گام به گام خودارزیابی صفحه 71 درس وزن شعر فارسی علوم و فنون ادبی (1)

) نام و نام خانوادگی خود را با خطّ عروضی بنویسید.

2) هجاهای بیت زیر را، مشخّص کنید.

مروّت   نباشد   بر   افتاده   زور             برَد مرغ دون، دانه از پیش مور

                                                                                   سعدی

3) واژه های صفحة بعد را با خطّ عروضی بنویسید و مرز هر کدام از واژه ها را که بیش از یک هجا دارد، مشخّص کنید.

رهایی، لانه، خویشتن شناسی، محبّت، دلنوازان، نیکو، خواهش، رهرو، بزرگراه، بنفشه، ملالت، التماس، خود، سفینه، چون، پشتوانه، مجموعه، روزنه، خواستن، مؤذّن، کاشته، راهوار.

4) واژه های زیر را یک بار با حذف همزه و بار دیگر با همزه بخوانید و به خطّ عروضی بنویسید.

سرآمد، دل انگیز، جنگ آور، شب آهنگ، شیرافکن، دارآباد.

5) ابیات زیر را درست بخوانید و با خطّ عروضی بنویسید. سپس مرز هجاها را مشخّص کنید و زیر هر هجا علامت آن را بگذارید.

الف)

با من بگو تا کیستی، مهری بگو، ماهی بگو          خوابی خیالی چیستی،اشکی بگو آهی بگو

                                                                                   اوستا

ب)

بر  سرِآنم   که   گر   ز   دست   برآید             دست به کاری زنم که غصّه سرآید

                                                                                   حافظ

6) تقطیع هجایی ابیات زیر را انجام دهید.

الف)

کی رفته ای ز دل که تمنّا کنم تو را؟                کی بوده ای نهفته که پیدا کنم تو را ؟

                                                                                فروغی بسطامی

ب)

آینه  ار  نقش   تو   بنمود   راست                 خودشکن، آیینه شکستن خطاست

                                                                                نظامی

ج)

اگر    کاری    کنی   مزدی   ستانی                 چو بیکاری، یقین بی مزد مانی

                                                                                ناصر خسرو

7) با توجّه به علامت هجاها، کدام واژه ها با حذف همزه، تلفّظ شده اند؟

بادآورده:        U _ _ _

پلنگ افکن:    _ _ U _ U

دانش آموز:    U _ _ _ _

گل اندام :       U _ _ _

پیام آور:         _ _ _ U  

خوش اندام:   U _ _ U

کارآزموده:      U _ U _ _

1) پاسخ بر عهده دانش آموزان می باشد.

2) مُ / رُو / وَت / نَ / با / شَد / بَ / رُف / تا / دِ / زور

بَ / رد / مُر / غِ / دُن / دا / نِ / از / پی / شِ / مور

U / - / - / U / - / - / U / - / - / - / U / - U 

3) رهایی : رَ / ها / یی                                   - / - / u

خیشتن شناسی : خیش / تَن / شِ / نا / سی         - / U / - u  / - / -  

لانِ : - / u

محبت : مُ / حِب / بَت                U / - / -

دلنوازان : دِل / نَ / وا / زان         - / U / - / - U

نیکو : نی / کو          - / -

خواهش : خا / هِش               - / -

رهرو : رَه / رُ               -/ U

بزرگراه : بُ / زُرگ / راه            U / - U / - U

بنفشه : بَ / نَف / شِ           U / - / U

ملالت : مَ / لا / مَت            U / - / -

التماس : اِل / تِ / ماس             - / U / - U

خود : خُد        -

سفینه : سَ / فی / نِ             U / - / U

چون : چُن        -

پشتوانه : پُش / تِ / وا / نِ           - / U - / - / U

مجموعه : مَج / مو / عِ              - / - / U

روزنه : رُ / زَ / نِ               U / U / U

خواستن : خاس / تَن             - / -

مؤذّن : مُ / ءَذ / ذِن                U / - / -

کاشته : کاش / تِ                  - U / U

راهوار : راه / واز                     - U / - U

4) پاسخ به صورت زیر خواهد بود: