

منابع غذایی دارای کلسیم و فسفر فراوان:

  • شیر کم چرب
  • پنیر
  • ماست
  • ماهی
  • تخم مرغ

 پوکی استخوان:

هرگاه ذخیره کلیسم و فسفر در استخوان کم شود. در این حالت بافت استخوانی ضعیف و پر حفره شده و فرد دچار پوکی استخوان می شود و استخوان با ضربه ای مختصر می شکند.

نکته:

نمک یکی از بزرگترین دفع کننده های کلسیم است.

هرچه شما نمک بیشتری مصرف کنید، میزان بیشتری کلسیم توسط ادرار از بدن شما دفع می شود.

مصرف کمتر نمک به سلامت و تقویت استخوان های شما کمک می کند.





تعریف مفصل و رباط و انواع مفصل

فصل 5 : حس و حرکت

مفصل:

به محلی که دو یا چند استخوان به یکدیگر متصل هستند، مفصل (بند) می گویند.

انواع مفصل:

1- مفصل ثابت:

حرکت ندارند و کامل ثابت اند. مانند مفصل بین استخوان های جمجمه

2- مفصل متحرك:

مفصل بین بازو و شانه

انواع مفصل متحرک:

1- مفصل هایی که در جهت های مختلفی می چرخند. مانند مفصل بین بازو و شانه

2- مفصل هایی که فقط در یک جهت خاص حرکت می کنند. مثل آرنج

3- مفصل هایی که حرکت محدودی دارند. مانند مفصل بین دنده ها و ستون مهره ها

رباط:

بافت پیوندی محکمی که استخوان ها را در محل مفصل های متحرک به هم وصل می کند، رباط نام دارد.

انواع رباط های زانو:

  • رباط جانبی داخلی
  • رباط جانبی خارجی
  • رباط متقاطع (صلیبی) قدامی
  • رباط متقاطع (صلیبی) خلفی


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



انواع ماهیچه ها و زردپی یا تاندون

فصل 5 : حس و حرکت

 انواع ماهیچه ها:

1- ماهیچه قلبی:

  • انقباض آنها غیر ارادی و قوی و منظم است.
  • رنگ آنها قرمز است.
  • سلول های آنها رشته ای می باشد.

2- ماهیچه ی صاف:

  • این نوع ماهیچه، اجتماعی از سلول های دوکی شکل است.
  • رنگ این ماهیچه ها سفید می باشند.
  • غیر ارادی هستند.

مانند:

  • روده
  • معده
  • نای
  • مری
  • باز و بسته شدن مردمک چشم

3- ماهیچه اسکلتی (مخطط):

  • حرکت اسکلت بدن توسط این نوع ماهیچه ها صورت می گیرد.
  • انقباض این ماهیچه سریع، پر قدرت و تحت کنترل اراده است

 مانند: ماهیچه های دست و پا

زرد پی (تاندون):

طنابِ محکمِ سفید رنگی است که ماهیچه را به استخوان متصل می کند.

بزرگترین زردپی بدن که از پشت ساق پا تا کف پا امتداد دارد، آشیل نام دارد.

چگونگی حرکت استخوان ها توسط ماهیچه ها:

وقتی ماهیچه ای منقبض و کوتاه می شود، استخوانی را به یک سمت حرکت می دهد. این ماهیچه در حالت استراحت نمی تواند استخوان را به جای قبلی خود برگرداند. این عمل را باید یک یا چند ماهیچه در سمت دیگر استخوان انجام دهند. به همین دلیل بیشتر ماهیچه های اسکلتی عمل متقابل دارند و جفت جفت کار می کنند.

منظور از اینکه ماهیچه های اسکلتی حرکت متقابل دارند چیست؟

 یعنی ماهیچه هایی که در دو طرف یک استخوان قرار دارند، عکس عمل هم، عمل می کنند و موجب حرکت می شوند.





هورمون و نقش هورمون ها در بدن

فصل 6 : تنظیم هورمونی

هورمون و نقش هورمون ها در بدن

برای این که فعالیت های بدن جانوران در جهت مشخص و سودمندی انجام شود، به نوعی نظم و هماهنگی نیاز دارد. در جانوران پیشرفته مانند انسان تنظیم این فعالیت ها بر عهده دستگاه عصبی و دستگاه هورمونی است.

نقش دستگاه هورمونی:

دستگاه هورمونی، گروهی از غدد یا سلول هایی هستند که هورمون ها را تولید می کنند.

هورمون:

هورمون ها، ترکیبات شیمیایی در بدن هستند که از غدد درون ریز ترشح و وارد خون می شوند. از طریق خون به اندام یا اندام های هدف خود می رسند و فعالیت آن ها را تنظیم (کم یا زیاد) می کنند.

اندام هدف:

مجموعه خاصی از سلول های حساس به یک هورمون را اندام هدف می گویند.

نقش هورمون ها در بدن:

1- تنظیم رشد بدن: توسط غده هیپوفیز

2- تنظیم سوخت و ساز: توسط غده تیروئید

3- تنظیم قند خون: توسط غده پانکراس

4- مقابله با فشارهای روحی و جسمی (استرس): غدد فوق کلیوی

5- تنظیم کلسيم خون: توسط غده هایی که در پشت تیروئید قرار دارند. (پاراتیروئید)

6- تنظیم تغییرات جنسی (بلوغ): توسط بیضه ها و تخمدان ها





هورمون رشد و چگونگی تاثیر آن بر رشد استخوان ها

فصل 6 : تنظیم هورمونی

هورمون رشد و چگونگی تاثیر آن بر رشد استخوان ها

هورمون رشد:

هورمون رشد، یکی از هورمون هایی است که در تنظیم رشد بدن ما دخالت دارد و از غده هیپوفیز ترشح می شود و این غده در زیر مغز قرار دارد.

چگونگی تاثیر آن بر رشد استخوان ها:

این هورمون بر روی استخوان اثر گذاشته و جذب کلسیم را بیشتر می کند و تبديل غضروف به استخوان را افزایش می دهد.

نکته:

رشد قد تا حدود ۲۰ سالگی ادامه دارد. ترشح کم یا زیاد هورمون رشد در دوران رشد باعث ایجاد ناهنجاری هایی مثل کوتاه قدی و بلند قدی می شود.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



غده تیروئید و نقش هورمون های غده تیروئید

فصل 6 : تنظیم هورمونی

غده تیروئید و نقش هورمون های غده تیروئید

تنظیم سوخت و ساز (متابولیسم) در بدن:

غده تیروئید با هورمون تیروکسین سوخت و ساز بدن را کنترل می کند.

نقش هورمون های غده تیروئید:

هورمون های غده تیروئید در کودکی باعث رشد بهتر اندام ها به ویژه مغز و در بزرگسالی باعث افزایش هوشیاری می شوند.

علائم کم کاری تیروئید:

  • خستگی
  • خواب آلودگی
  • کمبود انرژی

چگونگی کم کاری تیروئید و حالت گواتر:

کم کاری تیروئید حالتی است که در نتیجه کاهش ترشح هورمون در بدن بروز می کند.

واکنش غده تیروئید در این وضعیت بزرگ شدن این غده و ایجاد حالت گواتر است.

این حالت به این دلیل بروز می کند که این غده سعی دارد با بزرگ شدن، این کمبود هورمون را جبران کرده و هورمون بیشتری ترشح کند.

علائم پرکاری تیروئید:

  • اختلال در خواب
  • کاهش وزن
  • عرق کردن زیاد

نکته:

در ساخته شدن هورمون های غده تیروئید، ید به کار می رود که تیروئید آن را از خون جذب می کند. بنابراین مصرف غذاهایی یددار یا نمک یددار به اندازه کافی در کارکرد این غده موثر است.





علائم و عوراض کمبود ید در بدن و نمک یددار

فصل 6 : تنظیم هورمونی

علائم و عوراض کمبود ید در بدن و نمک یددار:

در ساخته شدن هورمون های غده تیروئید، ید به کار می رود که تیروئید آن را از خون جذب می کند. بنابراین مصرف غذاهایی یددار یا نمک یددار به اندازه کافی در کارکرد این غده موثر است.

برای جلوگیری از کاهش ید در نمک یددار چه روش هایی را باید اجرا کرد؟

بهترین زمان اضافه کردن نمک یددار به غذا اواخر طبخ است تا در اثر جوشیدن و حرارت میزان ید نمک از بین نرود.

در بررسی انجام شده فقط ۴۱ درصد مردم در اواخر پخت نمک را به غذا اضافه می کنند و مابقی ۵۹ درصد در اواسط یا اوایل پخت از نمک استفاده می کنند که میزان ید آن در اثر پختن کاهش می یابد .

نکته:

نمک یددار باید دور از گرما، نور، رطوبت و در محیط دربسته نگهداری شود تا ید آن کاهش نیابد. استفاده از ظروف شیشه ای روشن برای نگهداری نمک یددار موجب از بین رفتن میزان ید نمک می شود.

علائم و عوراض کمبود ید در بدن:

  • سقط و مرده زایی
  • افزایش مرگ و میر زمان تولد
  • اختلالات عصبی حرکتی
  • افزایش مرگ و میر دوران نوزادی
  • گواتر
  • کم کاری تیروئید
  • عقب ماندگی جسمی




غده پانکراس و انسولین و تنظیم قند خون

فصل 6 : تنظیم هورمونی

غده پانکراس و انسولین و تنظیم قند خون

تنظیم قند خون را کدام غده انجام می دهد و چگونه این کار را انجام می دهد؟

غده پانکراس با دو نوع هورمون کاهنده قند (انسولین) و هورمون زیاد کننده قند (گلوکاگون) در تنظیم قند خون نیز نقش اساسی دارد.

در واقع هورمون گلوکاگون هورمونی لاغر کننده است و انسولین چاق کننده است.

نکته:

کاهش انسولین باعث افزایش قند خون و بروز علائم دیابت می شود.

انسولین چگونه قند خون را کاهش می دهد؟

هر گاه قند خون بالا برود، انسولین روی سلول های کبدی اثر گذاشته و آن ها را وادار به جذب گلوگز از خون می نماید.

سلول های کبد، گلوکز را به صورت قند گلیکوژن ذخیره می کنند.

در مواقعی مانند گرسنگی که قند خون پایین می آید. پانکراس هورمون افزاینده را وارد خون می کند تا با اثر سلول های کبد و تجزیه گلیکوژن قند خون را افزایش دهد.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



چگونگی مقابله با فشارهای روحی و جسمی یا استرس

فصل 6 : تنظیم هورمونی

چوگنگی مقابله با فشارهای روحی و جسمی (استرس):

فشارهای روحی مانند ترسیدن، مرگ عزیزان، تصادف، شرکت در امتحان با آمادگی کم، ناراحت شدن از رفتار دیگران می باشد.

در این مواقع تغییراتی در رفتار و بدن ما اتفاق می افتد که ابتدا شدت آن بیشتر ولی بعد از مدتی از شدت آن کاسته می شود. مثلا فشارخون، ضربان قلب و تنفس زیاد می شود، رنگ چهره تغییر می کند و گاهی با خشم یا حتی گریه کردن همراه می شود.

در این شرایط هورمون هایی که از غدد فوق کلیوی ترشح می شوند، به بدن کمک می کنند. مثلا قندخون، فشارخون و ضربان قلب را بالا می برند، چون بالا رفتن این ها در مدت طولانی خطرناک است.

پس از مدتی ترشح این هورمون ها خود به خود کاهش می یابد .





تنظیم کلسیم خون و نقش کلسیم در بدن

فصل 6 : تنظیم هورمونی

 

تنظیم کلسیم خون و نقش کلسیم در بدن

نقش کلسیم در بدن:

  • استحکام استخوان ها و دندان ها 
  • عملکرد صحیح اعصاب و ماهیچه های بدن

تنظیم کلسيم خون:

کلسیم خون توسط غده هایی که در پشت تیروئید قرار دارند یعنی پاراتیروئید، تنظیم می شود.

هورمون پاراتیرونید با تاثیر بر کدام اندام ها مقدار کلسیم را تنظیم می کند؟

با تأثیر روی کلیه ها، روده و استخوان ها باعث افزایش یون کلسیم در خون می شوند. غدد پاراتیروئید، چهار غده به اندازه نخود سبز هستند که پشت غده تیروئید قرار دارند.





تنظیم تغییرات جنسی، صفات ثانویه جنسی و وظایف غدد جنسی

فصل 6 : تنظیم هورمونی

تنظیم تغييرات جنسی، صفات ثانویه جنسی و وظایف غدد جنسی:

تنظیم تغييرات جنسی (بلوغ):

تغییرات جنسی توسط غده های جنسی انجام می شود.

غدد جنسی در مردان: بیضه ها

غدد جنسی در زنان: تخمدان ها

نکته:

تغییرات جنسی منجر به صفات ثانویه جنسی می شود.

صفات ثانویه جنسی:

صفاتی که در هنگام بلوغ ظاهر می شوند.

صفات ثانویه جنسی در زنان و مردان:

صفات ثانویه جنسی در مردان:

  • بم شدن صدا
  • روئیدن مو در صورت و قسمت های دیگر بدن

صفات ثانویه جنسی در زنان:

  • رشد سینه ها
  • رشد استخوان لگن 
  • رویش مو در بعضی از قسمت های بدن

وظایف غدد جنسی:

  1. ساخت هورمون های جنسی
  2. ساخت سلول های جنسی


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



نقش بیضه و تخمدان و صفات ثانویه جنسی جانوران

فصل 6 : تنظیم هورمونی

نقش بیضه و تخمدان و صفات ثانویه جنسی جانوران

نقش بیضه ها:

  1. تولید سلول های جنسی نر (اسپرم)
  2. تولید هورمون جنسی مردانه (تستوسترون)

نقش تخمدان ها:

  1. تولید سلول های جنسی ماده (تخمک)
  2. تولید هورمون های جنسی زنانه (استروژن و پروژسترون)

نکته:

تخمدان ها و بیضه ها از دوره بلوغ به بعد فعال می شوند.

هورمون های جنسی عبارتدن از:

  • تستوسترون
  • استروژن
  • پروژسترون

در مردان تستوسترون بیشتر است. به همین دلیل به آن هورمون جنسی مردانه می گویند.

همچنین در زنان استروژن و پروژسترون بیشتر است و به همین دلیل به آنها هورمون های جنسی زنانه می گویند.

 چند مورد از صفات ثانویه جنسی در جانوران:

 در حیوانات

  • یال شیر
  • تاج خروس
  • دم قرقاول
  • پر طاوس
  • شاخ گوزن

از صفات ثانویه جنسی محسوب می شوند.





غده هیپوفیز، نقش آن و تفاوت دستگاه عصبی و هورمونی

فصل 6 : تنظیم هورمونی

غده هیپوفیز، نقش آن و تفاوت دستگاه عصبی و هورمونی

غده هیپوفیز:

  • غده هیپوفیز شبیه یک فندق می باشد.
  • در زیر مغز قرار دارد.
  • وزن آن 0.5 تا 1.5 گرم است.

نقش غده هیپوفیز:

هورمون های مختلفی تولید می کند که با ترشح آن ها در خون، کار سایر غدد داخلی را کنترل و هماهنگ می کند.

این غده هم به نوبه خود تحت نظارت مغز قرار دارد .

تفاوت دستگاه عصبی و هورمونی:

  1. سرعت انتقال پیام در دستگاه عصبی بیشتر از دستگاه هورمونی است.
  2. ماندگاری پیام در دستگاه هورمونی بیشتر است.
  3. ماهیت پیام در دستگاه عصبی الکتریکی ولی در دستگاه هورمونی شیمیایی است.

نکته:

مقدار ترشح هورمون ها بسیار کم است ولی همان مقدار هم باید به طور دقیق کنترل شود. زیرا افزایش یا کاهش آن باعث ایجاد بیماری می گردد.





صفات ارثی و عامل های تعیین کننده صفات ارثی

فصل 7 : الفبای زیست فناوری

صفات ارثی:

به صفاتی که از نسلی به نسل دیگر به ارث می رسند، صفات ارثی می گویند.

مانند:

  • رنگ چشم
  • رنگ پوست
  • نرمه گوش و ...

 نکته:

پیوسته یا آزاد بودن نرمه گوش به علت وجود عامل مربوط به این صفت در سلول های بدن ما است.

عامل های تعیین کننده صفات ارثی:

این عامل درون هسته سلول قرار دارد.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



ژن و DNA

فصل 7 : الفبای زیست فناوری

DNA (دزاکسی ریبونوکلئیک اسید) یا «دی، ان، ای»:

ماده ای است که درون هسته سلول و بر روی کروموزوم قرار دارد و بیشترین حجم هسته را تشکیل می دهد.

DNA، همه عواملی را که از والدین به ارث می رسند، با قدرت حفظ می کند و با دقت بالا به نسل بعد منتقل می نماید.

نکته:

 DNA را همانند شکل زیر شبیه نردبانی پیچ خورده نشان می دهند.

                                               

ژن:

ژن بخشی از DNA است و اطلاعات مربوط به خصوصیات فرد را با خودشان حمل می کنند.

ژن ها این اطلاعات را در خانواده ها از نسلی به نسل دیگر منتقل می کنند.

هر سلول بدن انسان ها حدود ۲۵۰۰۰ تا ۳۵۰۰۰ ژن دارد که اطلاعات مربوط به خصوصیات فردی را با خودشان حمل می کنند.





وراثت، عامل وراثت و مثال هایی از تاثیر محیط بر صفات ارثی

فصل 7 : الفبای زیست فناوری

وراثت، عامل وراثت و مثال هایی از تاثیر محیط بر صفات ارثی

عامل وراثت:

ژن عامل وراثت است.

هر ژن از یک یا چند پروتئین ساخته شده است.

ژن عامل تعیین کننده صفات است که از سلولی به سلول دیگر و نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند.

وراثت:

وراثت به طور کلی یعنی انتقال بعضی از خصوصیات والدین یا خویشان آنها به فرزندان و همین امر سبب شباهت فرزندان به والدین یا خویشان آنها می باشد.

نکته:

وراثت یا ژن تنها عامل تعیین کننده در شکل گیری جانداران نیست بلکه عوامل محیطی نیز مهم اند.

مثال هایی از تاثیر محیط بر صفات ارثی:

1- خطر سکته قلبی در بعضی افراد به علت ژن هایی که دارند بیشتر از دیگران است. به هر حال این افراد اگر تغذیه سالم داشته باشند و ورزش های مناسب انجام دهند، می توانند همانند افراد دیگر در سلامت زندگی کنند.

2- اگر هسته خرما که در مناطق گرمسیری رشد دارد را در مناطق گرم کشت دهیم، این هسته شروع به جوانه زدن و رشد می کند اما اگر هسته خرما را در مناطق سرد بکاریم رشد نمی کند. در اینجا می توان گفت که سرما به عنوان یکی از عوامل محیطی مانع از رشد هسته خرما می شود.

3- اگر یک گلدان را در معرض نور خورشید بگذاریم و دیگری را در تاریکی نگه داریم مشاهده می کنیم که گیاهی که در معرض نور بوده رشد کرده و برگ های آن سبز و بزرگ شده است اما گیاهی که در تاریکی بوده برگ های آن شروع به زرد شدن می کند و رشد آن کند و سپس متوقف می گردد. پس در اینجا نور به عنوان یکی از عوامل محیطی روی وراثت گیاه تاثیر می گذارد.

بعضی می گویند هوش صفتی ارثی است و بعضی نیز آن را نتیجه تربیت و محیط می دانند. نظر شما چیست؟

هر دو عامل موثرند، اگر عوامل محیطی مساعد نباشد، عوامل ارثی نمیتواند خودش رو نشان دهد.





تغییر در ژن های جانداران یا دستکاری ژنتیک

فصل 7 : الفبای زیست فناوری

هدف از تغییر در ژن های جانداران یا دستکاری ژنتیک:

  1. تغییر و اصلاح ژن ها
  2. حذف ژن های معیوب
  3. تغییر در صفات مختلف موجودات زنده

نکته:

تغییر در ژن های جانداران سبب به دنیا آمدن افرادی قوی و مقاوم در برابر بیماری ها می شود.

دیابت جوانی به علت نقص در ژن هاست. به این بیماری ها، بیماری های ارثی یا ژنی می گویند.

مثال هایی از تغییر در ژن های جانداران یا دستکاری ژنتیک:

1- باکتری تولید کننده انسولین:

تا قبل از ساختن این نوع باکتری، از انسولین گاو برای درمان دیابت استفاده می شد.

دانشمندان ژن مربوط به تولید انسولین را از انسان استخراج و وارد DNA باکتری کردند.

امروزه این نوع انسولین را برای درمان دیابت وابسته به انسولین به کار می برند.

2- تولید محصولات کشاورزی با ویژگی های خاص:

برنج طلایی مثالی از این محصولات است.

این نوع برنج دارای ماده ای است که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.

این ماده به طور طبیعی در برنج وجود ندارد، زیرا برنج های معمولی ژن تولید کننده این ماده را ندارند.

پژوهشگران این ژن را به برنج های معمولی وارد و برنج طلایی را تولید کردند.

3- تولید گوجه فرنگی مقاوم به سرما:

این ژن از نوعی ماهی آب سرد به دست آمده است.

گوجه فرنگی هایی که به این طریق تولید شده بودند، مقاومت بیشتری به سرما داشتند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



کروموزم ها و انواع تقسیم سلولی

فصل 7 : الفبای زیست فناوری

کروموزوم ها و انواع تقسیم سلولی

چگونگی ساخته شدن کروموزوم:

 DNA درون هسته همراه با پروتئین ها، رشته هایی به نام کروموزوم می سازد.

اکثر سلول های بدن ما ۴۶ کروموزوم دارند.

کروموزوم ها در چه صورتی دیده می شوند؟

وقتی سلول می خواهد تقسیم شود، ابتدا مقدار DNA دو برابر می شود. کروموزوم ها فقط در سلول های در حال تقسیم دیده می شوند و به شکل کافی از حالت نخ مانند درمی آیند.

انواع تقسیم سلولی:

  1. تقسیم میتوز
  2. تقسیم میوز

تقسیم میتوز:

نوعی تقسیم سلولی است که در سراسر عمر ما انجام می گیرد و سبب می شود رشد کنیم و بافت های آسیب دیده ترمیم شوند.

نکته:

در این نوع تقسيم از یک سلول، دو سلول ایجاد می شود.

همچنین تعداد کروموزوم های سلول های حاصل، مساوی تعداد کروموزوم های سلولی است که تقسیم شده است.

تقسیم میتوز تا چه زمانی در بدن جانداران انجام می شود؟

 تقسیم میتوز که در همه اندام های در حال رشد صورت می گیرد، در سراسر عمر جانداران انجام می شود.

تقسیم میوز:

در تقسیم میوز DNA دو برابر می شود و سلول به دو قسمت تقسیم می شود ولی بعد از تقسیم شدن آن دو سلول جدید بدون آن که DNA دو برابر شود، به دو قسمت تقسیم می شوند. یعنی از یک سلول چهار سلول تولید می شود.

به طور خلاصه:

در تقسیم میوز:

  1. از یک سلول، چهار سلول به وجود می آید.
  2. تعداد کروموزوم ها نصف می شود.
  3. مقدار DNA قبل از تقسیم ابتدا دو برابر می شود.

در تقسیم میتوز:

  1. از یک سلول، دو سلول به وجود می آید.
  2. در سراسر عمر انجام می شود و باعث ترمیم و رشد بافت های آسیب دیده بدن می شودـ
  3. تعداد کروموزم ها تغیر نمی کند.




چگونگی ایجاد توده های سرطانی

فصل 7 : الفبای زیست فناوری

چگونگی ایجاد توده های سرطانی:

گاهی مواقع بدون این که نیازی به سلول های بیشتری باشد، سلول ها به سرعت تقسیم می شوند و سبب تشکیل توده های سرطانی می شوند.

به عنوان مثال موادی که در سیگار و تنباکو وجود دارند، احتمال ایجاد سرطان هایی مانند سرطان مری و شش را زیاد می کنند. این خطر فقط برای افراد سیگاری نیست، بلکه شامل افرادی که در فضای آلوده به دود سیگار و تنباکو تنفس می کنند، می باشد.

مواردی که باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان می شوند:

  • زیاده روی در مصرف گوشت قرمز
  • مصرف زیاد الکل
  • زیاده روی در مصرف شکر
  • زیاده روی در مصرف سوسیس و کالباس 
  • زیاده روی در مصرف غذاهای سرخ شده 
  • مصرف بالای غذاهای شور و ...

مواد غذایی که باعث پیشگیری از سرطان می شوند:

  • میوه ها
  • سبزیجات 
  • پیاز
  • سیر
  • سیب
  • انگور 
  • مرکبات




انواع تولید مثل و روش های تولید مثل غیر جنسی

فصل 8 : تولید مثل در جانداران

انواع تولید مثل و روش های تولید مثل غیر جنسی

جانداران با تولید مثل، جانداری مانند خود را به وجود می آورند.

روش های تولید مثل:

1- تولید مثل غیر جنسی:

وجود یک فرد برای ایجاد جاندار جدید کافی است.

2- تولید مثل جنسی:

وجود دو جنس نر و ماده برای تولید مثل نیاز است.

چه جانورانی تولید مثل غیر جنسی انجام می دهند؟

بسیاری از جانداران ساده که ساختمان بدن ساده ای دارند و برخی از گیاهان، به این روش زیاد می شوند. به عنوان مثال:

  • باکتریها
  • تک سلولی ها
  • برخی از گیاهان و جانداران

نکته:

در روش تولید مثل غیر جنسی همه جانداران تکثیر یافته کاملا مانند هم بوده و خصوصیات ساختمانی و حیاتی یکسانی دارند.

روش های تولید مثل غیر جنسی:

1- دو نیم شدن:

مانند باکتری ها: سلول باکتری از وسط به دو نیمه تقسیم می شود.

2- جوانه زدن:

مانند مخمر نان: در این پدیده، جوانه ای بر سطح خارجی سلول مادر به وجود می آید و این جوانه ممکن است به سلول مادر متصل بماند یا این که از آن جدا شود.

3- قطعه قطعه شدن:

مانند گیاه خزه: گیاه خزه انشعاب هایی دارد که اگر جدا شوند، هر یک از آنها رشد و یک گیاه خزه ایجاد می کند.

4- هاگ زایی:

در این روش تولید مثل، هاگ به وجود می آید. مثلا در کیک نان، هاگ ها در اندام هایی به نام هاگدان تولید می شوند. پس از رسیدن هاگ در جانداران، هاگدان پاره می شود و هاگ ها همراه باد و آب به نقاط مختلف می روند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



چگونگی تولید مثل جنسی و عمل لقاح

فصل 8 : تولید مثل در جانداران

چگونگی تولید مثل جنسی و عمل لقاح:

چگونگی تولید مثل جنسی:

در این روش تولید مثل باید دو نوع سلول جنسی نر و ماده وجود داشته باشد. این سلول ها با هم ترکیب شده و اولین سلول جاندار جدید که سلول تخم نام دارد به وجود می آید.

سلول های جنسی:

به سلول های جنسی گامت می گویند.

جاندار ماده، گامت ماده و جاندار نر، گامت نر تولید می کند.

چگونگی ایجاد سلول تخم:

از ترکیب شدن گامت نر (سلول جنسی نر) و گامت ماده (سلول جنسی ماده) سلول تخم به وجود آید. سلول تخم بارها تقسیم و درنهایت از رشد و نمو سلول های حاصل از آن جاندار کاملی تشکیل می شود.

لقاح:

به ترکیب شدن سلول نر و ماده لقاح می گویند.

نکته:

سلول هایی که در اندام های تولید مثلی قرار دارند، با تقسیم میوز، تقسیم می شوند.

 





تقسیم میوز و تفاوت های تقسیم میوز و میتوز

فصل 8 : تولید مثل در جانداران

تقسیم میوز و تفاوت های تقسیم میوز و میتوز

 تقسیم میوز و چگونگی انجام آن:

سلول هایی که در اندام های تولید مثلی قرار دارند، با تقسیم میوز، تقسیم می شوند.

تقسیم میوز باعث تولید گامت می شود و نوعی از تقسیم سلولی است که طی آن هر سلول فقط نصف تعداد کروموزوم های سلول والد خود را دریافت می کند.

مقدار DNA در تقسیم میوز نیز مانند تقسیم میتوز ابتدا دو برابر می شود.

تفاوت های تقسیم میوز و میتوز:

1- در تقسیم میتوز، از یک سلول، دو سلول ولی در تقسیم میوز، از یک سلول، چهار سلول به وجود می آید.

2- میوز فقط در اندام های جنسی (تولید مثلی) صورت می گیرد اما میتوز در همه اندام های در حال رشد صورت می گیرد.

3- تعداد کروموزوم ها در میوز نصف می شود ولی در میتوز ثابت می ماند.

با توجه به اینکه در تولید مثل جنسی، دو گامت از دو فرد نر و ماده با هم ترکیب می شوند. آیا این گامت ها می توانند حاصل تقسیم میتوز باشند؟

خیر، زیرا با تقسیم میوز و نصف شدن تعداد کروموزوم های سلول جنسی، تعداد کروموزوم ها در افراد نسل های مختلف یک گونه، باید ثابت باقی بماند. مثلا در انسان، سلول جنسی نر ۲۳ کروموزوم و سلول جنسی ماده هم ۲۳ کروموزوم خواهند داشت. از ترکیب آن ها سلول تخمی تشکیل خواهد شد که ۴۶ کروموزوم دارد. یعنی به اندازه یک سلول معمولی بدن ما که ۴۶ کروموزومی است. ولی با تقسیم میتوز تعداد کروموزوم های سلول های یک گونه، دو برابر می شود.

نکته:

در تقسیم میوز، تعداد کروموزوم های هر گامت، نصف تعداد کروموزم های سلولی است که از آن به وجود آمده است.

سلول هایی که در اندام های تولید مثلی قرار دارند، با تقسیم میوز، گامت تولید می کنند.





اسپرم و تخمک و لقاح در جانوران

فصل 8 : تولید مثل در جانداران

اسپرم و تخمک:

در جانوران سلول جنسی نر یا گامت نر، اسپرم نامیده می شود که در اندام تولید مثلی نر (بیضه) به وجود می آید.

سلول جنسی ماده یا گامت ماده، تخمک نامیده می شود و در اندام تولید مثلی ماده (تخمدان) به وجود می آید.

لقاح در جانوران به چند شكل رخ می دهد؟

لقاح در جانوران به دو شکل خارجی و داخلی رخ می دهد.

لقاح خارجی:

در لقاح خارجی، گامت ماده و اسپرم خارج از بدن جانور ماده ترکیب می شوند. مانند ماهی ها و دوزیستان

لقاح داخلی:

در لقاح داخلی، گامت ماده و اسپرم درون بدن جانور ماده ترکیب می شوند. مانند خزندگان، پرندگان و پستانداران

در کدام لقاح احتمال برخورد اسپرم با گامت ماده بیشتر است؟

در جانورانی که لقاح داخلی دارند، احتمال برخورد اسپرم با گامت ماده بیشتر است.

در کدام یک ترکیب اسپرم و گامت ماده وابسته به عوامل محیطی است؟

در جانورانی که لقاح خارجی دارند، ترکیب اسپرم و گامت ماده وابسته به عوامل محیطی است. مانند ماهی ها و دوزیستانی که در محیط آب انجام می شود.

در مهره داران، جانوران ماده ای که لقاح خارجی دارند، نسبت به آنهایی که لقاح داخلی دارند، چندین برابر گامت تولید می کنند.

علت این موضوع را توضیح دهید.

به دلیل این که شانس برخورد اسپرم با گامت ماده در جانوران ماده ای که لقاح خارجی دارند، بیشتر شود.

نکته:

احتمال زنده ماندن نوزادان (زاده ها)، در رشد و نمو تخم در درون بدن بیشتر است.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



غده های جنسی در انسان، رحم و بند ناف و نقش آن ها

فصل 8 : تولید مثل در جانداران

غده های جنسی در انسان، رحم و بند ناف و نقش آن ها

رحم، بندناف و نقش آن ها در حیوانات بچه زا:

رحم بخشی از بدن مادر است که برای رشد و نمو جنین است.

بند ناف مواد مغذی و اکسیژن را از مادر به جنین می رساند و مواد دفعی جنین را نیز به بدن مادر می برد.

غده های جنسی در انسان و نقش آنان

1- بيضه:

بيضه ها شامل یک جفت غده هستند که در زیر شکم و درون کیسه بیضه قرار دارند و عمل اسپرم سازی را از دوران بلوغ شروع می کنند و معمولا تا پایان عمر ادامه می دهند.

2- تخمدان:

تخمدان ها شامل دو عدد غده بیضی شکل است که در دو طرف داخل شکم، در پایین و جلوی روده ها قرار دارند. تخمدان ها, تخمک سازی را از دوران بلوغ شروع کرده و معمولا تا حدود سن ۵۰ سالگی متوقف می شود. معمولا در هر ماه یک گامت ماده، کامل و از تخمدان جدا می شود.





اندام تولید مثل جنسی گیاهان گل دار و گرده افشانی

فصل 8 : تولید مثل در جانداران

اندام تولید مثل جنسی گیاهان گلدار و گرده افشانی

اندام تولید مثل جنسی گیاهان گلدار، گل نام دارد.

مادگی، بخش ماده و پرچم، بخش نر گل را تشکیل می دهند.

گرده افشانی:

به قرار گرفتن دانه گرده گل بر روی کلاله مادگی گرده افشانی می گویند.

هنگامی که دانه گرده در درون بساگ پرچم کامل می شود، کیسه بساک پاره شده و دانه ها پراکنده می شوند و توسط عوامل مختلف مانند باد، حشرات و ... پراکنده می شوند.

زمان تشکیل سلول تخم:

سلول تخم بعد از ترکیب گامت های نر و ماده تشکیل می شود.

سلول تخم تبدیل به دانه و تخمدان تبدیل به میوه می شود.





نیروی الکتریکی و انواع آن

فصل 9 : الکتریسیته

نیروی الکتریکی:

نیرویی که اجسام دارای بار به یکدیگر وارد می کنند، نیروی الکتریکی می نامیم.

نیروی الکتریکی به دو صورت دیده می شود:

  1. ربایشی
  2. رانشی

انواع بار الکتریکی:

  1. بار الکتریکی منفی
  2. بار الکتریکی مثبت

در اثر مالش دو جسم به يكديگر چه اتفاقی می افتد؟

وقتی دو جسم با یکدیگر مالش داده می شوند، معمولا هر دوی آنها دارای بار الکتریکی می شوند و بر یکدیگر نیرو وارد می کنند. به عبارت دیگر وقتی جسمی دارای بار الکتریکی می شود، می تواند اجسام دیگر را جذب کند.

نکته:

وقتی اجسام پلاستیکی مانند بادکنک یا شانه پلاستیکی به پارچه پشمی مالش داده می شوند، پلاستیک دارای بار منفی و پارچه پشمی دارای بار مثبت می شود.

وقتی میله شیشه ای با کیسه نایلونی مالش داده می شود، شیشه دارای بار مثبت و کیسه نایلونی دارای بار منفی می شود.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



دو قاعده اساسی الکتریسیته

فصل 9 : الکتریسیته

دو قاعده اساسی الكتريسيته:

1- دو جسم که بار الکتریکی همنام دارند (هر دو منفی یا هر دو مثبت) بر یکدیگر نیروی رانشی وارد می کنند.

2- دو جسم که بار الکتریکی غیر همنام (یکی منفی و دیگری مثبت) دارند، بر یک دیگر نیروی ربایشی وارد می کنند.

چرا وقتی با پارچه خشک و تمیز پرزداری صفحه تلویزیون را تمیز می کنید، پرزهای پارچه به صفحه تلویزیون می چسبند؟

چون صفحه تلویزیون از جنس شیشه است. هنگام تمیز کردن، الکترون ها از پارچه به صفحه تلویزیون منتقل می شوند. در نتیجه به علت غیر همنوع بودن بار این دو، پرزهای پارچه به صفحه تلویزیون می چسبند.

چرا هنگامی که با شانه پلاستیکی موهای خشک و تمیز را شانه می کنید. مو به دنبال شانه کشیده می شود؟

در اثر تماس شانه با مو، شانه بار منفی و مو بار مثبت پیدا می کنند. به این علت موها جذب شانه شده و با آن کشیده شده و از حالت مرتب خارج می شوند.

چرا وقتی شانه پلاستیکی یا بادکنک را با موهای خشک سر مالش دهید و بعد آن را به باريكه آب نزدیک کنید. باریکه آب به طرف شانه یا بادکنک کشیده می شود؟

در اثر مالش شانه با پارچه پشمی در آن بار الکتریکی منفی ایجاد می شود. در این حالت اگر شانه را به باریکه آب نزدیک کنیم. در اثر القای الکتریکی آن را به طرف خود می کشد.





الکتروسکوپ یا برق نما و تعیین نوع بار الکتریکی توسط آن

فصل 9 : الکتریسیته

الکتروسکوپ:

الکتروسکوپ وسیله ای است که با آن می توان باردار بودن یک جسم و تعیین نوع بار آن را مشخص کرد.

                                                                 

                                                             

نقش الکتروسکوپ (برق نما):

  1. تشخیص باردار بودن یک جسم
  2. تعیین نوع بار آن

چگونه می توان به وسیله الکتروسکوپ نشان داد، یک جسم باردار است یا نه؟

اگر جسم بارداری را به آن نزدیک کنیم، ورقه های آن از هم دور یا نزدیک می شوند. جسم را به آرامی به کلاهک الکتروسکوپ بدون باری نزدیک می کنیم اگر جسم دارای بار الکتریکی باشد، ورقه ها از هم جدا می شوند. در صورتی که جسم بدون بار الکتریکی باشد، در ورقه ها هیچ تغییری مشاهده نمی شود.

تعيين نوع بار الكتريكي جسم توسط الكتروسكوپ:

اگر الكتروسکوپ دارای بار الکتریکی باشد، وقتی میله ای با بار الکتریکی غیر همنام به کلاهک الکتروسکوپ نزدیک کنیم، دو ورقه به یکدیگر نزدیک می شوند و اگر میله ای با بار الکتریکی هم نام به کلاهک الکتروسکوپ نزدیک کنیم، دو ورقه از یکدیگر دور می شوند.





چرا در اثر مالش دو جسم باردار می شوند؟

فصل 9 : الکتریسیته

چرا اتم در حالت عادی خنثی است؟

در حالت عادی تعداد پروتون های هر اتم با تعداد الکترون های آن اتم برابر است.

چرا در اثر مالش دو جسم باردار می شوند؟

وقتی دو جسم را با یکدیگر مالش می دهیم، تعدادی الكترون از یک جسم به جسم دیگر منتقل می شود.

وقتی پارچه پشمی را با میله پلاستیکی مالش می دهیم، چه روی می دهد؟

تعدادی از الکترون های پارچه پشمی کنده می شوند و به میله پلاستیکی منتقل مي شوند. در نتیجه تعداد الکترون های پارچه پشمی کمتر از تعداد پروتون های آن شده و بارهای مثبت آن بیشتر می شود. بنابراین بار الکتریکی پارچه پشمی مثبت می شود.

میله نیز که تعدادی الكترون اضافی دریافت کرده است، تعداد الکترون هایش بیشتر از پروتون هایش می شود و بار الکتریکی آن منفی خواهد شد.

وقتی کیسه پلاستیکی را با میله شیشه ای مالش ميدهيم. میله شیشه ای دارای بار مثبت و كيسه پلاستیکی دارای بار منفی می شود.

در این حالت الکترون ها از میله شیشه ای کنده شده و به کیسه پلاستیکی منتقل می شوند و چون تعداد الکترون های آن از تعداد پروتون های آن کمتر می شود، بار الکتریکی آن مثبت است.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



اتم چگونه دارای بار الکتریکی می شود

فصل 9 : الکتریسیته

اتم چگونه دارای بار الکتریکی می شود:

الف) اگر از اتم، الکترونی جدا شود، چون تعداد پروتون های آن از تعداد الکترون هایش بیش تر می شود. در نتیجه اتم دارای بار الکتریکی مثبت می شود.

ب) اگر تعدادی الكترون به یک اتم افزوده شود، چون تعداد الکترون های آن از تعداد پروتون هایش بیش تر می شود. در نتیجه اتم دارای بار الکتریکی منفی می شود.

نکته:

باردار شدن اتم ها فقط از طریق انتقال الكترون انجام می شود و پروتون ها در این کار نقشی ندارند.

زیرا پروتون ها ذرات سنگینی هستند که با نیروی بسیار زیادی در هسته اتم نگه داشته شده اند و نمی توان آن ها را به راحتیِ الکترون از اتم جدا کرد.





الکترون آزاد، رسانا و نارسانا

فصل 9 : الکتریسیته

الكترون آزاد:

به الکترون هایی که در دورترین فاصله از هسته اتم قرار دارند و وابستگی بسیار کمی به هسته اتم دارند، می توانند آزادانه حرکت کنند و از یک اتم به اتم دیگر جهش کند، الکترون آزاد گفته می شود.

نکته:

در فلزات تعداد الکترون های آزاد، بسیار زیاد است.

چرا عبور جریان الکتریکی در فلزات آسان است؟

زیرا در فلزات تعداد الکترون های آزاد، بسیار زیاد است.

رسانا:

به موادی که بار الکتریکی به راحتی می تواند در آنها حرکت کند، رسانا می گوییم.به عنوان مثال:

  • فلزات
  • مغز مداد
  • بدن انسان 
  • آب ناخالص

نارسانا:

به موادی که الکترون های آنها به هسته هایشان وابستگی زیادی دارند و نمی توانند در این اجسام به سادگی حرکت کنند، نارسانا می گوییم. به عنوان مثال:

  • شیشه
  • پلاستیک
  • چوب خشک و ...




راه های باردار شدن اجسام

فصل 9 : الکتریسیته

راه های باردار شدن اجسام:

1- روش مالش دادن:

این روش معمولا برای اجسام نارسانا (غير فلزی) به کار می رود.

2- روش تماس:

در این روش، در اثر تماس میله باردار به جسم خنثی، جسم باردار می شود. به عنوان مثال:

اگر میله دارای بار منفی را با جسم خنثی تماس دهيم، تعدادی الكترون از میله وارد جسم خنثی می شود و جسم خنثی نیز دارای بار منفی می شود.

3- روش القایی:

در این روش جسم رسانا بدون تماس با جسم باردار، دارای بار الکتریکی می شود.

نکته :

روش القایی برای باردار کردن اجسام رسانا (فلزی) به کار می رود. به عنوان مثال: کره های فلزی

ابرها چگونه دارای بار الکتریکی می شوند؟

ابرها به علت مالش به هوا یا کوه های بلند و یا القای الکتریکی، دارای بار مثبت و یا منفی می شوند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



تخلیه الکتریکی بین دو ابر، آذرخش و برق گیر

فصل 9 : الکتریسیته

تخلیه الکتریکی بین دو ابر:

اگر دو ابری که دارای بارهای ناهمنام هستند، به هم نزدیک شوند، به علت نیروی جاذبه بین بارهای ناهمنام، ممکن است الكترون ها از یک ابر به ابر دیگر بجهند که این عمل را تخلیه الکتریکی بین دو ابر می نامند.

آذرخش یا صاعقه:

به تخلیه الکتریکی بین ابر و زمین «آذرخش یا صاعقه» می گویند.

برق گیر:

برای حفاظت ساختمان ها در برابر آذرخش، از وسیله ای به نام برق گیر استفاده می کنند.

برق گیر کابل ضخیمی با نوک تیز است. قسمت نوک تیز برق گیر را در بالاترین نقطه ساختمان نصب می کنند و انتهای کابل آن را در اعماق مربوط به زمین قرار می دهند.

تیزی نوک کابل سبب می شود که در صورت به وجود آمدن آذرخش، خسارتی به ساختمان وارد نشود.

نکته:

جریان الکتریکی در واقع همان حرکت الکترون ها است.





مدار الکتریکی، مولد جریان الکتریکی و اختلاف پتانسیل الکتریکی

فصل 9 : الکتریسیته

مدار الكتريكی:

برای آنکه جریان الکتریکی برقرار بماند، مدار به یک مسیر بسته نیاز دارد تا در آن حرکت کند. مسیری که بارها در آن حرکت می کنند. مدار الکتریکی نامیده می شود.

هر مدار الکتریکی ساده شامل یک مولد، لامپ، کلید و سیم های رابط است.

هر گاه در مدار کلید بسته شود، جریان الکتریکی برقرار شده و لامپ روشن می شود.

برای به وجود آمدن جریان الکتریکی وجود قوه یا باتری ضروری است.

مولد جريان الكتریكی:

به قوه و باتری مولد جریان الکتریکی گفته می شود.

اختلاف پتانسیل الکتریکی:

هر مولد جریان الکتریکی دارای یک مشخصه به نام ولتاژ یا اختلاف پتانسیل الکتریکی است.

اختلاف پتانسیل الکتریکی عامل ایجاد جریان الکتریکی در مدار است.

ایجاد جریان در یک مدار:

برای ایجاد جریان در یک مدار باید توسط یک مولد، بین دو سر مدار، اختلاف پتانسیل برقرار کنیم.

جهت جریان الکتریکی همواره از جسمی که پتانسیل الکتریکی بیش تری دارد به جسمی که پتانسیل کمتری دارد، می باشد.

نقش مولد در مدار:

نقش مولد ایجاد اختلاف پتانسیل یا ولتاژ بین دو نقطه از مدار است.

انرژی لازم برای ایجاد اختلاف پتانسيل در دو سر باتری:

این انرژی از واکنش های شیمیایی که درون باتری رخ می دهد، به دست می آید.

در اثر این واکنش ها، بارهای منفی در یک سر باتری جمع می شوند و سر دیگر باتری بار مثبت پیدا می کند. در نتيجه بين دو سر باتری اختلاف پتانسیل ایجاد می شود.

مسیر حرکت الکترون ها در مدار:

الکترون ها در مدار از پایانه منفی پیل به طرف پایانه مثبت پیل حرکت می کنند و این سبب ایجاد جریان الکتریکی در مدار می شود.

اختلاف پتانسیل الکتریکی بین دو نقطه را با وسیله ای به نام "ولت سنج" اندازه می گیرند.

ولت سنج همواره در مدار به شکل موازی با بقیه اجزای مدار قرار می گیرد.





شدت جریان الکتریکی، مقاومت الکتریکی و رابطه بین ولتاژ، جریان و مقاومت

فصل 9 : الکتریسیته

شدت جریان الکتریکی:

به مقدار جریان الکتریکی که در یک مدار جاری است، شدت جریان الکتریکی گفته می شود.

رابطه ولتاژ با شدت جریان:

اگر ولتاژ مولد جریان الکتریکی در یک مدار افزایش یابد، مقدار جریان الکتریکی در مدار به همان نسبت افزایش می یابد.

شدت جریان هر مدار با وسیله ای به نام آمپرسنج اندازه گیری می شود.

آمپرسنج بر حسب یکای آمپر سنجیده می شود.

آمپرسنج همیشه در مدار به شکل سری (متوالی) با بقیه اجزای مدار قرار می گیرد.

مقاومت الکتریکی در مدار:

مقاومت رسانا در مقابل حرکت الکترون ها را "مقاومت الکتریکی" رسانا می گویند.

نکته:

یک مولد به الکترون ها انرژی می دهد و انرژی الکترون ها در برخورد با ذره های مرتعش رسانا به گرما تبدیل می شود. به همین دلیل بعد از مدتی که از مولد استفاده می شود، انرژی آن تمام خواهد شد.

واحد اندازه گیری مقاومت الکتریکی "اهم" نام دارد.

مقاومت الکتریکی رسانا را با وسیله ای به نام «اهم متر» اندازه می گیرند.

رابطه بین مقاومت و ولتاژ و جریان در مدار:

هر چه مقدار مقاومت الکتریکی یک مدار بیشتر باشد، جریان کمتری از مقاومت الکتریکی می گذرد و هر چه ولتاژ دو سر مدار را زیادتر کنیم، جریان زیادتری از مقاومت الکتریکی می گذرد.

از این رو می توان نتیجه گرفت که در یک مدار الکتریکی بین شدت جریان مدار، ولتاژ و مقاومت الکتریکی رابطه ی زیر وجود دارد:

                                                                  

                                                       

                                                      



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



قطب آهن ربا و روش های نامگذاری آهن ربا

فصل 10 : مغناطیس

چند وسیله که بر اساس ویژگی های مغناطیسی ساخته شده اند:

  • بلندگوها
  • دینام دوچرخه
  • ماشین لباسشویی

مواد مغناطیسی و غیرمغناطیسی:

موادی را که جذب آهن رباها می شوند، مواد مغناطیسی می گویند. مانند:

  • آهن
  • سوزن فولادی

و بقیه مواد را غیرمغناطیسی می نامند. مانند:

  • چوب
  • شیشه

قطب آهن ربا:

یک آهنربا به هر شکلی که ساخته شده باشد، دارای دو قطب است.

به ناحیه هایی از آهن ربا که براده های بیشتری را جذب می کند و خاصیت آهنربایی در آن نواحی بیش تر است، قطب های آهنربا می گویند.

روش نام گذاری قطب های آهن ربا:

اگر یک آهنربای تیغه ای را با نخی آویزان کنیم، طوری که به راحتی بتواند بچرخد، همواره یکی از قطب ها به طرف شمال جغرافیایی و قطب دیگر به طرف جنوب جغرافیایی می ایستد.

قطبی را که به سمت شمال جغرافیایی می ایستد، قطب شمال یاب یا قطب N (North) می نامیم و قطبی را که به سمت جنوب می ايستد، قطب جنوب یاب یا قطب S (South) می نامیم.

اثر قطب های آهنربا چگونه است؟

قطب های همنام (S , S - N , N) یکدیگر را می رانند و قطب های ناهمنام (N , S) یکدیگر را می ربایند.

                                                         

نکته:

یکی از ویژگی های جالب آهن ربا این است که اگر آهن ربایی را به دو یا چند قطعه بشکنیم، هر قطعه نیز خود یک آهن ربا با دو قطب  N , Sاست.

                                              

آزمایش ها نشان داده است که هر قدر این عمل شکستن را ادامه بدهیم، باز هم قطعه های حاصل دارای دو قطب S , N خواهد بود.

پس می توان نتیجه گرفت که قطب N از قطب S جداشدنی نیست.





روش های ساخت آهن ربا

فصل 10 : مغناطیس

روش های ساخت آهن ربا:

آهنربا معمولا به سه روش زیر ساخته می شود:

  1. مالش
  2. القا
  3. الکتریکی

1- مالش:

اگر میله آهنی را مطابق شکل به وسیله یک آهنربا مالش دهیم میله خاصیت مغناطیسی پیدا کرده و آهنربا می شود. در این روش قطبی که در انتهای مسیر، مالش به وجود می آید مخالف قطب مالش دهنده است.

                                                              

2- القای مغناطیسی:

اگر یک سر آهنربای میله ای را به چند میخ آهنی کوچک نزدیک کنیم. مشاهده می شود که میخ ها جذب آهن ربا شده و هر یک میخ می تواند میخ دیگری را جذب می کند. در واقع میخ اولی توسط آهن ربا به یک آهنربا تبدیل شده که توانسته است میخ دومی را جذب کند. به همین ترتیب میخ های بعدی نیز آهنربا شده اند. به این ترتیب یک زنجیر مغناطیسی ساخته شده است.

                                                                

القای مغناطیسی چیست؟

ایجاد خاصیت مغناطیسی در یک قطعه آهن توسط یک آهن ربا بدون تماس با آن را القای مغناطیسی می نامند.

3- روش الکتریکی:

با کمک سیم و باتری

                                                                       

                                                                           

آهن ربای الكتریكی چیست؟

آهن ربای الکتریکی نوعی از آهن ربا است که توسط جریان الکترکی تولید می شود و به محض این که جریان قطع می شود، خاصیت آهن ربایی از بین می رود.

توانایی آهن ربای الکتریکی به چه عواملی بستگی دارد ؟

1- هر چه مولد جریان الکتریکی قوی تر باشد، خاصیت مغناطیسی آهن ربای الکتریکی بیشتر می شود.

۲ - هر چه جریان گذرنده از سیم پیچ بیشتر شود، خاصیت مغناطیسی آهن ربای الکتریکی بیشتر می شود.

3- هر چه تعداد دورهای سیم پیچ بیشتر شود، خاصیت مغناطیسی آهن ربای الکتریکی بیشتر می شود.

نكته:

مهم ترین عواملی که خاصیت آهنربایی را ضعیف می کنند، گرما و ضربه هستند.

برای جلوگیری از ضعیف شدن آهنربا، باید آهنربا را به صورت دوتایی به نحوی که قطب N هر یک در مجاورت قطب S دیگری قرار داشته باشد، نگهداری کنیم یا آن ها را به یک جسم آهنی بچسبانیم.

تبدیل انرژی در موتورهای الکتریکی:

در موتورهای الکتریکی، انرژی الکتریکی تبدیل به انرژی مکانیکی می شود.

موتورهای الکتریکی در جاروبرقی، کولرهای آبی، خودروها، سشوار، چرخ گوشت، هم زن برقی و ... استفاده می شوند.

 





تعریف کانی و کاربرد کانی های گرافیت و طلا

فصل 11 : کانی ها

تعریف کانی ها و کاربرد کانی های گرافیت و طلا

مصالح به کار رفته در ساختمان، شیشه، پنجره، میز و نیمکت های فلزی یا داروهای التیام بخش، خمیر دندان، عینک، قطعات الکترونیکی رایانه و گوشی همراه، مغز مداد و ... همگی بخشی از مواردی هستند که به طور مستقیم و غیر مستقیم از مواد سازنده سنگ کره بدست می آیند.

كانی:

ذرات تشکیل دهنده سنگ ها را کانی می گویند.

همه سنگ ها از اجتماع یک یا چند نوع کانی تشکیل شده اند.

نکته:

کانی از کلمه "كان" و پسوند نسبی " ی " تشکیل شده است که کان به معنای معدن بوده و نهایتا کانی به یک جسم یا ماده معدنی اطلاق می گردد.

کاربرد کانی های گرافیت و طلا در زندگی:

کانی گرافیت:

  • رنگ سازی
  • صنعت برق
  • نیروگاه های هسته ای
  • ساخت واکس
  • مدادسازی

                                      

كانی طلا:

  • جواهر سازی 
  • دندانپزشکی
  • قطعات موبایل
  • قطعات رایانه

                                    



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



کاربرد کانی ها در زندگی

فصل 11 : کانی ها

کاربرد کانی ها در زندگی:

1- جواهرسازی:

  • فیروزه
  • الماس

2- تهیه مصالح ساختمانی:

  • ژیپس
  • رس

3- تامین مواد اولیه صنایع:

  • نقره در جواهرات و عکاسی
  • مس به عنوان رسانای برق

4- برخی از کانی ها اطلاعات مربوط به گذشته را در خود ذخیره نموده اند. مانند:

  • نمک طعام (هالیت)
  • گچ (ژیپس) که نشان دهنده شرایط آب و هوایی گرم و خشک در زمان تشکیل آنهاست.

5- دسته ای از کانی ها مصارف خوراکی دارند و در داروسازی و تهیه لوازم بهداشتی کاربرد دارند. مانند:

  • کانی تالک ( پودر بچه )
  • كانی فلوئوریت در تهیه خمیردندان
  • کانی هالیت (نمک)

6- گروهی دیگر از کانی ها به عنوان ماده ارزشمند معدنی استخراج می شوند. مانند:

  • هماتیت (آهن)
  • مس بوکسیت (آلومینیوم)
  • گالن (سرب)

                                            

                                                                                     کانی ژیپس

                                                           

                                                                                      کانی تالک





تعریف کانسنگ و کاربرد کوارتز

فصل 11 : کانی ها

کانسنگ:

کانسنگ ماده اولیه ای است که از معدن استخراج می شود و عناصر ارزشمند از آن بدست می آید. مانند:

  • هماتیت (آهن)
  • مس
  • بوکسیت (آلومینیوم)
  • گالن (سرب)

به کانی هایی که از نظر اقتصادی ارزشمند باشند، کانسنگ ( كانه ) می گویند.

کانی های استفاده شده در ساخت قطعات الکترونیکی گوشی همراه:

  1. میکا
  2. سیلیکون (همان ماده سازنده شیشه است که از شن استخراج می شود)

روی صفحه بیشتر ساعت ها کلمه کوارتز نوشته شده است. دلیل این موضوع چیست؟

بلورهای کوارتز وقتی تحت فشار مکانیکی قرار گیرند، الكتريسيته تولید می کنند.

بلورهای کوارتز با یک ولتاژ معین برق همیشه با بسامد یا فرکانس خاصی به ارتعاش درمی آیند و به تنظیم حرکت ساعت کمک می کنند و دقت آن را بسیار بالا می برند.

                                                     

نکته:

فلدسپات موجود در گرانیت چنان چه در برابر آب و هوا قرار گیرد، در دراز مدت تخریب و باعث تشکیل کانی های رسی می شود.

                                                           

بزرگ ترین معدن فیروزه جهان و مهم ترین معدن فیروزه در ایران در شهرستان نیشابور می باشد.

                                                     





روش های ایجاد کانی ها

فصل 11 : کانی ها

روش های ایجاد کانی ها:

1- کانی هایی که در اثر سرد شدن مواد مذاب ایجاد می شوند. مانند:

  • کوارتز
  • مسکوویت ( میگا سیاه )

2- کانی هایی که از تخریب سنگ ها به وجود می آیند. مانند: تشکیل خاک رس

3- کانی هایی که از تبخیر محلول های سیر شده به وجود می آیند.مانند:

  • کانی های نمک ( هالیت )
  • گچ ( ژیپس )

4- کانی ها از سرد شدن بخارهای آتشفشانی به وجود می آیند. مانند: کانی گوگرد

5- کانی هایی که تحت تاثیر گرما، فشار و محلول های داغ از کانی های دیگر حاصل می شوند. مانند:

  • آزبست
  • گیانیت

محلول سير شده:

محلولی است که دیگر توانایی حل کردن حل شونده بیشتر در خود ندارد. مثلا اگر نمک بیشتری به محلول اضافه کنیم، دیگر نمک حل نمی شود و به صورت جامد بلوری در ته ظرف باقی می ماند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



کانی شناسان برای شناسایی کانی ها از کدام خواص کانی ها استفاده می کنند

فصل 11 : کانی ها

کانی شناسان برای شناسایی کانی ها از کدام خواص کانی ها استفاده می کنند؟

1- خواص فیزیکی:

مانند: شکل بلور، رنگ و سختی كانی

 2-خواص شیمیایی:

مانند: واکنش پذیری کانی با اسید به عنوان مثال گلسیت در اسید رقیق می جوشد.

3- خواص نوری:

مثلا کانی های فلزی نور را به خوبی باز می تابانند و به اصطلاح جلای فلزی دارند.





آزبست و معایب استفاده از آزبست

فصل 11 : کانی ها

آزبست (پنبه نسوز):

آزبست (پنبه نسوز) یک نوع کانی است که به صورت رشته های الیافی در طبیعت وجود دارد.

پس از استخراج به علت مقاومت زیاد در برابر گرما، آتش و کشش در تهیه لنت ترمز و لباس های ضد حریق استفاده می شود.

معایب استفاده از آزبست:

در صورتی که الیاف هایی از داخل لنت ترمز، لباس های ضدحریق و ... وارد هوا شوند، از طريق تنفس وارد شش ها می شوند و به دیواره شش ها می چسبند و سلول های شش را به سلول های سرطانی تبدیل می کنند.

برای در امان ماندن از خطر آزبست، چه نکات ایمنی را باید رعایت کنیم؟

  1. عدم مصرف آزبست
  2. سیگار نکشیدن چرا که خطر را نزدیک به ۳۰ برابر می کند.
  3. خوردن و آشامیدن در محل های کاری که آزبست وجود دارد.
  4. دوری از کارهایی که باعث گرد و غبار زیادی می شوند.

                                          

                                        

                         





کانی های ملی

فصل 11 : کانی ها

کانی های ملی:

علت نامگذاری کانی های ملی:

1- افادميت (:(khademite

این کانی در ۱۹۳۷ میلادی در ساغند یزد کشف شد و به افتخار مهندس نصر الله خادم رئیس وقت سازمان زمین شناسی کشور نامگذاری شد.

2- ایرونیت (Birunite):

این کانی در سال ۱۹۵۷ کشف شد و به افتخار دانشمند بزرگ ایرانی ابوریحان بیرونی نامگذاری شد. علت نامگذاری تحقیقات این دانشمند درباره کانی ها و سنگ ها بوده است.

3- آوسنیت (Avicennite):

این کانی در سال ۱۹۵۸ میلادی کشف و به افتخار دانشمند ایرانی ابن سینا نامگذاری شد.

4- تالمسیت (talmessite):

این کانی در سال ۱۹۹۰ میلادی در معدن قدیمی «تالمسی» در مجاورت دهی به همین نام در بخش انارک کشف شد و نام این معدن را بر آن گذاشتند.

5- انارکیت ((anarakite:

این کانی در سال ۱۹۷۲، توسط د.ادیب ، ژ.اتمان در بخش انارگ کشف شد و به نام این بخش نامگذاری شد.

رنگ این کانی سبز است.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



طبقه بندی کانی ها

فصل 11 : کانی ها

كانی، مواد جامد و متبلوری هستند که به طور طبیعی از معدن (كان) به دست می آید و جانداران در تشکیل آن ها نقشی ندارند.

کانی ها ترکیب شیمیایی نسبتا ثابتی دارند.

طبقه بندی کانی ها:

1- سیلیکات ها:

این گروه از کانی ها دارای عنصر سیلیسیم (Si ) هستند و از انجماد و سرد شدن مواد مذاب حاصل می شوند . مانند : ۱- میکای سیاه یا بیوتیت

2- کوارتز

3- میکای سفید (مسکوویت)

4- غیر سیلیکات ها:

این کانی ها فاقد سیلیسیم (Si) هستند. مانند: فیروزه، هالیت (نمک) و هماتیت (سنگ معدن آهن)

نکته:

موادی مانند موارد زیر کانی نیستند:

  • مروارید
  • صدف
  • استخوان
  • عاج و بسیاری موارد دیگر که جانداران می سازند.




دلیل استخراج سنگ ها و کانی ها و دسته بندی سنگ ها

فصل 12 : سنگ ها

دلیل استخراج سنگ ها و کانی ها:

1- تامین انرژی:

مانند: نفت، گاز

2- تأمین مواد اولیه صنایع:

مانند: صنایع دارویی، صنایع ساختمانی و صنایع غذایی ( در کارخانه قند برای تصفیه قند از سنگ آهک استفاده می شود)

3- جواهر سازی: 

مانند: فیروزه، الماس، یاقوت و زمرد

دسته بندی سنگ ها:

1- سنگ های آذرین:

این سنگ از سرد شدن مواد مذاب درون زمین به وجود می آیند.

2- سنگ های رسوبی:

رسوبات سست و ناپیوسته وقتی بهم فشرده می شوند، به سنگ رسوبی سخت تبدیل می شوند.

3- سنگ های دگرگونی:

وقتی سنگ های رسوبی و آذرین در داخل زمین، تحت فشار و گرمای زیادی قرار گیرند، به سنگ های دگرگونی تبدیل می شوند.





مواد رادیواکتیو و ماگما

فصل 12 : سنگ ها

علت گرمای درون زمین:

علت گرمای درون زمین فعالیت مواد رادیو اکتیو است.

مواد رادیواکتیو:

مواد ناپایداری هستند که می توانند به مواد دیگر تبدیل شوند و مقدار زیادی انرژی گرمایی تولید کنند. همچنین باعث می شوند که سنگ ها به مواد مذاب تبدیل شوند. مانند اورانیم که در عکس زیر مشاهده می کنید.

                                                           

ماگما:

ماگما (Magma) واژه ای یونانی و به معنی خمیر می باشد. به مواد مذاب و داغی که دارای حرکت هستند و سرشار از گاز می باشند، ماگما گفته می شود.

                                                  

دلیل حرکت ماگما به سمت بالا:

ماگما به دلیل داشتن گاز فراوان و حرارت زیاد، نسبت به سنگ های اطراف سبک بوده و به سمت بالا حرکت می کند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



سنگ های آذرین و کاربردهای آن

فصل 12 : سنگ ها

چرا در سنگ های آذرین فسيل وجود ندارد؟

به این دلیل که سنگ های آذرین به علت وجود فشار و گرما آثار حیاتی را می سوزانند.

دلایل استفاده از گرانيت و گادرو در نمای ساختمان ها:

  • زیبایی 
  • استحکام زیاد

شباهت ها و تفاوت های سنگ گرانیت و ريوليت:

شباهت ها:

هر دو از گروه سنگ های آذرین روشن هستند و عناصر سازنده هر دو تقریبا یکسان است.

تفاوت ها:

گرانیت آذرین درونی و ریولیت آذرین بیرونی است. کانی های گرانیت درشت و ریولیت کانی های ریزتری دارد.

کاربردهای سنگ های آذرین:

  • برخی از آنها مانند گرانیت و گابرو به عنوان سنگ تزئینی در نمای ساختمان، پله، کف ساختمان و مجسمه های یادبود استفاده می شود.
  • از خرده سنگ های آذرین در تهیه بتون، جاده سازی و زیر سازی راه آهن استفاده می شود.

                                                       





مراحل و روش های تشکیل سنگ رسوبی

فصل 12 : سنگ ها

مراحل تشکیل سنگ رسوبی:

ابتدا سنگ ها در اثر عوامل فرسایش دهنده مانند آب، باد و يخچال خرد می شوند و مواد حاصل توسط رود به دریا منتقل شده و به صورت لایه لایه روی هم ته نشین می شوند و رسوبات را تشکیل می دهند. لایه های رسوبی با گذشت زمان و در اثر فشار ناشی از وزن لایه های بالایی سخت شده و سنگ های رسوبی را بوجود می آورند .

عامل اصلی چسبندگی ذرات تشكيل دهنده سنگ ها:

  • سیمان
  • ذرات رس
  • سیلیس 

                            

نکته:

آهکِ بیش از ۷۵ درصد از سطح زمین توسط سنگ های رسوبی پوشیده شده است.

شيل ها ، فراوانترین سنگ های رسوبی اند و دانه های تشکیل دهنده شیل ها از نوع سی و میگا هستند که حالتی ورقه ای دارند.

روش های تشکیل سنگ های رسوبی:

1- بر اثر انجام واکنش های شیمیایی:

مانند: قندیل های داخل غارهای آهکی و سنگ تراورتن

2- در اثر تبخیر آب دریاچه:

مانند: سنگ گچ و سنگ نمک

به این سنگ ها، سنگ رسوبی تبخیری می گویند.

3- از تجمع صدف، خرده های اسکلت جانداران دریایی و یا بقایای گیاهی

4- چسبیدن یا سیمان شدگی مثل ماسه سنت که از بهم چسبیده شدن ماده های ناپیوسته به وسيله مواد چسبنده ایجاد می شود.





اهمیت سنگ های رسوبی و ویژگی های آن

فصل 12 : سنگ ها

اهمیت سنگ های رسوبی و ویژگی های آن

سنگ رسوبی آواری:

به سنگ یا رسوبی که غالبا از قطعات شکسته سنگ یا کانی ها تشکیل شده و مسافتی را از منشأ خود دور شده باشد، سنگ آواری می گویند. مانند:

  • کنگلومرا 
  • ماسه سنگ

                                               

                                                                            کنگلومرا 

                                                   

                                                                               ماسه سنگ

اهمیت سنگ های رسوبی:

  1. منابع مهم نفت، گاز، زغال سنگ، آهن هستند.
  2. در ساختمان سازی، جاده سازی و تولید سیمان، گچ و آهک کاربرد دارند.
  3. داشتن فسیل

ویژگی سنگ های رسوبی:

  1. لایه لایه هستند.
  2. ضخامت کمی دارند.
  3. وسعت زیادی از زمین را پوشاندند.
  4. دارای فسیل هستند.


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



مراحل ساخت آجر

فصل 12 : سنگ ها

مراحل ساخت آجر:

1- ابتدا مقداری خاک رس را با آب مخلوط می نمایند و گِل رس می سازند.

2- گِل رس را در قالب های مخصوص آجر می ریزند و می گذارند تا خشک شود تا تبدیل به خشت خام گردد.

3- خشت خام را در کوره قرار می دهند و حدود ۱۰ روز حرارت می دهند تا به آجر تبدیل گردد.

اگر خشت خام و آجر را در آب بیندازیم چه تغییری در آنها ایجاد می شود؟

آب در خشت خام نفوذ می کند و آن را تبدیل به گِل می کند.

نکته:

گرما، عامل تغيير خشت خام به آجر است.

                           





چگونگی ساخت سنگ های دگرگونی و کاربردهای آن

فصل 12 : سنگ ها

چگونگی تشکیل سنگ های دگرگونی:

اگر سنگ های آذرین، رسوبی و یا حتی دگرگونی مدت زمان زیادی در اعماق زمین بمانند، بدون آنکه ذوب شده یا خرد شوند، در اثر فشار و گرمای زیادی که بر آن ها وارد می شود، تغییر پیدا می کنند و به سنگ های دگرگونی تبدیل می شوند.

                                           

نکته:

این سنگ ها مانند آجر، پخته شده و شکل قبلی خود را از دست می دهند، به طوری که دیگر شباهتی به سنگ های اولیه ندارند.

سنگ هایی که بدین گونه تشکیل می شوند، به سنگ دگرگونی یا دگرگون شده موسوم اند. مانند: سنگ مرمر ، گرافیت (نوک مداد)

 عوامل ساخت سنگ های دگرگونی:

  • گرما
  • فشار 
  • محلول های داغ درون زمین

دو سنگ دگرگونی مثال بزنید و از دگرگونی چه نوع سنگی ایجاد شده است؟

  1. گرافیت که از دگرگونی نوعی زغال سنگ تشکیل شده است.
  2. مرمر از دگرگونی سنگ آهک ایجاد شده است.

چه عواملی باعث استحکام سنگ های دگرگونی می شود؟

  • گرما
  • فشار

کاربردهای سنگ های دگرگونی:

  • مجسمه سازی
  • نمای ساختمان
  • کف و نمای داخلی مکان های زیارتی نیز معمولا با سنگ مرمر تزئین می شود.




تعریف هوازدگی و انواع آن

فصل 13 : هوازدگی

هوازدگی:

به تغییراتی که در سنگ ها ایجاد می شود و باعث تغییر فیزیکی یا شیمیایی و یا هر دوی آنها می شود،هوازدگی می گویند.

نکته:

هوازدگی سنگ ها باعث خرد شدن آن ها می شود

یک سنگ ممكن است در طول زمان به چند صورت دچار تغييرات شود.

مزایای هوازدگی:

هوازدگی باعث تشکيل شدن خاک بر سطح زمین و رویش گیاهان می شود.

قطعات خرد شده سنگ ها چگونه از بالای کوه به پایین می آیند؟

این قطعات و ذرات را عواملی مانند باد، آب، يخچال و ... از بالای کوه به پایین منتقل می کنند.

انواع هوازدگی:

  1. هوازدگی فیزیکی
  2. هوازدگی شیمیایی


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



هوازدگی فیزیکی و عوامل موثر در آن

فصل 13 : هوازدگی

هوازدگی فیزیکی:

در این نوع هوازدگی سنگ فقط به قطعات کوچک تبدیل می شود ولی ترکیب شیمیایی سنگ تغییر نمی کند.

چرا در هوازدگی فیزیکی ترکیب شیمیایی سنگ ها عوض نمی شود؟

زیرا مولکول های سازنده سنگ ها تغییر نمی کنند.

 عوامل مؤثر در هوازدگی فیزیکی:

1- تغییرات دمای شبانه روز:

تغییر دما در شبانه روز موجب انبساط و انقباض ناگهانی سنگ شده و آن را متلاشی می کند.

2- یخ بستن آب در شکاف سنگ ها:

وقتی آب در شکاف سنگ ها نفوذ می کند. بر اثر سرما منجمد می شود و به علت افزایش حجم (۹ درصد افزایش حجم) فشار زیادی به سنگ وارد کرده و سنگ را متلاشی می کند.

این مورد اصلی ترین و مهمترین عامل هوازدگی فیزیکی است.

3- گیاهان و حیوانات:

ریشه گیاهان در شکاف سنگ ها نفوذ کرده و بر اثر رشد به سنگ فشار می آورد و آن را متلاشی می کند.

4- باد:

برخورد مداوم باد و ذراتی که به وسیله باد حمل می شوند، با سطح سنگ موجب فرسایش آنها می شود. این عمل سایش، بیشتر به وسیله ذرات ماسه انجام می گیرد.

ورقه ورقه شدن سنگ ها در پاره ای از مناطق:

سنگ های زیرین تحت فشار وزن لایه های بالایی قرار دارند. اگر در اثر فرسایش سنگ های بالایی، فشار از روی لایه های زیرین برداشته شود، سنگ های زیرین ورقه ورقه می گردند و شبیه پوست پیاز از هم جدا می شوند.





هوازدگی شیمیایی و عوامل موثر در آن

فصل 13 : هوازدگی

عوامل موثر در هوازدگی شیمیایی:

1- آب:

آب به همراه کربن دی اکسید، اسید کربنیک ضعیفی را تشکیل می دهد که این اسید با کانی هایی مثل فلدسپات ها ترکیب شده و از آن ها خاک رس به وجود می آورد.

مهمترین عامل هوازدگی شیمیایی آب است.

2- اکسیژن:

سنگ هایی که دارای کانی های آهن می باشند با اکسیژن هوا ترکیب شده و ترکیبات اکسیژن دار را به وجود می آورند. ترکیب اکسیژن با کانی های آهن دار در نواحی مرطوب و گرم با سرعت بیشتری انجام می شود.

3- کربن دی اکسید:

آب با همراه داشتن مقداری کربن دی اکسید خاصیت اسیدی پیدا می کند و قدرت انحلال آن زیاد می شود. در نتیجه می تواند بر بیشتر کانی ها اثر بگذارد و آنها را تغییر دهد.

نکته:

در نواحی مرطوب خاک ضخیم تری به نسبت نواحی خشک داریم. زیرا در آنجا بارندگی بیشتر است.

چگونگی ایجاد غار های آهکی:

آب باران که دارای کربن دی اکسید است، در زمین های آهکی نفوذ می کند و با انحلال سنگ های آهکی، غارها را به وجود می آورد.





تعریف فرسایش و عوامل حرکات رسوبات

فصل 13 : هوازدگی

فرسایش:

فرسایش، سائیده شدن سنگ ها و حمل و نقل آن ها از جایی به جای دیگر است. به عبارت دیگر فرسایش شامل هوازدگی و انتقال سنگ ها است.

عوامل حرکت رسوبات:

  • نیروی جاذبه
  • باد
  • آب
  • يخچال ها

سنگ هایی که توسط آب و يخچال حمل می شوند از نظر شکل ظاهری چه تفاوتی با هم دارند؟

سنگ هایی که توسط آب یا باد حمل می شوند، لبه های تیز خود را از دست داده و گردتر شده اند ولی سنگ هایی که توسط یخچال ها حمل می شوند، معمولا زاویه دار (تیز) بوده و سطح صافی دارند.

رسوباتی را که يخچال ها حمل می کنند به چه شکلی هستند؟

مثل کشمش هایی هستند که داخل کیک به هم برخورد نمی کنند و فقط روی زمین کشیده می شوند که معمولا زاویه دار هستند.

رسوبات چگونه در محیط های رسوبی ته نشین می شوند؟

رسوبات بر اساس اندازه ته نشین می شوند (ابتدا ذرات درشت سپس ذرات ریزتر) و لایه رسوبی را به وجود می آورند.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



چرخه سنگ

فصل 13 : هوازدگی

چرخه سنگ:

به مجموعه تغییرات و تبدیل شدن سنگ های آذرین، رسوبی و دگرگونی به یکدیگر را چرخه سنگ گفته می شود.

در این فرایند سنگ های آذرین در اثر فرسایش به سنگ رسوبی و سپس سنگ های رسوبی در اثر گرما و فشار به سنگ های دگرگون تبدیل می شود و سپس سنگ های دگرگون شده ذوب شده و در اثر انجماد به سنگ های آذرین تبدیل می شود و این چرخه همچنان ادامه دارد.





اجسام منیر یا چشمه نور و اجسام غیر منیر

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

اجسام منیر یا چشمه نور:

به اجسامی که از خود نور تولید می کنند، اجسام منیر یا چشمه نور می گویند. مانند:

  • خورشید
  • لامپ روشن
  • شمع روشن
  • چوب در حال سوختن

اجسام غیر منیر:

به اجسامی که از خود نوری تابش نمی کنند، اجسام غير منیر نامیده می شوند. مانند:

  • مداد
  • کتاب
  • سنگ 
  • ماه و ...

اجسام غير منیر چه موقع دیده می شوند؟

هنگامی که نور یک چشمه نور مانند لامپ روشن از سطح آنها برگردد و به چشم ما برسد.





چشمه نور نقطه ای و چشمه نور گسترده

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

چشمه نور نقطه ای:

اگر صفحه ای از مقوا را که روی آن روزنه کوچکی ایجاد شده است، در مقابل چراغ روشنی قرار دهیم، پرتوهای نور پس از خروج از روزنه از هم دور می شوند. به این روزنه چشمه نقطه ای نور می گویند.

ستارگانی که در آسمان شب می درخشند یا لامپ روشنی که در فاصله نسبتا دوری از ما قرار دارد، از جمله چشمه های نقطه ای نورند.

چشمه گسترده نور:

به چشمه های نور مانند خورشید و لامپ روشن که نور را به تمام اطراف خود پخش می کنند، چشمه ی نور گسترده می گویند.

چگونگی ایجاد چشمه گسترده نور:

اگر روزنه ایجاد شده روی صفحه مقوا را بزرگتر کنیم یا صفحه را از مقابل چشمه نور برداریم، چشمه گسترده نور خواهیم داشت.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



تعریف پرتو نور و علت انتشار نور به خط راست

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

پرتو نور:

نازک ترین باریکه نور را که بتوان تصور کرد، پرتو نور می گویند.

نور چگونه منتشر می شود؟

نور به خط راست منتشر می شود.

چند دلیل بیاورید که نشان دهد نور به خط راست منتشر می شود؟

1- عبور نور از لابه لای شاخ و برگ درختان

2- تشکیل سایه

3- خورشید گرفتگی

4- ماه گرفتگی





چگونگی تشکیل سایه و نیم سایه و تقسیم بندی اجسام غیر منیر

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

چگونگی تشکیل سایه و نیم سایه و تقسیم بندی اجسام غیر منیر

سایه چگونه تشکیل می شود؟

اگر جسم کدری در مقابل منبع نوری قرار گیرد، در پشت جسم فضای تاریکی به وجود می آید که به آن سایه می گویند.

در چه صورتی سایه و نیم سایه تشکیل می شود؟

اگر چشمه نور نقطه ای باشد، روی پرده سایه کامل تشکیل می شود ولی اگر چشمه نور گسترده باشد، علاوه بر سایه، نیم سایه ای نیز روی پرده تشکیل می شود.

تقسیم بندی اجسام غير منیر از نظر عبور نور از آنها:

1- اجسام شفاف:

به اجسامی که نور از آن ها عبور می کند، اجسام شفاف می گویند. مانند:

  • شیشه 
  • هوا 
  • آب

2- اجسام نیمه شفاف:

به اجسامی که نور از آن ها عبور می کند ولی از پشت آن ها اجسام دیگر به طور واضح دیده نمی شوند، اجسام نیمه شفاف می گویند. مانند:

  • شیشه های مات
  • شیشه های گلدار
  • طلق

3- اجسام کدر:

به اجسامی که نور از آن ها عبور نمی کند، اجسام کدر می گویند. مانند:

  • آجر
  • مقوا
  • چوب




خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

خورشید گرفتگی (کسوف):

هر گاه (ماه، زمین، خورشید) روی یک خط راست واقع شود به طوری که ماه در وسط باشد، ماه جلوی نور خورشید را می گیرد و سايه آن روی زمین می افتد. در نتیجه کسانی که در سایه ماه قرار دارند، خورشید را تاریک می بینند. در این صورت خورشید گرفتگی رخ داده است.

ماه گرفتگی (خسوف):

اگر زمین بین ماه و خورشید قرار گیرد، زمین جلوی نور خورشید را می گیرد و سايه آن روی ماه می افتد و آن را تاریک می کند. در این صورت ماه گرفتگی رخ داده است.



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



انواع بازتاب نور و قانون بازتاب نور

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

 

انواع بازتاب نور:

  1. بازتاب منظم
  2. بازتاب نامنظم

بازتاب منظم:

اگر سطح یک جسم مانند آینه تخت کاملا صاف و هموار باشد، همه پرتوهای موازی که به آن می تابند را به صورت پرتوهای موازی باز می تاباند. این بازتاب را بازتاب منظم مینامند.

بازتاب نامنظم:

وقتی یک دسته پرتو موازی نور به سطح ناصافی بتابد، بازتاب های نور در جهت های مختلف و به طور نامنظم بر می گردند. این بازتاب را بازتاب نامنظم می نامند.

زاویه تابش نور:

به زاویه بین پرتوی تابش و خط عمود، زاویه تابش نور گفته می شود..

زاویه بازتاب نور:

به زاویه ی بین پرتوی بازتاب و خط عمود، زاویه بازتاب نور گفته می شود.

قانون بازتاب نور:

این قانون بیان می کند که زاویه تابش نور با زاویه بازتاب نور همواره برابر است.





انواع آینه

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

 انواع آینه:

  1. آینه تخت
  2. آینه کروی: آینه مقعر (كاو) ، آینه محدب (کوژ)

ویژگی های تصویر در آینه تخت:

1- طول تصویر با طول جسم برابر است.

2- فاصله تصویر تا آینه با فاصله جسم تا آینه برابر است.

3- تصوير مجازی است.

تصوير مجازی:

به تصویری گفته می شود که در پشت آینه تشکیل می شود و از آنجایی که می دانیم در پشت آینه چیزی وجود ندارد، به این تصویر، تصویر مجازی گویند.

تصویر حقیقی در کجا ایجاد می شود؟

در جلوی آینه ایجاد می شود. در واقع تصویر حقیقی بر روی پرده تشکیل می شود. مانند پخش فیلم در سینما ها





آینه مقعر و کاربرد آن

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

آینه مقعر (کاو):

گر سطح بیرونی کره را با لایه نازکی از جیوه بپوشانیم، سطح درونی آن صیقلی و بازتاب دهنده نور خواهد بود. در این صورت به آن، آینه مقعر یا کاو می گویند.

ویژگی های تصویر در آینه مقعر:

در آینه مقعر، ويژگی تصویر به مکان آن جسم در محور اصلی بستگی دارد.

در این جا مکان شی به دو صورت کلی در نظر گرفته شده:

حالت اول) فاصله کانونی:

اگر جسم در فاصله کانونی (بین کانون تا آینه) باشد:

  1. تصوير مجازی است.
  2. تصویر بزرگتر از جسم است.

حالت دوم) دورتر از کانون:

اگر جسم خارج از کانون باشد:

  1. تصویر حقیقی است.
  2. تصویر وارونه است.
  3. تصویر بزرگتر از جسم است.

کاربرد آینه مقعر:

  • دندانپزشکی
  • کاسه چراغ اتومبیل ها
  • چراغ قوه ها


مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



آینه های کروی، کانون آینه و فاصله کانونی

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

آینه های کروی:

آینه های کروی، قسمتی از سطح یک کره هستند.

انواع آینه های کروی:

  1. آینه مقعر (كاو): اگر سطح بیرونی کره را با لایه نازکی از جیوه بپوشانیم، سطح درونی آن صیقلی و بازتاب دهنده نور خواهد بود. در این صورت به آن، آینه مقعر یا کاو می گویند.
  2. آینه محدب (کوژ): اگر سطح درونی کره را با لایه نازکی از جیوه بپوشانیم، به آن، آینه محدب یا کوژ گفته می شود. در آینه های محدب سطح بیرونی یا برآمده، صیقلی و بازتاب دهنده نور است.

کانون آینه:

هرگاه یک دسته پرو نور، موازی به سطح آینه مقعر تابیده شوند این پرتوها پس از بازتاب از آینه همدیگر را در یک نقطه قطع می کنند و همگرا می شوند. به این نقطه کانون گویند و با حرف  fنمایش می دهند.

فاصله کانونی:

به فاصله کانون تا آینه، فاصله کانونی می گویند.





آینه محدب و کاربرد آن

فصل 14 : نور و ویژگی های آن

آینه محدب (کوژ):

اگر سطح درونی کره را با لایه نازکی از جیوه بپوشانیم، به آن، آینه محدب یا کوژ گفته می شود. در آینه های محدب سطح بیرونی یا برآمده، صیقلی و بازتاب دهنده نور است.

وقتی یک دسته پرتو نور موازی به آینه محدب (کوژ) بتابند، چگونه از آینه بر می گردند؟ 

پس از بازتاب از آینه از یکدیگر دور یا واگرا می شوند و امتداد این پرتو ها در پشت آینه یکدیگر را در یک نقطه قطع می کنند که به آن نقطه، کانون مجازی آینه کوژ می گویند.

تصویر در آینه محدب چند حالت دارد؟ 

تصویر در این آینه فقط یک حالت دارد.

آینه محدب از جسمی که در مقابل آن قرار دارد، همیشه تصویری مجازی و مستقیم و کوچکتر از جسم، در پشت آینه و در داخل فاصله کانون مجازی تشکیل می دهد.

ویژگی های تصویر در آینه ی محدب:

  • مجازی
  • مستقیم
  • کوچکتر از جسم 
  • پشت آینه و در فاصله کانونی می باشد. 

کاربرد آینه محدب:

  • آینه بغل اتومبیل ها -
  • آینه سر پیچ های تند جاده های کوهستانی و ورودی پارکینگ ها 

چرا از آینه های محدب در جاده های کوهستانی و ورودی پارکینگ استفاده می شود؟ 

آینه های محدب اجسام را کوچک تر نشان داده و میدان دید را افزایش می دهند. لذا در خودروها و آینه های جاده ای به کار می روند.

نکته:

تصویر در آینه های کوژ، همواره کوچکتر از جسم، مجازی و مستقیم است.





شکست نور

فصل 15 : شکست نور

شکست نور:

تغییر مسیر پرتو نور به هنگام عبور از یک محیط شفاف به محیط شفاف دیگر را شکست نور می گویند.

در چه صورتی نور هنگام عبور از محیطی نمی شکند؟

وقتی باریکه نوری به طور عمود بر سطح یک جسم شفافی بتابد، مسیر نور در هنگام عبور از جسم هم چنان مستقیم خواهد بود و بدون شکست به مسیر خود ادامه می دهد.

اگر نور با زوایه ای به غیر از ۹۰ درجه به یک جسم شفاف (مثلا شیشه) برخورد کند، هنگام ورود به شیشه مسیر حرکتش مقداری کج می شود.

نکته:

اگر باریکه نور از محیط رقیق وارد محیط غليظ شود، در این صورت به خط عمود بر سطح نزدیک می شود. اگر باریکه نور از محيط غليظ وارد محیط رقیق شود، در این صورت از خط عمود بر سطح دور می شود.

وقتی باریکه نور از شیشه (محيط غليظ) بخواهد وارد هوا (محيط رقيق) شود، از خط عمود بر سطح دور می شود ولی هنگامی که نور از محيط غليظ وارد محیط رقیق می شود، پرتو نور به خط عمود نزدیک می شود.

 



مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران

پوشش تمام محتواهای درسی پایه هشتم
  • آزمون آنلاین تمامی دروس پایه هشتم
  • گام به گام تمامی دروس پایه هشتم
  • ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه هشتم
  • فلش کارت های آماده دروس پایه هشتم
  • گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه هشتم
  • آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه هشتم

کاملا رایگان

+500 هزار کاربر


همین حالا نصب کن



منشور، پاشندگی نور و طیف نور

فصل 15 : شکست نور

منشور:

قطعه ای شیشه ای یا پلاستیکی با قاعده معمولا مثلثی شکل که وقتی پرتوهای یک باریکه ی نور به یکی از وجه های منشور بتابد. پرتوهای نور مسقیم عبور نکرده و تغییر مسیر می دهند.

وقتی باریکه ی نور از هوا وارد منشور شود، پس از شکست به خط عمود نزدیک می شود.

هنگام خروج باریکه ی نور از منشور به هوا دوباره شکسته شده و از خط عمود دورتر می شود.

 

پاشند گی نور:

هنگام عبور باریکه ی نور سفید از منشور نور به رنگ های مختلفی تجزیه می شود.

طیف نور سفید:

به مجموعه رنگ های تشکیل دهنده نور سفید، طیف نور سفید می گویند.

نکته:

1) رنگ بنفش در هنگام عبور از منشور بیشتر از همه شکسته می شود.

2) رنگ قرمز در هنگام عبور از منشور کمتر از همه شکسته می شود.





انواع عدسی، عدسی همگرا و عدسی واگرا

فصل 15 : شکست نور

انواع عدسی ها:

1- عدسی همگرا (کوژ یا محدب):

ضخامت وسط این عدسی بیشتر از ضخامت کناره های آن است.

این نوع عدسی پرتوهای نور را در یک نقطه متمرکز می کند یا به عبارت دیگر پرتوهای نور را به یکدیگر نزدیک می کند.

2- عدسی واگرا (کاو یا مقعر):

ضخامت وسط این عدسی کمتر از ضخامت کناره های آن است.

این نوع عدسی پرتوهای نور موازی را واگرا می نماید، به عبارت دیگر پرتوهای نور را از یکدیگر دور می کند.

کانونی و فاصه كانونی عدسی همگرا:

محل تشکیل لکه روشن را كانونی عدسی همگرا گویند.

اگر فاصله بین عدسی تا صفحه کاغذ را اندازه بگیرید، این فاصله را فاصله کانونی عدسی گویند.

تصویر همه اجسام از پشت عدسی همگرا و واگرا:

تصویر همه اجسام از پشت عدسی همگرا بزرگتر از جسم و تصویر همه اجسام از پشت عدسی واگرا کوچکتر از جسم است.

با توجه به شیوه شکست نور. دلیل نامگذاری همگرا و واگرا بودن این عدسی ها را توضيح دهيد.

پرتو های نور هنگام خارج شدن از عدسی همگرا روی هم جمع در یک نقطه جمع می شوند ولی پرتو های نور هنگام خارج شدن از عدسی واگرا از هم وا یا دور می شوند.






محتوا مورد پسند بوده است ؟

3.68 - 1875 رای