نمونه سوالات تشریحی فصل 11 دین و زندگی یازدهم همراه با جواب تشریحی

1. بندگی وخدا ونزدیکی به او
2. دوری از کارهای بد
3. انجام کارهای نیک

شناخت ارزش خود و نفروختن خویش و تلاش برای بندگی او

توجه به عزت خداوند و تلاش برای بندگی او

عزّت

تقویت عزت نفس

بندگی_عزتمندانه

نفس لوامه

عزت

تقویت عزت نفس

مانع بسیاری از زشتی ها خواهد شد

عزت به معنای نفوذناپذیری و تسلیم نبودن است و واژه ی ذلت به معنای نفوذپذیری و مغلوب و تسلیم شدن است. درست نقطه مقابل عزت.

1. شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک
2. توجه به عظمت خداوند و تلاش برای بندگی او

1. تمایلات عالی مربوط به روح الهی و معنوی
2. تمایلات دانی مربوط به بعد دنیایی و حیوانی

زیرا این تمایلات لازمه زندگی در دنیا است و بدون آنها نمی توان زندگی کرد یا زندگی سخت و مشکل می شود.

1. دعوت عقل و وجدان یا همان نفس لوامه
2. دعوت هوی و هوس یا همان نفس اماره

در حد نیاز به تمایلات فروتر پاسخ دهیم و فرصتی فراهم کنیم که تمایلات معنوی و الهی در ما پرورش پیداکند و آن زیبایی ها وجودمان را فرا بگیرد.

فقط به تمایلات بعد حیوانی سرگرم و مشغول باشیم و از تمایلات عالی و برتر غافل بمانیم.

زمانی که این تمایلات را اساس زندگی قرار دهد و فقط در فکر رسیدن به آنها باشد و از تمایلات الهی خود غافل بماند.

خداوند ،و اوست که با احکام خود ، چگونگی بهره مندی از این تمایل را مشخص کرده بود تا انسان بتواند در عین بهره مندی از آن ها به رشد و کمال واقعی خود برسد.

1.  تسلیم خدا می شود
2. بندگی او را می پذیرد 
3. در مقابل غیرخدا، عزیز و تسلیم ناپذیر باقی می ماند.

با تکیه بر بندگی خداوند و پیوند با او

اگر کالای گران قیمت ، مانند طلا داشته باشیم ، اما ارزش و قیمت آن را ندانیم ، به آسانی فریب می خوریم و آن را به بهای اندک می فروشیم اما اگر ارزش آن را بدانیم ، آن را عزیز می شماریم و به قیمت واقعی می فروشیم و بهایی برابر با ارزش آن به دستیم می آوریم.

خدا که خالق تمام هستی است سرچشمه و منبع همه قدرت ها و عزت هاست او وجود شکست ناپذیری است که هیچ کس توانایی ایستادن در برابر قدرت او را ندارد بنابراین، هر کس به دنبال عزت است باید خود را به این سرچشمه وصل کند.

با تمرین هر انسانی در درون خود ، گاه و بیگاه با تمایلات و خواسته هایی روبرو می شود که پاسخ مثبت ندادن به آنها عزت نفس را ضعیف می کند و انسان را به سوی خواری و ذلت سوق می دهد حال اگر این پاسخگویی ادامه یابد خواری و ذلت انسان را احاطه می کند ، به طوری که در برابر هر خواسته نامشروع درونی و بیرونی مقاومت نمی کند و به سرعت تسلیم می شود.

 انسانی که در این دوره سنی به سر می برد ، هنوز به گناه عادت نکرده خواسته های نامشروع در وجود او ریشه دار نشده و به تعبیر پیامبر(ص) چنین کسی به آسمان نزدیک تر است یعنی گرایش به خوبی ها در او قوی تر است. بنابراین بهتر از هر آدمی می تواند ایستادگی در برابر تمایلات منفی را تمرین کند و عزت نفس خود را تقویت کند.

مانند تمایل به دانایی ، عدالت، شجاعت ، حیا که مربوط به روح الهی و معنوی انسان هستند ما با رسیدن به این تمایلات احساس موفقیت می کنیم و از آنها لذت می بریم.

مانند تمایل به ثروت ، شهوت، غذاهای لذیذ ، زیور آلات و رفاه مادی، که مربوط به بعد حیوانی و دنیایی انسان است و وقتی به این تمایلات دست می یابی، از آنها لذت میبریم و خوشحال می شویم انسان به طور طبیعی به این امور میل دارد و علاقه نشان می دهد زیرا لازمه زندگی در دنیا هستند و بدون آنها نمی توان زندگی کرد تمایلات در ذات خود بد نیستند اما نسبت به بعد الهی و معنوی ناچیز هستند.

قدم در وادی ذلت گذاشته و از راه رشد باز می ماند پس از این مرحله است که وقتی در برابر ستمگران و قدرتمندان قرار گرفت، زیر بار ذلت می رود و تسلیم خواسته های آنها هم می شود بنابراین ،کسی که در مقابل دیگران تن به ذلت می دهد، ابتدا در مقابل تمایلات پست درون خود شکست خورده و تسلیم شده و سپس مغلوب زورگویان و قدرتمندان گردیده و تسلیم خواسته های آنان شده است.

اکثر مجرمان و گناهکاران افرادی فاقد عزت نفس هستند یا عزت نفس بسیار پایینی دارند در حالی که اکثر انسان های مفید و نیکوکار جامعه دارای عزت نفس بالایی می باشند و کمتر مرتکب گناه می شوند.

کسی که در برابر مستکبران و ظالمان و همچنین در برابر هوی و هوس می ایستد، مقاومت می کند و تسلیم نمی شود او زیر بار عملی که روحش را می آزارد و او را حقیر می کند نمی رود.

کسی که در برابر مستکبران و زورگویان تن به خواری می دهد و حرف آنهارا می پذیرد ؛ همچنین تسلیم هوی و هوس خویش می شود و هر کاری که موافق هوی و هوس او باشد انجام می دهد هرچند که آن کار روحش را به گناه آلوده کند.

عزت به معنای نفوذ ناپذيری وتسليم نبودن است وقتی ميگويند خداوند عزيزاست معنايش اين است که کسی نميتواند اورا مقلوب کند ودر اراده او نفوذ نمايد.

کسی است که در برابر مستکبران و ظالمان و همچنين در مقابل « انسان عزيز » ، بنابر تعاريف فوق هوی و هوس خويش می ايستد، مقاومت می کند و تسليم نمی شود . او زير بار عملی که روحش را آزرده کند و او را حقير و کوچک سازد، نمی رود. نيز کسی است که در برابر مستکبران و زورگويان تن به خواری می دهد و هر فرمانی را « انسان ذليل» می پذيرد؛ همچنين تسليم هوی و هوس خويش می شود و هر کاری را که موافق هوی و هوس او باشد انجام می دهد، هر چند که آن کار روحش را به گناه آلوده کند.

1.  شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک 
2. توجه به عظمت خداوند و تالش برای بندگی او

می فرماید : ما فرزندان آدم راکرامت بخشیدیم ...و بر بسیاری از مخلوقات برتری دادیم.

خالق جهان در نظر آنان عظيم است. در نتيجه، غير خدا در چشم آنان کوچک است.

بنده کسی مثل خودت نباش زيرا خداوند تو را آزاد آفريده است.

فرمود: اگر اينان خورشيد را در دست راستم و ماه رادر دست چپم بگذارند، از راه حق دست برنمی دارم و تسليم نمی شوم.

هر انسانی، در درون خود، گاه و بی گاه با تمايلات و خواسته هايی روبه رو می شود، که پاسخ مثبت دادن به آنها، عزت نفس را ضعيف می کند و انسان را به سوی خواری و ذلت سوق می دهد.

اول: تمايلات عالی و برتر، مانند تمايل به دانايی، عدالت، شجاعت، حيا، ايثار و حُسن خلق، که مربوط به روح الهی و معنوی انسان هستند. ما با رسيدن به اين تمايلات احساس موفقيت و کمال می کنيم و از آنها لذت می بريم.

دوم: تمايلات دانی، مانند تمايل به ثروت، شهرت، غذاهای لذيذ، زيورآلات و رفاه مادی، که مربوط به بُعد حيوانی و دنيايی انسان است و وقتی به اين تمايلات دست می يابيم، از آنها لذت می بريم وخوشحال می شويم. انسان ها به طور طبيعی به اين قبيل امور ميل دارند و علاقه نشان می دهند، زيرا اينها لازمه زندگی در دنيا هستند و بدون آنها يا نمی توان زندگی کرد يا زندگی سخت و مشکل می شود.تمايلات بُعد حيوانی در ذات خود بد نيستند، اما نسبت به بُعد معنوی و الهی، بسيار ناچيز و پايين ترند و قابل مقايسه با آن تمايلات نيستند.

دعوت عقل و وجدان يا همان که از ما می خواهد در حد نياز به تمايلات فروتر پاسخ دهيم و فرصتی فراهم کنيم که تمايلات معنوی و الهی در ما پرورش پيدا کند و آن زيبايی ها وجودمان را فرا بگيرند که از ما می خواهد فقط به تمايالت « نفس اماره » دعوت ديگر، دعوت هوی و هوس يا همان بُعد حيوانی سرگرم و مشغول باشيم و از تمایلات عالی و برتر غافل بمانيم.