حکومتی را که پیامبر در مدینه بر پایه امت اسلامی بنیان نهاد بسیار ساده و فاقد تشکیلات و سلسله مراتب گسترده بود. رسول خدا کاخ و نگهبان شخصی نداشت و در دوران زمامداری او از تشریفات و تجملات مرسوم در دربار پادشاهان و سایر فرمانروایان خبری نبود- آن حضرت مسجدالنبی در مدینه را مرکز حکومتی خویش قرار داد و از آنجا به اداره امور می پرداخت مسجد مرکز عبادت آموزش و انجام امور سیاسی اداری و نظامی به شمار می رفت- پیامبر در خیلی از مسائل حکومتی به ویژه جنگ و صلح پس از مشورت با اصحاب و بر پایه خرد جمعی تصمیم گیری میکرد و از خودکامگی و استبداد اجتناب می ورزید برای مثال پیش از جنگ احد با یارانش درباره چگونگی مقابله با مشرکان به مشورت پرداخت با وجود آنکه نظر پیامبر بر آن بود که در مدینه با دشمن روبه رو شوند اما تسلیم نظر اکثریت جوانی شد که میخواستند دربیرون از شهر با سپاه دشمن بجنگند.