نمونه سوالات تشریحی فصل 10 علوم و فنون ادبی دوازدهم همراه با جواب تشریحی

از ویژگی های سطح فکری ادبیات معاصر تا قبلاً از انقلاب اسلامی دو موردی بنویسید

روح حماسه و عرفان در شعر ادبیات انقلاب اسلامی بسیار آشکار است در حماسه بعد.......غلبه دارد. و در عرفان بعد .....غلبه دارد 

دو مورد از سطح فکری شعر زیر را بنویس؟

آغوش سحر تشنه دیدار شماست مهتاب خجل از نور رخسار شماست

خورشید که در اوج فلک خانه اوست همسایه دیوار به دیوار شماست

  دو ویژگی زبانی در مورد شعر زیر بنویسید:

پیش از تو آب معنی دریا شدن نداشت شب مانده بود و جرئت فردا شدن نداشت بسیار بود رود در آن برزخ کبود اما دریغ زهره دریا شدن نداشت

 از ویژگیهای نثر پس از انقلاب ،اسلامی در سطح ادبی دو مورد بنویسید.

کدام قالبهای شعری در دوره انقلاب اسلامی میان جوانان و انقلابیون بیشتر رایج شد؟

 مفاهیم ابیات زیر را بنویسد:

الف) ز خاکم آتش عشقت هنوز شعله زند چو بگذری به سر خاک من پس از صد سال

ب کجا می توانی از قلبم ربایی

(ج) نام خود از ظلم چرا بد کنم ؟

تو عشق میان من و ميهن من؟

ظلم کنم وای که بر خود کنم

مفهوم مشترک ابیات زیر ر ابنویسید:

الف) کجا می توانی ز قلبم ربایی

تو عشق میان من و میهن من؟

ب وطن خواه و ایران پرستنده ایم

که با عشق ایران زمین زنده ایم

با توجه به شعر زیر به پرسش‌ها پاسخ دهید. «در آن کویر سوخته، آن خاک بی‌بهار / حتّی علف اجازهٔ زیبا شدن نداشت گُم بود در عمیق زمین شانهٔ بهار / بی تو ولی زمینهٔ پیدا شدن نداشت دل‌ها اگر چه صاف، ولی از هراس سنگ / آیینه بود و میل تماشا شدن نداشت» الف) دو مورد از ویژگی‌های ادبی شعر را بنویسید. ب) یک ویژگی فکری برای شعر بالا بنویسید.

کدام ویژگی سبکی با متن زیر همخوانی ندارد؟

«به دنيا كه آمد پدرش النگوهای عروسی مادرش را فروخت. قوچ چاق و چله‌ای را زمين زد و تمام در و همسايه و فک و فاميل را نذری داد. وقتی سيزده سالش بود كيف پول مادرش را دزديد. در هفده سالگی يک نفر را كشت. خانواده‌اش تمام دار و ندارشان را فروختند تا توانستند ديه‌ی دخترک را بدهند. وقتی بيست سالش بود يک تزريقی خيابان خواب شده بود و مادرش شب و روز دعا می‌كرد كسی او را بكشد تا با پول ديه‌اش بتواند دختران دم بختش را شوهر بدهد. در يک شب برفی زير يک پل به قتل رسيد، قاتلش جوان معتادی بود كه هفت روز بيشتر در زندان دوام نياورد.»

کدام یک از ویژگی‌های زیر «وجه اشتراک»، سطح زبانی شعر «دوره بازگشت و بیداری» و «دوره معاصر تا انقلاب اسلامی» است؟ الف) کم توجهی کاربرد جمله‌ها و ترکیبات زبانی در شعر ب) آشنایی‌زدایی زبانی و روی آوردن به ترکیبات بدیع ج) سادگی و روانی زبان شعر

یکی از مضامین «نثر» دوره انقلاب اسلامی را بنویسید

دو مورد از ویژگی‌های «زبانی» شعر دورهٔ انقلاب اسلامی را که در ابیات زیر مشهود است بنویسید. «حُسن شهادت از همه حُسنی فراتر است / ای محسن شهید من، ای حُسن بی گناه یک کربلا شکوه به چشمت نهفته است / ای روضهٔ مجسّم گودال قتلگاه»

دو مورد از ویژگی‌های متن زیر از «جمال زاده» ر بنویسید. «گفتم ای بابا، خدا را خوش نمی‌آید. این بدبخت‌ها سال آزگار یکبار برایشان چنین پایی می‌افتد و شکم‌ها را مدتی است صابون زده‌اند که کباب غاز بخورند و ساعت‌شماری می‌کنند. چطور است از منزل یکی از دوستان و آشنایان یک دست دیگر ظرف و لوازم عاریه بگیریم؟»

در سطح فکری شعر دوره انقلاب، وضعیت حماسه و عرفان چگونه است؟

چند مورد از عبارات زير مربوط به ويژگی‌های زبانی شعر و نثر قبل يا بعد از انقلاب است؟ «نثر داستانی تحت‌تأثير گفتار اقشار جامعه است / توصيف پديده‌ها و ساختار داستانی متنوع و گوناگون است / لحن شاعر صميمانه و متواضعانه است / مصراع‌ها از نظر پایه‌های آوايی همسان نيستند / تقليد از خيال‌بندی شاعرانی چون صائب و بيدل رواج دارد.

در سرودهٔ زیر، شاعر با بیانی نمادین، به ترسیم فضای جامعه در آستانهٔ پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است؛ چهار مورد از عناصر واژگانی این سروده را که اسباب خلق این تصاویر نمادین شده، بنویسید. «پیش از تو آب، معنی دریا شدن نداشت / شب مانده بود و جرئت فردا شدن نداشت  بسیار بود رود در آن برزخ کبود / اما دریغ! زهرهٔ دریا شدن نداشت  در آن کویر سوخته، آن خاک بی‌بهار / حتی علف اجازهٔ زیبا شدن نداشت»

هر یک از جملات زیر، مربوط به کدام یک از ویژگی‌های (زبانی – ادبی – فکری) است؟ الف) در دهۀ هشتاد شاهد داستانک نویسی (مینیمال) و مدرن نویسی هستیم. ب) موضوع شعر در ادبیات معاصر، محدود نیست و بسیار تنوع دارد و شاعر برای انتخاب موضوع آزاد است.

چرا در ادبیات معاصر تا انقلاب اسلامی، واحد شعر بیشتر «بند» است نه «شعر»؟

با توجه به شعر زیر از «قیصر امین پور» به پرسش‌ها پاسخ دهید.

«سراپا اگر زرد و پژمرده‌ایم، / ولی دل به پاییز نسپرده‌ایم چو گلدان خالی لب پنجره / پر از خاطرات ترک خورده‌ایم اگر داغ دل بود، ما دیده‌ایم / اگر خون دل بود، ما خورده‌ایم اگر دل دلیل است، آورده‌ایم / اگر داغ شرط است، ما برده‌ایم»

الف) یک مورد از ویژگی‌های «فکری» این سروده را بیان کنید.

ب) مفهوم کنایی مصراع «اگر خون دل بود، ما خورده‌ایم» چیست؟

واحد وزن در شعرفارسی چیست ؟

عبارت «برای شنیدنش گوش و دلی می‌خواهد که مانند همۀ گوش‌ها و دل‌ها نباشد؛ گوشی شنوا، قلبی پاکیزه و روانی روشن می‌خواهد.»، با کدام بیت ارتباط مفهومی دارد؟

با توجّه به نوشتهٔ زیر، دو مورد از ویژگی‌های «زبانی» نثر دورۀ معاصر تا انقلاب را بنویسید. «به قدری عصبانی شده بودم که چشمم جایی را نمی‌دید. از این بهانه‌تراشی‌هایش داشتم شاخ درمی‌آوردم. بی‌اختیار در خانه را باز کرده و این جوان نمک‌نشناس را مانند موشی که از خمرۀ روغن بیرون کشیده باشند، بیرون انداختم.»

در سرودۀ زیر، شاعر به کدام ویژگی «سطح فکری» شعر دورۀ انقلاب اسلامی پرداخته است؟ اگر دشنۀ دشمنان، گردنیم / اگر خنجر دوستان، گُرده‌ایم گواهی بخواهید، اینک گواه / همین زخم‌هایی که نشمرده‌ایم

چند مورد از موضوعات زیر از موضوعات عمدۀ داستان در ادبیات معاصر قبل از انقلاب اسلامی است؟ «انسان، عشق، انقلاب، روشنفکری، سرمایه‌داری، کارگری، سیاست، جنگ، مسائل زنان، نفت، آموزش و پرورش»

کدام بیت با بیت زیر تناسب مفهومی دارد؟«گر می‌گریزم از نظر مردمان رهی / عیبم مکن که آهوی مردم ندیده‌ام»

 کدام یک از ویژگی‌های زیر «وجه اشتراک»، سطح زبانی شعر «دوره بازگشت و بیداری» و «دوره معاصر تا انقلاب اسلامی» است؟ الف) کم توجهی کاربرد جمله‌ها و ترکیبات زبانی در شعر ب) آشنایی‌زدایی زبانی و روی آوردن به ترکیبات بدیع ج) سادگی و روانی زبان شعر

تفکر انسان‌گرایانه معادل کدام مکتب ادبی است؟

آشنایی‌زدایی و روی آوردن به ترکیب‌های بدیع و بی‌سابقه یکی از مشخصه‌های زبانی شعر دورهٔ انقلاب اسلامی است که در نتیجهٔ روی آوردن شاعران به ............... حاصل شده است.

مخاطب شعر در ادبیات معاصر ................. هستند

تفکر انسان‌گرایانه معادل مکتب ادبی ...............است

اندیشۀ حاکم بر داستان‌های دهۀ اول پس از پیروزی انقلاب، ابتدا سیاسی و در مرحلۀ بعد، ................. است.

............... و علاقه فراوان به استفاده از واژه‌های کهن در زبان شعر دوره انقلاب اسلامی محسوس است.

گرایش به ....................... شعر برخی شاعران دوره انقلاب اسلامی را گاه به شعر بیدل و صائب نزدیک کرده است.

توصیف پدیده‌ها و شخصیت‌ها در نثر دورهٔ ............ تا انقلاب اسلامی عینی، کوتاه، بیرونی و مشخص است.

آشنایی‌زدایی و روی آوردن به ترکیب‌های بدیع و بی‌سابقه یکی از مشخصه‌های زبانی شعر دورهٔ انقلاب اسلامی است که در نتیجهٔ روی آوردن شاعران به ............... حاصل شده است.

مخاطب شعر در ادبیات معاصر ................. هستند.

اندیشۀ حاکم بر داستان‌های دهۀ اول پس از پیروزی انقلاب، ابتدا سیاسی و در مرحلۀ بعد، ................. است.