نمونه سوالات تشریحی فصل 8 اقتصاد همراه با جواب تشریحی

دستمزد.

جمعیت فعال.

جمعیت غیر فعال.

اصطکاکی.

نرخ بیکاری.

به دلیل بیکار بودن کارگران- به دلیل کاهش تولید شرکت ها.

اجرای سیاست های فقر زدایی و برقرار کردن عدالت.

تولید ناخالص داخلی یا درآمد سرانه کشورها.

بسته شدن برخی از کارخانه ها و یا بیکار شدن بعضی از کارگران.

با کاهش تولید و پدید آمدن رکود، کارگران کمتری هم مورد نیاز است و سرمایه کمتری مورد استفاده قرار می گیرد؛ در چنین شرایطی اقتصاد دارای منابع بیکاری است که این منابع می توانست برای تولید کالا و خدمات از آن استفاده شود اما از آنها برای تولید هیچ چیز استفاده نمی شود.

شاغل: کسانی که درفاصله سنی 15 تا 65 سال قرار دارند و در ازای کاری که انجام می دهند دستمزد یا حقوق می گیرند، شاغل محسوب می شوند؛ این شغل می تواند تمام وقت یا پاره وقت باشد- بیکار: بیکار کسی است که بالاتر از 15 سال دارد و در جستجوی کار است؛ اما کاری برای خود پیدا نمی کند. و بنابراین کسانی که دانش آموز یا دانشجو و یا بازنشسته و خانه دارند و دنبال کار نمی گردند، بیکار تلقی نمی شوند.

کسانی را که از جستجوی شغل دلسرد شده اند بیکار محسوب نمی کنند- همه کسانی را که به صورن پاره وقت مشغول به کارند شاغل محسوب می کنند در حالی که آنها در جست و جوی شغل تمام وقت هستند و خود را شاغل نمی دانند- همه کسانی را که در غیر از زمینه تخصصی شان مشغول به فعالیت و کار باشند، شاغل محسوب می کنند- برخی افراد نیز به دلایلی ممکن است مانند اشتغال در بخش غیر رسمی و یا به امید بهره مندی از بیمه بیکاری و... با ماموران آمارگیری با صداقت برخورد نکنند.

بیکاری تاثیر منفی بر بودجه دولت داردو میزان بالای بیکاری، دولت را مجبور می سازد تا پول بیشتری را صرف برنامه های اجتماعی مانند بیمه بیکاری و کمک به تغذیه خانواده های نیازمند کند؛ در حالی که درآمد مالیاتی دولت به دلیل بیکار بودن کارگران و کاهش تولید شرکت ها کاهش پیدا کرده است.

عرضه کننده نیروی کار، همان کارگرانی هستند که با نیروی بدنی و یا فکری خود، محصول یا خدمتی را تولید می کنند و حاضرند کار خود را در اختیار تقاضا کنندگان کار قرار دهند.

 از دست دادن درآمد خانوار- از دست رفتن بیمه خدمات درمانی- از دست رفتن پس انداز خانوارها و رفتن زیر بار قرض و بدهی- ناتوانی در تامین هزینه های غیر مترقبه مانند درمان وخرابی لوازم خانگی و...

فقر نسبی یعنی مقایسه نیازمندی های افراد و خانوارها با توانمندی های آنان ( درآمدها ) برای دستیابی به آن نیازها به طور مثال داشتن میزانی از درآمد درماه برای یک خانواده روستایی ممکن است مطلئب وایده آل باشد در حالی که همین میزان درآمد برای یک خانواده شهری ناچیز تلقی شود- فقر مطلق یعنی عدم توانایی تامین حداقل معیشت مانند خوراک، پوشاک، مسکن، آموزش و بهداشت و... ( درآمد کمتر ازدلار در روز طبق تعریف بانک جهانی ).

نفر( ۵/۰۰۰/۰۰۰۳ =۶۵/۰۰۰/۰۰۰ –۰۰۰۰/۰۰۰/۰۱)

(۳۰/۰۰۰/۰۰۰ –۲۷/۰۰۰/۰۰۰ = ۳/۰۰۰/۰۰۰) تعداد بیکاران

 نرخ اشتغال = نرخ بیکاری –100درصد فعالیت و اشتغال نیروی کار

%90 = %10 – %100

مردم نیز برای حفاظت خود در مقابل ویروس فقر مسئولیت دارند، آنها می توانند از طریق ایجاد نهاد های توانمند سازی، خیریه و کمک های مردمی و نیز تاسیس صندوق های قرض الحسنه و فعالیت های جهادی، از یکدیگر در برابر خطر فقر و نابرابری، محافظت کنند.

 اساسی ترین شاخص ارزیابی وضعیت اشتغال کشور نرخ بیکاری است

 کسانی که در ازای کاری که انجام می دهند دستمزد یا حقوق می گیرند، شاغل محسوب می شوند؛ این شغل می تواند تمام وقت یا پاره وقت باشد

 همه کسانی که شغلی ندارند، بیکار نیستند. بیکار کسی است که بالاتر از ۱۱ سال دارد و در جست و جوی کار است؛ اما کاری برای خود پیدا نمی کند

اگر تعداد افراد شاغل و بیکار را باهم جمع کنیم، جمعیت فعال جامعه به دست می آید. جمعیت فعال افرادی هستند که یا مشغول به کارند یا دنبال کار می گردند

 افراد دیگری را که در سن کار (بالای ۱۱ سال) قرار دارند، ولی شاغل و یا بیکار نیستند، در جمعیت غیرفعال دسته بندی می کنند (مانند دانشجویان و دانش آموزان بالای ۱۱ سال)

بالای ۱۵ سال

 نرخ بیکاری از نسبت تعداد بیکاران به کل جمعیت فعال کشور ضرب درصد به دست می آید

دستمزد 

 عرضه کننده نیروی کار، همان کارگرانی هستند که با نیروی بدنی و یا فکری خود، محصول یا خدمتی را تولید می کنند و حاضرند کار خود را در اختیار تقاضاکنندگان کار قرار دهند

 گاهی اوقات از دست دادن شغل به دلیل تغییرات در فناوری های صنعتی و رویه های تولید نیست؛ بلکه عواملی همچون ضعیف بودن ساختار اقتصادی، قاچاق و واردات بی رویه و یا تحریم های اقتصادی، عده ای را از کار، بیکار می کند

تولیدکننده: ۱- کاهش تولید (کاهش درآمد تولید کننده)

۲- کاهش فروش (افزایش واردات)

تقاضاکننده: ۱- کاهش تقاضا (درآمد ناکافی)

 روش کلی در تعیین میزان فقر آن است که نیازمندی های افراد و یا خانوار را با توانمندی های آنان برای دستیابی به آن نیازها مقایسه کنیم

 فقر نسبی – فقر مطلق

 در فقر نسبی همیشه تعریف فقر نسبت به وضعیتی که ما در آن هستیم صورت می گیرد. از این رو معیار فقر در نواحی و زمان های مختلف متفاوت خواهد بود. چه بسا افرادی که در زمانی یا کشوری، فقیر به شمار نمی روند در زمان دیگر و یا کشوری دیگر فقیر باشند

 فقر یا تهیدستی مطلق به معنای نداشتن حداقل معیشت است و فقیر مطلق کسی است که از تامین احتیاجات اولیه مانند آب سالم،تغذیه،خدمات بهداشتی،آموزش،پوشاک و سر پناه خود عاجز است

تولید ناخالص داخلی یا درآمد سرانه کشورها – چون مطابق با معیار بانک جهانی، افرادی که زیر ۱/۹ دالر در روز درآمد دارند زیر خط فقر مطلق اند

توجه به مفهوم فقر نسبی

چون توجه به مفهوم فقر نسبی، باعث می شود که محاسبه تعداد افراد فقیر بسیار پیچیده و سخت و شاید ناممکن شود. از این رو مفهوم دیگری تعریف می شود به نام «فقر مطلق» که مطابق با آن می توان معیاری را برای سنجش میزان فقر در نظر گرفت

الف) حمایت از تولید کنندگان

ب) سیاست های فقرزدایی و برقرار کردن عدالت (تامین اجتماعی،خدمات رایگان بهداشت،درمان وآموزش و …)

ج) مبارزه با فساد و انواع درآمدهای نامشروع

آنها می توانند از طریق ایجاد نهادهای توانمندسازی، خیریه و کمک های مردمی و نیز تأسیس صندوق های قرض الحسنه و فعالیت های جهادی، از یکدیگر در برابر خطر فقر و نابرابری، محافظت کنند

منابع غیر فعال

فقر نسبی 

جمعيت فعال

۱۱سال

مشغول به کارند 

بالای ۱۵ سال 

شاغل 

دستمزد 

بازار

بودجه