نمونه سوالات تشریحی فصل 14 تاریخ یازدهم همراه با جواب تشریحی

صفویان با ایجاد وحدت سیاسی یکپارچگی جغرافیایی و انسجام اجتماعی در ایران زمینه مساعد و مناسبی برای توسعه و شکوفایی فرهنگی و تمدنی فراهم آوردند- علاوه بر آن رسمیت یافتن و استقرار مذهب شیعه دوازده امامی تأثیرات عمیقی بر همه ابعاد جامعه گذاشت؛ به گونه ای که علم آموزش فرهنگ و هنر ایرانی تحت تأثیر آموزه های شیعی جلوه های گوناگونی را از خود بروز داد- شاهان و دیگر مقام های کشوری و لشکری به هنر و معماری و فعالیت های علمی و آموزشی بیش از پیش توجه نشان دادند و هنرمندان صنعت گران معماران و عالمان را مورد تشویق و حمایت قرار دادند- سنت وقف در جامعه گسترش یافت و شاهان و سایر ثروتمندان بخشی از ثروت و دارایی خود را وقف امور مذهبی علمی و آموزشی و ترویج هنر و معماری کردند- علم دوستی استعداد و ذوقی هنری ایرانیان و میراث علمی ادبی و هنری ارزشمندی که از دوران قبل به خصوص عصر تیموری باقی مانده بود.

 شاهان صفوی به منظور ترویج معارف شیعه و رفع نیازهای مذهبی و حقوقی جامعه عده ای از علمای شیعه جبل عامل لبنان، عراق و بحرین را به ایران دعوت کردند.

وحشی بافقی (۹۹۱ ق) محتشم کاشانی (۹۹۶ ق) و صائب تبریزی (۱۰۸۶ ق) را نام برد.

علوم تجربی و ریاضیات.

تاریخ نگاری در دوره صفویه در سه حوزه تاریخ عمومی تاریخ محلی و تک نگاری ادامه یافت.

كتاب حبيب السير تأليف غیاث الدین خواندمیر در دوره شاه اسماعیل اول احسن التواریخ تألیف حسن بیگ روملو در سلطنت شاه تهماسب اول و کتاب تاریخ عالم آرای عباسی مربوط به دوره شاه عباس اول.

مرکزی برای آموزش معارف دینی و علوم دیگر بود.

مدارس از طرف دولت ثروتمندان و گروه های دیگری از مردم ساخته و حمایت میشد. برخی از مدارس دارای موقوفاتی بودند که درآمد آن صرف مخارج این گونه مدارس میشد برخی از وقف نامه های عصر صفوی نشان می دهند که زنان ثروتمند بخش زیادی از ثروت خود را وقف اداره مدارس اصفهان کرده بودند.

مدرسه چهارباغ مشهور به مدرسه مادر شاه و مدرسه شیخ لطف الله.

به معلمان مدارس مدرس می گفتند.

مدرسان دستیارانی داشتند که به آنها خلیفه مبصر یا معید گفته می شد و استاد را در امر آموزش کمک می کردند.

محیط مدارس از نظر طراحی معماری فضایی آرام و بانشاط برای یادگیری و آموزش بود به طور معمول حیاط وسیع مدرسه همچون باغچه یا باغی می ماند و نهر آبی در میان آن جریان داشت.

در علومی چون فقه کلام و تفسیر دانشمندانی چون محمد تقی مجلسی (۱۰۰۳ – ۱۰۷۰ ق) فقیه و محدث عصر صفوی، مولف کتاب های مهمی در حدیث و فقه و محمد باقر مجلسی (۱۰۳۷ – ۱۱۱۰ ق) صاحب دائره المعارف بزرگ حدیثی به نام «بحار الانوار »- در حوزه فلسفه و عرفان میرداماد (۹۶۹ – ۱۰۴۰ ق) مشهور به معلم ثالث و از بنیانگذاران مکتب فلسفی اصفهان – شاخص ترین چهره فلسفی عصر صفویه و اعصار بعد تا زمان ما صدرالدین محمد بن قوام شیرازی (۹۷۹ – ۱۰۵۰ ق) معروف به صدرالمتألهین وملاصدرا بود او که از شاگردان شیخ بهایی و میرداماد بود در فلسفه مؤسس مکتب فلسفی، «حکمت متعالیه» در همه علوم دینی و عقلی و طبیعی بهاءالدین محمد بن حسین عاملی (۹۵۳ ۱۰۳۰ ق) معروف به شیخ بهایی.

ملاصدرا میراث گرانقدر چهار جریان فکری بزرگ اسلامی یعنی فلسفه مشاء و اشراق و کلام و عرفان را به هم در آمیخت و نظام فلسفی نوینی به وجود آورد.

 معماری ایرانی در این دوره با برخورداری از تجارب معماری فاخر عصر تیموری و نیز در سایه ثبات و امنیت و حمایت پادشاهان به ویژه شاه عباس اول شکوفا شد.

میدان نقش جهان یکی از زیباترین و مهم ترین بناهای تاریخی ایران و جهان و این اثر به همت شاه عباس اول ساخته شد.

شکوه و عظمت و نیز کاربردهای متنوع آن.

برگزاری جشن ها و مسابقات چوگان بازی و تیراندازی باریابی سفرا سان دیدن از سپاهیان اجرای نمایش و آتش بازی از دیگر ویژگی های میدان نقش جهان اتصال آن به مراکز پر رفت و آمد شهر یعنی مسجد و بازار بود. کاخ عالی قاپو به عنوان نماد قدرت سیاسی بر این میدان اشراف داشت.

مسجد جامع عباسی مسجد امام یکی از زیباترین و مهم ترین مساجدی است که در عهد شاه عباس به عنوان بخشی از مجموعه میدان نقش جهان طراحی و ساخته شد مهم ترین ویژگی های هنری آن هماهنگی در رنگ ها و نقش های کاشی ها و طراحی و معماری بی نظیر آن.

از ویژگی های شاخص هر دو مسجد کاشی کاری هنرمندانه ای است که چشم هر بیننده ای را خیره و تحسین او را بر می انگیزد.

شاه اسماعیل با فتح هرات کمال الدین بهزاد یکی از نوابغ هنر نقاشی و مینیاتور دربار تیموری را با خود به تبریز برد و به ریاست کتابخانه دربار تبریز منصوب کرد.

کمال الدین بهزاد.

شاه تهماسب و به شاهنامه تهماسبی معروف شد.

شاه تهماسب.

در دوره شاه عباس اول.

آقارضا عباسی با طرح ها و نوآوری های بی نظیرش مکتب اصفهان را پایه گذاری کرد. مهم ترین نوآوری رضا عباسی در نگاری این بود که زندگی روزمره عموم مردم و فعالیت اصناف و پیشه وران را به تصویر می کشید.

میرعلی هروی و میرعماد حسنی قزوینی.

صفویان.

فرش اردبیل که به سفارش شاه تهماسب اول برای پیشکش به مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی توسط هنرمندان کاشانی بافته شده است یکی از شاهکارهای هنری جهان به شمار می رود.

 ابریشم مخمل بافت فلزی زری بافت ترمه و قلم کار در کارگاه های کاشان ،اصفهان هرات مشهد یزد کرمان و .... بافته می شد.

اصفهان یزد و کاشان از مهم ترین کانون های پارچه های زری بافت بودند و بافندگان کرمان در تولید شال ترمه مهارت داشتند.

ظرافت - خلاقیت - زیبایی در خلق آثار هنری نوشتن اشعار زیبا و سخنان نغزی خوشنویسی بر روی آثار - طلاکاری روی فلزات.

معارفه شیعه 

صفوی

عراق و بحرین 

مدرسه

صفوی

مدرس

خلیفه (مبصر) یا مُعید

ملاصدرا 

میدان نقش جهان 

کمال‌ الدین بهزاد