نمونه سوالات تشریحی فصل 1 جغرافیای ایران دهم همراه با جواب تشریحی

جغرافیا علم بررسی روابط متقابل انسان و محیط است.

دانش ما از محیط پیرامون و سایر مکان ها افزایش یابد.

انسان در طول تاریخ تلاش کرده است که ناشناخته های جهان هستی را معلوم و با استفاده از علوم مختلف،وضع زندگی خودرا بهبود بخشد. یکی از علومی که به جرأت می توان گفت از قدیمی ترین دانش های بشری به شمار می رود، جغرافیاست.

اراتوستن

جغرافیا شامل کلمات زمین (GEO) و ترسیم (GRAPHY) می باشد یعنی ترسیم زمین.

مطالعه زمین به عنوان جایگاه انسان.

جغرافیا آن قسمت ازدانش بشری است که به انسان کمک می کند با ویژگی های طبیعی و انسانی و روابط بین آنها در محیط آشنا شود و از آنها در جهت بهبود زندگی خویش استفاده کند.

1. جغرافیای طبیعی
2. جغرافیای انسانی
3. فنون جغرافیایی

1. ژئومورفولوژی
2. جغرافیای آب ها
3. آب وهوا شناسی
4. جغرافیای خاک ها و....

1. جغرافیای جمعیت
2. جغرافیای سیاسی
3. جغرافیای اقتصادی
4. جغرافیای شهری و....

1. سنجش از دور
2. سیستم اطالعات جغرافیایی ((gis
3. نقشه کشی یا کارتوگرافی

مکان و روابط انسان ومحیط

بسیاری از فعالیت های انسان در جا و محل معینی انجام می شود. این جا و محل را مکان می نامند؛ به طورمثال: خانه، مزرعه، مدرسه و کارخانه هر کدام، مکان است.

در هر مکان، پدیده های مختلفی هستند که بر یکدیگر تأثیر گذاشته و به نوبه خود از هم تأثیر می پذیرند؛ به طورمثال یک روستا را در نظر بگیرید که خاک، آب، سرمایه و نیروی انسانی آن بر نوع اشتغال آن تأثیر می گذارد. این روند تأثیرگذاری و تأثیرپذیری به صورت جریانی پیوسته در مکان ادامه دارد و سبب تغییر شکل مکان ها می شود.

1. ژِئومورفولوژی(زمین شناسی)
2. آب وهوا شناسی (هواشناسی)
3. کارتوگرافی (هندسه)
4. جغرافیای سیاسی (علوم سیاسی)

انسان ومحیط

متعادل

با ورود انسان، زمینه های تغییر در محیط فراهم می شود. هوش و استعداد انسان به او در جهت تغییر کمک میکند تا از محیط خود بهره مند شود.

دردهه های اخیر، فناوری به کمک انسان آمد و سبب شده است که انسان درمحیط، تأثیر بسیاری بگذارد.فناوری های جدید، انسان را قادر به بهره برداری از اعماق زمین کرده و میزان دسترسی انسان را گسترش داده است.

انسان برای رفع نیازهای خود به تغییر محیط دست می زند و درنتیجه محیط طبیعی به محیط جغرافیایی تبدیل می شود.

1. درک توان ها و استفاده از منابع برای رفع نیازها
2. نگاه سودجویانه برای رسیدن به خواسته ها

از آنجا که جغرافیا توان روابط متقابل انسان را با محیط،مطالعه و بررسی می کند،بنابراین شناخت توان ها و ظرفیت های محیطی بدون دانش جغرافیا ممکن نیست؛پس جغرافیا علمی برای زندگی بهتر است.

کلّی نگری یا دید ترکیبی

زیرا اجزاء وعوامل محیط جغرافیایی در ارتباط با یک دیگر عمل می کنند.

دید ترکیبی به جغرافیدان کمک می کند تا به طور همه جانبه وجامع، پدیده ها را با تمام ویژگی های آن در یک مکان مورد مطالعه قرار دهد.

1. میزان شیب روستا
2. منابع آب سطحی وزیرزمین روستا
3. وضعیت راه ها امکانات زیرساختی روستا
4. وضعیت سیل خیزی و زلزله خیزی روستا و... .

بین جغرافیا و سایر رشته ها ارتباط وجود دارد. جغرافیا با کمک گرفتن از سایر علوم به سؤاالت خود پاسخ می دهد. بنابراین برخی جغرافیا را پلی بین رشته های مختلف علوم می دانند که علوم طبیعی را به علوم انسانی پیوند می دهد.

1.  بر روی رودهای حوضه زاگرس سدهای متعدد احداث شده است.این سدها برای جلوگیری از طغیان،تولید برق آبی،تنظیم آب مورد نیاز برای آبیاری اراضی کشاورزی،استفاده های صنعتی و یا تأمین آب مورد نیاز شهرها و روستاها احداث شده است به نظر میرسد برخی از این سدها در محل های مناسبی احداث نشده است،مثل سد گتوند که در محل گنبدهای نمکی احداث شده است.این امر باعث تغییر کیفیت آب رودها شده است.
2. همچنین شهرهای متعددی در کناره رودها گسترش یافته است که باعث برهم خوردن تعادل جریان رودها براثر دستکاری های انسانی مثل دیواره بندی،مجراسازی،پل سازی،پوشاندن روی رودها و ورود فاضلاب های شهری در نواحی شهری شده و رودها را وادار کرده است که در مناطق شهری از بستر تعیین شده تجاوز کند و طغیان یا سیلاب را به شهرها تحمیل نماید.نمونه های متعددی از این سیلابها در زاگرس در استان های لرستان و ایلام طی سال های اخیر مشاهده شده است.
3. افزایش رسوبات سبب گسترش سیلاب در دشتها می شود و مجاری رودها را دچار تغییر می کند.
4. احداث جاده ها،از بین بردن جنگل ها و استفاده نامناسب از اراضی کشاورزی در نواحی شهری و روستایی زاگرس همراه با گسترش شهرها و روستاها به ضرر دامنه ها،دره ها و دشت ها بوده است و از دیگر عوامل انسانی تغییر شکل ناهمواری ها در زاگرس طی پنجاه سال اخیر به شمار می آید.

جغرافیا علم بررسی روابط متقابل انسان و محیط است..

دانش ما از محیط پیرامون و سایر مکان ها افزایش یابد.

اراتوستن 

جغرافیا شامل کلمات GEO(زمین) و GRAPHY ( ترسیم) می باشد و یعنی ترسیم زمین.

 مطالعه زمین به عنوان جایگاه انسان.

 الف-جغرافیای طبیعی

ب-جغرافیای انسانی

پ- فنون جغرافیایی

لف-جغرافیای جمعیت

ب-جغرافیای سیاسی

پ-جغرافیای اقتصادی

ت-جغرافیای شهری.

الف-سنجش از دور (gis)

ب-سیستم اطلاعات جغرافیایی

پ-نقشه کشی یا کارتوگرافی

 ژِئومورفولوژی(زمین شناسی)

آب وهوا شناسی(هواشناسی)

کارتوگرافی(هندسه)

جغرافیای سیاسی(علوم سیاسی)

مکان و روابط انسان و محیط

بسیاری از فعالیت های انسان در جا و محل معیّنی انجام می شود .این جا و محل را مکان می نامند؛ به طور مثال :خانه، مزرعه، مدرسه و کارخانه هر کدام، مکان است..

انسان و محیط

 با ورود انسان، زمینه های تغییر در محیط فراهم می شود .هوش و استعداد انسان به او در جهت تغییر کمک می کند تا از محیط خود بهره مند شود.

متعادل 

انسان برای رفع نیازهای خود به تغییر محیط دست می زند و درنتیجه محیط طبیعی به محیط جغرافیایی تبدیل می شود.

 الف-درک توان ها و استفاده از منابع برای رفع نیازها

ب-نگاه سودجویانه برای رسیدن به خواسته ها.

 کلّی نگری یا دیدترکیبی

زیرا اجزاء و عوامل محیط جغرافیایی در ارتباط با یک دیگر عمل می کنند.

الف-میزان شیب روستا

ب-منابع آب سطحی وزیرزمین روستا

پ-وضعیت راه ها امکانات زیرساختی روستا

ت-وضعیت سیل خیزی و زلزله خیزی روستا و…….

در دهه های اخیر، فناوری به کمک انسان آمده و سبب شده است که انسان در محیط، تأثیر بسیاری بگذارد .فناوری های جدید، انسان را قادر به بهره برداری از اعماق زمین کرده و میزان دسترسی انسان را گسترش داده است..

فناوری 

تغییر 

جغرافیا 

انسان و محیط 

دید ترکیبی 

عمل

فناوری های جدید 

محیط طبیعی 

انسان 

استعداد