گام به گام قلمرو زبانی صفحه 43 درس آغازگری تنها فارسی (2)

1) هم‌آوای کلمه‌ «صفیر» را بنویسید و آن را در جمله‌ای به کار ببرید.

2) هم‌آوای کلمه‌ «صفیر» را بنویسید و آن را در جمله‌ای به کار ببرید.

3) همان طور که می‌دانید، هر گروه اسمی، یک «هسته» دارد که می‌تواند با یک یا  چند وابسته پیشین و پسین همراه شود.

به انواع وابسته های پیشین کنید:

صفت پرسشی ← کدام روز                                                                         صفت تعجبی ← عجب روزی

صفت اشاره ←  آن روز                                                                        صفت مبهم ←  هر روز

صفت شمارشی اصلی ←  یک روز                                                                        صفت شمارشی ترتیبی  (باپسوند -ُ مین) ← دومین روز  

صفت عالی ←  بهترین روز

اینک با یک نوع  دیگر از وابسته های  پیشین آشنا می‌شویم:

شاخص: شاخص ها لقب ها و عنوان هایی هستند که بدون هیچ نشانه یا نقش نمایی، در کنار اسم قرار می‌گیرند.

مانند: امام، علامه، استاد، آقا، حاجی، خاله، کدخدا، سرلشکر، مهندس و...

شـاخص ها کلماتی هسـتند که غالبا بی فاصله، پیش از هسـته می‌آیند؛ این کلمات، در جـای دیگـر می‌توانند هسـته گروه اسـمی، مضاف الیـه و یا … قـرار بگیرند؛ در این صورت، شـاخص محسـوب نمی شوند.

مثال:    ـ استاد معین، فرهنگ فارسی را در شش جلد تدوین کرده است.          شاخص

          ـ ایشان، استاد زبان و ادبیات فارسی بودند.           هسته گروه اسمی

          ـ کتاب استاد دربردارنده مطالب مفیدی است.          مضاف الیه

اکنون واژه های زیر را یک بار به عنوان “شاخص” و بار دیگر به عنوان “هسته ” گروه اسمی در جمله  به کارببرید.

1) سفیر: پیک / من دیروز سفیر ایران در آلمان را دیدم. شاه عباس، سفیری به دربار واتیکان، فرستاد.

2) نهیب و صفیر گلوله‌های توپ، توفندگی فرزندان میهن، تحقّق آرمان‌های ملّی‌اش، توده‌های دود و آتش، تحت‌الحمایگی روس…

3) ■ سرهنگ:   شاخص: سرهنگ محمّد احمدی، در ارتش خدمت می‌کرد.

                     هسته‌ گروه اسمی: او سرهنگِ بازنشسته‌ ارتش است.

■ سیّد:            شاخص: سیّد جعفر شهیدی نهج‌البلاغه را به شیوه‌ای آهنگین، ترجمه کرد.

                        هسته‌ گروه اسمی: این سیّدِ بزرگوار، اهل بروجرد بود.