نمونه سوالات تشریحی فصل 8 آمادگی دفاعی نهم همراه با جواب تشریحی

 نظام جمع حرکاتی است که به صورت منظم انجام می شود و افراد را در اجرای حرکات  جمعی با یک دیگر هماهنگ می کند.

 همان طور که لغت نظام جمع نشان می دهد، نظم + جمع، نظم جمع را به دنبال دارد؛ اما این موضوع وقتی میسر می شود که تمامی ارکان جمع یعنی تک تک نفرات نظم انفرادی را رعایت کنند. نظام جمع اساس رفتار های صحیح راه رفتن، آراستگی ظاهری، انضباط و کار گروهی است که وقتی تمامی دانش آموزان به صورت انفرادی بدان عمل می کنند، موجب نظم جمع می شود.

 نظم در لغت به معنای ترتیب، آراستگی، انضباط، قاعده و قانون است.

 انسان موجودی است اجتماعی و به تنهایی نمی تواند زندگی کند. او همیشه باید به همراه انسان های دیگر زندگی کند تا زندگی خوبی داشته باشد. هر کسی باید کار خودش را به موقع و درست انجام دهد تا چرخ روزگار بچرخد. وجود نظم و قاعده در کار ها برای جامعه انسانی لازم است. بی نظمی، کار اجتماع را مختل می سازد. اگر نظم نباشد، کار ها به هم می ریزد و حتی کسی که می خواهد به موقع کار خودش را درست و کامل انجام دهد. در هر جامعه ای که نظم و قاعده و قانون حاکمیت داشته باشد، مردم بهتر تکلیف خودشان را می دانند و زودتر به مقصد می رسند.

در مدرسه برای ایجاد نظم و انضباط بیشتر بین دانش آموزان، از فرمان های نظام جمع استفاده می شود. نظام جمع اولین اصل از مهارت های مدرسه ای است. البته باید در نظر گرفت نظام جمع در مدارس تشکیلات نظامی گری نیست و نباید به دانش آموزان بیش از اندازه سخت گرفت.

1) نظم پذیری، قانون مداری و اطاعت پذیری.

2) تقویت ذهنی، جسمی و روانی.

3) ایجاد چابکی و چالاکی.

4) جلوگیری از عادات بد حرکتی در بدن به خصوص دانش آموزان که در سنین رشد هستند.

5) نهادینه شدن نظم در اخلاق و رفتار دانش آموزان.

6) آموزش صحیح زندگی کردن.

7) سلامتی و بهبود عملکرد ریه و قلب با قرار گرفتن بدن در حالت صحیح.

8) افزایش - قدرت کنترل و هماهنگی اندام و حواس.

 نظام جمع علاوه بر اثرات فردی و تقویت ذهنی، جسمی و روانی دانش آموزان در بهبود سرعت کارها و کیفیت آن نیز مؤثر است و هیچ کار گروهی ای بدون رعایت نظم جمعی موفق نخواهد بود. این گونه تعلیمات باعث چابکی و چالاکی دانش آموزان می شود و از بروز مشکلات اسکلتی و عادات بد حرکتی در بدن آن ها جلوگیری می کند، و در عین حال اهمیت نظم و انضباط عملی را برای دانش آموزان ملموس و نهادینه می کند. هنگامی که بدن در وضعیت صحیح قرار می گیرد، ریه و قلب فضای وسیع تری پیدا می کند و عملکرد بهتری دارد. نظام جمع، زندگی صحیح را می آموزد و در دانش آموزان حس برادری و اشتراک ایجاد می کند و دانش آموزان را به این باور که عضوی از یک جسم و بدنه هستند، می رساند.

1) خبر.

2) اجرا .

خبر در نظام جمع، آگاهی و ایجاد آمادگی در فرد برای هماهنگی با جمع؛ و اجرا هماهنگ شدن عملی با جمع، اطاعت از فرمان و اجرای عمل خاصی می باشد که فرمانده دستور آن را داده است؛ به عنوان مثال در فرمان از جلو خبر است و نظام اجرا.

از جلو نظام فرمانی است برای پشت سر هم قرار گرفتن افراد. فرمانده، جزء اول فرمان یعنی خبر را با صدای بلند و کشیده به گوش افراد می افراد رساند، (از جلو) افراد با شنیدن جزء اول فرمان خبر از جلو نظام، به سرعت پشت سر هم قرار می گیرند. سپس فرمانده جزء دوم فرمان را با صدای کوتاه و محکم اعلام می افراد ،(نظام) ​​​​​افراد با شنیدن جزء دوم فرمان از جلو نظام، دست چپ خود را در حالی که کاملاً کشیده شده است، به طرف بالا پرتاب می کنند.

 در یک جمع معمولاً نفراتی که اندازه قد آن ها بلند تر از بقیه است، باید جلوی صف بایستند. اگر افراد به صورت ستون بایستند ( پشت سر هم ) ، نفرات بلند تر جلوی ستون قرار می گیرند و اگر به صورت صف بایستند ( پهلوی هم )  نفرات بلند قدتر باید در سمت راست قرار بگیرند.( شکل بالای صفحه 14 کتاب درسی )

 برای استادن در میدان صبگاه و حرکت به صورت قدم موزون، هر نفر با نفر سمت راست خود به اندازه یک آرنج  ( نیم دست ) و در ستون، هر فرد با نفر جلویی خود، به اندازه یک دست و چهار انگشت  ( حالت از جلو نظام )  باید باشد.

1) بدن آزاد و راست باشد.

2) پاشنه پاها به هم چسبیده باشد.

3) پنجه پا ها در یک خط و به اندازه عرض چهار انگشت بسته دست، باز باشد.

4) پاها به طور کامل کشیده باشد.

5) شکم داخل، سینه جلو، کمر راست، شانه ها باز و در یک خط قرار داشته باشند.

6) گردن - افراشته، سر بالا و روبه رو، شعاع دید چشم مستقیم به جلو، صورت به حالت طبیعی و چانه اندکی بالا باشد.

7) هر دو دست کشیده و مشت باشد و انگشت شست در امتداد خط دوخت شلوار قرارگیرد.(عکس پایین صفحه 14 کتاب درسی.)

 افراد با شنیدن جزء دوم فرمان از جلو نظام، دست چپ خود را در حالی که کاملا کشیده شده است، به طرف بالا پرتاب می کنند؛ به صورتی که پنج انگشت به هم چسبیده باشد و انگشت بزرگ دست چپ آن ها با شانه چپ نفر مقابلشان چهار انگشت فاصله داشته و کف دست آن ها رو به زمین و تقریبا موازی آن باشد.(عکس بالای صفحه 13 کتاب درسی).

 زیرا کسی را در مقابل خود ندارد.

 نتیجه فرمان فرمان، آن است که تمام افراد دقیقاً پشت سر هم قرار می گیرند و به فاصله یک دست با نفر جلو و عقب خود فاصله خواهند داشت.

بلافاصله بعد از شنیدن از جلو نظام فرمانده فرمان خبردار داده می شود. خبردار نیز از دو جزء تشکیل شده است: خبر و دار . با شنیدن فرمان خبردار، دست چپ با شتاب به پایین می افتد و هم زمان مشت شده و در امتداد خط دوخت شلوار قرار می گیرد. فرمان  خبردار حالت صحیح ایستادن به خود گرفتن. در خبردار هیچ گونه حرکت یا تغییر حالتی جایز نیست. با این فرمان، نفر یا افراد حالت صحیح ایستادن به خود می گیرند.( عکس پایین صفحه 13 کتاب درسی)

با این فرمان، همه نفرات به جز نفرات ستون یکم سر خود را به سرعت به سمت راست برمی گردانند؛ به طوری که چانه آن ها اندکی بالا قرارگیرد. نفرات باید طوری قرار گیرند که هر نفر، سینه نفر چهارم سمت راست خود را بتواند ببیند. در این حالت، حفظ حالت صحیح ایستادن، الزامی است. با صدور فرمان خبردار همه افراد سرعت سر را به سمت جلو بر می گردانند.  ) عکس بالای صفحه 13 کتاب درسی (

فرمانی است برای تغییر حالت دادن از فرمان خبردار. با این فرمان نفرات، پای چپ خود را به سرعت از زمین بلند می کنند و با یک ضربه محکم و به اندازه پهنای شانه به سمت چپ می کوبند؛ به طوری که پنجه هر دو پای هر نفر در امتداد هم قرار گیرد. هم زمان با این حرکت دست چپ مچ دست راست را می گیرد و هر دو دست به طور کشیده در پشت و انتهای ستون فقرات قرار می گیرد. در حالت آزاد مانند حالت خبردار، افراد نباید تغییر جهت دهند یا حرکتی بکنند. در تمام این حرکات اگرچه فرد به تنهایی عمل می کند، اما هماهنگی خاصی با سایر افراد هم گروه خود دارد.  ) عکس پایین صفحه 13 کتاب درسی (

فرمانی است 90 درجه به طرف چپ. این فرمان در دو جزء به شرح زیر اجرا می شود. جزء یکم: نفر روی پاشنه پای چپ و پنجه پای راست و با کمک حرکت سریع شانه ها به اندازه 90 درجه به سمت چپ می چرخد؛ در حالی که بدن کاملاً راست، دست ها به بدن چسبیده و کشیده سر بالا، پای راست کشیده و پاشنه متمایل به خارج است. جزء دوم: پس از انجام گردش و مکث لازم، پای راست بدون آن که خم شود، از کوتاه ترین راه به پای چپ می چسبد.  ) عکس بالای صفحه 77 کتاب درسی (

تغییری است 90 درجه به طرف راست. این فرمان در دو جزء به شرح زیر اجرا می شود. جزء یک: نفر روی پاشنه پای راست و پنجه پای چپ به کمک حرکت سریع شانه ها به اندازه  90 درجه سمت راست می رود. وضعیت کلی بدن مانند حرکت به چپ چپ است. جزء دو: پس از انجام گردش و مکث لازم، پای چپ بدون آن که خم شود، از کوتاه ترین راه به پای راست می چسبد.  )عکس پایین صفحه 77 کتاب درسی (

 عقب گرد تغییر سمت 180 درجه ای است، از طرف چپ. این فرمان در دو جزء به شرح زیر اجرا می شود. جزء یک: نفر روی پاشنه پای چپ و پنجه پای راست به کمک حرکت سریع شانه ها به اندازه 90 درجه به سمت چپ می چرخد، در حالی که بدن کاملاً راست، دست ها به بدن چسبیده و کشیده سر بالا، پای راست کشیده و پاشنه متمایل به خارج است. جزء دو: پس از انجام گردش و مکث لازم، پای راست بدون آن که خم شود، از کوتاه ترین راه به پای چپ می چسبد.  ) عکس بالای صفحه 18 کتاب درسی (

 تاکتیک ) راه کنش (  به روش جنگیدن و نبرد گفته می شود که هنگام دفاع و حمله از آن استفاده می شود. به عبارت دیگر به دانستنی هایی که یک رزمنده با به کار گیری آن می تواند از خطر و آسیب دشمن مصون باشد و بر او پیروز شود تاکتیک انفرادی گفته می شود.

جهت یابی به دانشی گفته می شود که نیروی رزمنده با آگاهی از آن قادر باشد در هر شرایط و موقعیت جهات جغرافیایی را در طبیعت مشخص کند.

 جهت یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده باشید، با دانستن جهت های جغرافیایی، می توانید به مکان مورد نظرتان برسید.

 یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح شرعی حیوانات.

 نیرو های نظامی به جهت آن که اغلب در مکان های ناشناس قرار می توان به راحتی و با GPS می گیرند، باید جهت جغرافیایی را به خوبی بدانند. هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب نما یا دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد؛ اما در نبود این وسایل، دانستن روش های دیگر جهت یابی مفید است.

 امتداد ثابتی است در طبیعت که در اثر تغییر موقعیت فرد تغییر نمی کند.

 شناخت جهات چهارگانه اصلی در زمین.

 شمال، جنوب، شرق و غرب.

 شمال شرقی، شمال غربی، جنوب شرقی و جنوب غربی.

اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مان مشرق  ) شرق، باختر ( ، سمت چپ مان مغرب  ) غرب، خاور (  و پشت سرمان جنوب است. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد؛ مث لاً نیم ساز جهت های شمال و شرق، جهت شمال شرقی  )شمال شرق (  را مشخص می کند.

 برخی روش های جهت یابی مخصوص روز، و برخی ویژه شب اند و برخی روش ها هم در مواقع خاص که خورشید و ستارگان در دسترس نیستند، کاربرد دارند. توجه شود که بسیاری از این روش ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت های اصلی را به صورت تقریبی مشخص می کنند. برای جهت یابی دقیق باید از قطب نما و جی.پی.اس. استفاده کرد.

خورشید صبح از مشرق طلوع می کند و در هنگام ظهر در وسط آسمان به سمت جنوب می باشد و هنگام غروب از جهت مغرب غروب می کند.( شکل صفحه 82 کتاب درسی )

 این مطلب فقط در اول بهار و پاییز صحیح است؛ یعنی در اولین روز بهار و پاییز خورشید دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می کند؛ ولی در زمان های دیگر، محل طلوع و غروب خورشید نسبت به مشرق و مغرب مقداری انحراف دارد. در تابستان طلوع و غروب خورشید شمالی تر از شرق و غرب است و در زمستان جنوبی تر از شرق و غرب می باشد. در اول تابستان و زمستان، محل طلوع و غروب خورشید حداقل حدود  5/23 درجه با محل دقیق شرق و غرب فاصله دارد.

 در نیم کره شمالی زمین، در زمان ظهر شرعی خورشید همیشه دقیقاً در جهت جنوب است و سایه اجسام رو به شمال می افتد. ظهر شرعی یا ظهر نجومی در موقعیت جغرافیایی شما، دقیقاً هنگامی است که خورشید به بالا ترین نقطه خود در آسمان می رسد. در این زمان، سایه شاخص به حداقل خود در روز می رسد و پس از آن دوباره افزایش می یابد. این لحظه همان زمان اذان ظهر است.

 برای دانستن زمان ظهر شرعی می توانید به روزنامه ها، اخبار صدا و سیما و سایر منابع مراجعه کنید یا منتظر صدای اذان ظهر باشید. ظهر شرعی حدود اً نیمه بین طلوع آفتاب و غروب آفتاب است.

 ساعت مچی معمولی  (آنالوگ، عقربه ای)را به حالت افقی طوری در کف دست نگه دارید که عقربه ساعت شمار به سمت خورشید قرارگیرد و سایه عقربه ساعت شمار درست در زیر خود عقربه قرار بگیرد . در این حالت نیم ساز زاویه بین عقربه ساعت شمار و عدد 12 بر روی ساعت  (زاویه کوچک تر، نه بزرگ تر) راستای جنوب را مشخص می کند و جهت مخالف آن راستای شمال را نشان می دهد.  (شکل بالای صفحه 83 کتاب درسی)

اگر در بهار ساعت ها را یک ساعت جلو می برند، ابتدا ساعت را یک ساعت عقب می بریم و سپس روش جهت یابی را انجام می دهیم؛ یا نیم ساز عقربه ساعت شمار را به جای عدد 12 با عدد 1 محاسبه می کنیم.

 در کل کشور معمولاً ساعت یکسانی وجود دارد. در ایران ظهر شرعی حدود یک ساعت متغیر است  ( ایران تقریباً بین دو نصف النهار قرار دارد؛ لذا ظهر شرعی در شرق و غرب ایران حدوداً یک ساعت با هم فاصله دارند.) ساعت صحیح هر مکان همان ساعتی است که هنگام ظهر شرعی در حدود ساعت  12 ظهر است. در واقع برای تعیین دقیق جهت های جغرافیایی ساعت باید طوری تنظیم باشد که هنگام ظهر شرعی ساعت 12 را نشان دهد.

اگر از ساعت دیجیتال استفاده می کنید، می توانید ساعت عقربه دار را روی یک کاغذ یا روی زمین بکشید (دور دایره ای از 1 تا 12 بنویسید و عقربه ساعت شمار را هم بکشید )، سپس از روش ساعت عقربه ای استفاده کنید.

مراحل: 

1) شاخص را به طول یک متر در زمین مسطح در مقابل خورشید به شکل عمودی قرار می دهیم.

2) سایه شاخص روی زمین می افتد، سر سایه را به دقت مشخص می کنیم.

3) حدود 21 دقیقه صبر می کنیم تا سایه به واسطه حرکت خورشید از شرق به غرب حرکت کند. سپس مکان دوم سایه را مشخص می کنیم.

4) دو سر سایه را با خط مستقیم به یکدیگر وصل می کنیم؛ سر سایه اول به سوی غرب و سر سایه دوم به سوی مشرق می باشد.

5) سپس روی خط می ایستیم؛ به طوری که پای چپ روی سایه اول و پای راست ما روی سایه دوم باشد و شاخص پشت سر ما قرار داشته باشد. در این صورت جهت مقابل ما شمال است .

 زیرا در شب به دلیل تاریکی هوا، هیچ منبع نوری وجود ندارد.

در شب می توان به کمک ستارگان جهت یابی را انجام داد. البته باید بتوان ستاره ها را دید. اگر در مکانی قرار داریم که آسمان را نمی بینیم، خود را به منطقه مرتفع می رسانیم. در ارتفاعات ستاره ها بهتر دیده می شوند و هیچ مانعی در جلوی دید ما وجود ندارد.

در کویر هیچ مانعی بر سر دید شما برای دیدن ستارگان وجود ندارد، اما تعداد ستارگان در آسمان بسیار است. در کویر باید توانایی ستاره شناسی خود را بالا ببرید تا بتوانید از میان میلیارد ها ستاره، صورت های فلکی مورد نظر خود را درست تشخیص دهید.

ستاره قطبی ستاره اس ثابت است بر فراز قطب شمال که به وسیله آن جهت شمال جغرافیایی را تعیین می کنند. ستاره قطبی با تقریب بسیار خوبی، حدود 7/0 درجه خطا، جهت شمال جغرافیایی  ) و نه شمال مغناطیسی (  را نشان می دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، رو به شمال خواهیم بود. برای دیدن ستاره قطبی در آسمان شب باید ابتدا ستارگان دب اکبر یا ستارگان ذات الکرسی را پیدا کرد.

 مجموعه ستاره دب اکبر شامل هفت ستاره است که به شکل ملاقه در آسمان دیده می شوند. اگر فاصله دو ستاره لبه آبریز ملاقه را یک برابر در نظر گرفته و آن را پنج برابر کنید، به ستاره ای می رسید که نسبت به ستارگان اطراف خود پرنورتر است، این ستاره قطبی است. دیگر اسامی این مجموعه ستاره، هفت برادران، خرس بزرگ و ملاقه ای است. از آنجا که ستاره ها به محور ستاره قطبی در آسمان می چرخند، ممکن است دهانه آب ریز ملاقه صحیح یا وارونه یا به پهلو دیده شود. (شکل بالای صفحه 87 کتاب درسی )

 صورت فلکی ذات الکرسی مجموعه ای شامل پنج ستاره است که به دلیل چرخش آن به دور ستاره قطبی به شکل حروف W یا M انگلیسی در آسمان دیده می شود. اگر از ستاره وسط ذات الکرسی به اندازه فاصله دو ستاره که در شکل مشخص شده است، پنج برابر فاصله آن به جلو ادامه دهیم، به ستاره قطبی خواهیم رسید.

 ستارگان ذات الکرسی و دب اکبر در ظاهر به دور ستاره قطبی در حرکت اند. به همین دلیل جای آن ها همواره تغییر می کند؛ اما ستاره قطبی همیشه بین آن ها واقع شده است.

تخمین مسافت اصطلاحی است که در ادبیات نظامی به کار می رود. این اصطلاح یعنی اندازه گرفتن تقریبی مسافت یا فاصله بین دو نقطه در برد و عرض. تخمین مسافت در یک تعریف کلی تعیین فاصله تقریبی بین دو نقطه است.