گام به گام من آیات الاخلاق صفحه 2 درس مِنْ آياتِ الْأَخلاقِ عربی (2)

من آیات الاخلاق

«يا أيُها الذين آمنوا لا يسخر قوم من قوم عسى أن يكونوا خيراً منهم و لا نساءً من نساء عسى أن يكن خيراً منهنَّ وَ لا تلمزوا أنفُسَكُم وَ لا تنابزوا بالألقاب بئس الاسم الفسوق بغدّ الإيمان و من لم يَتُب فأولئك هم الظالمون. يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيراً من الظن إن بغض الظن إثم و لا تجسّسوا وَ لا يغتب بغضكم بغضاً أيُحب أحدكم أن يأكل لحم أخيه ميتاً فكرهتموهُ وَ اتَّقُوا الله إنّ الله توّاب رحيم.»   الحُجُرات: 11 و 12

 قد يكون بين الناس من هو أحسَن منا، فعلينا أن نبتعد عن العُجب وَ أن لا تذكر عيوب الآخرين بكلام خفي أؤ بإشارة. فقد قال أمير المُؤمنين علي  «أكبر العيب أن تعيب ما فيك مثلة.»

تنضخنا الآية الأولى و تقول: لا تعيبُوا الآخرين. وَ لا تُلّقبولهم بألقاب يكرهونها.

بئس العمل الفسوق ؛ و من يفعل ذلك فهو من الظالمين.

إذن فقد حرّم الله تعالى في هاتين الآيتين:

* الاستهزاء بالآخرين، و تسميتهم بالأسماء القبيحة.

* سوء الظن، و هو اتهام شخص لشخص آخر بدون دليل منطقي.

* التجسس، وَهوَ مُحاولة قبيحة لكشف أسرار الناس لفضحهم وّ هو من كبائر الذنوب في مكتبنا و من الأخلاق السیئه.

* و الغيبة، وَ هي من أهم أسباب قطع التواصل بين الناس.

سَمّیٰ بَعْضُ الْمُفَسِّرينَ سورَةَ الْحُجُراتِ الَّتي جاءَتْ فيها هاتانِ الْآيَتانِ بِسورَةِ الاَخلاقِ.

عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الخَطَاَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

1) سَمَّی بَعضُ المُفَسِّرینَ سورَةَ الحُجُراتِ بِعَروسِ القُرآنِ.

2) حَرَّمَ اللهُ فی هاتَینِ الآیَتَینِ الِاستِهزاءَ وَ الغیبَةَ فَقَط.

3) اَلغیبَةُ هیَ أَن تَذکُرَ أَخاکَ وَ اُختَکَ بِما یَکرَهانِ.

4) إنَّ اللهَ یَنهَی النّاسَ عَنِ السُّخریَّةِ مِنَ الآخَرینَ.

5) اَلسَّعیُ لِمَعرِفَةِ اَسرارِ الآخَرینَ اَمرٌ جَمیلٌ.

اِخْتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الْاَحاديثَ التّاليَةَ، ثُمَّ ضَعْ خَطّاً تَحتَ اسْمِ التَّفضيلِ

1) أعْلَمُ النّاسِ، مَنْ جَمَعَ عِلْمَ النّاسِ إلَی عِلْمِهِ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

2) أَحسَنُ زينَةِ الرَّجُلِ السَّکينَةُ مَعَ إيمانٍ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

3) أفْضَلُ الأعمالِ الْکَسْبُ مِنَ الحَلال.    رَسولُ اللّٰهِ (ص)

اِخِتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ العِباراتِ التّاليَةَ.

1) رَبَّنا آمَنّا فَاغفِرلَنا وَارحَمنا وَ اَنتَ خَیرُ الرّاحِمینَ.

2) خَیرُ اخوانِکُم مَن اَهدَی إلَیکُم عُیوبَکُم.

3) لَیلَةُ القَدرِ خَیرٌ مِن اَلفِ شَهرٍ.

4) مَن غَلَبَت شَهوَتُهُ عَقلَهُ فَهوَ شَرٌّ مِنَ البَهائِمِ.

5) شَرُّ النّاسِ ذو الوَجهَینِ.

اِختَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الآْيةَ وَ العِبارَةَ، ثمُّ عَيِّنِ اسْمَ المَکانِ وَ اسْمَ التَّفضيلِ

1) «وَجادِلهُم بِالَّتی هیَ اَحسَنُ إنَّ رَبَّکَ هوَ اَعلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبیلِهِ ...

2) « وَالآخِرَةُ خَیرٌ وَ اَبقی »  الأعلی 17

3) کانَت مَکتَبَةُ"جُندی سابور"فی خوزستان اَکبَرَ مَکتَبَةٍ فی العالَمِ القَدیمِ

ترجمه و پاسخ به سؤالات:

من آیات الاخلاق

از نشانه های اخلاق

«يا أيُها الذين آمنوا لا يسخر قوم من قوم عسى أن يكونوا خيراً منهم و لا نساءً من نساء عسى أن يكن خيراً منهنَّ وَ لا تلمزوا أنفُسَكُم وَ لا تنابزوا بالألقاب بئس الاسم الفسوق بغدّ الإيمان و من لم يَتُب فأولئك هم الظالمون. يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيراً من الظن إن بغض الظن إثم و لا تجسّسوا وَ لا يغتب بغضكم بغضاً أيُحب أحدكم أن يأكل لحم أخيه ميتاً فكرهتموهُ وَ اتَّقُوا الله إنّ الله توّاب رحيم.»   الحُجُرات: 11 و 12

ای کسانی که ایمان آورده اید گروهی (از شما) گروهی را مسخره نکند (نباید ریشخند بزنند) شاید آنها بهتر از اینها (مسخره کنندگان( باشند و نه زنانی، زنان )دیگر) را (مسخره کند)، شاید آنها بهتر از این ها (مسخره کنندگان) باشند و در میان خودتان عیب جوئی نکنید و همدیگر را با لقب های بد نخوانید و بعد از ایمان آوردن ، فسق )بد نام بودن) چه رسم بدی است و هرکه توبه نکند خود از ستمکارانند (جزء ظالمان هستند) * ای کسانی که ایمان آورده اید از بسیاری از ظنّ وگمان ها در حق یکدیگر بپرهیزید که بعضی از پندارها، گناه است و جاسوسی نکنید و از یکدیگر غیبت نکنید، آیا کسی از شما دوست دارد گوشت برادر مُرده اش را بخورد و البته که آن را ناپسند شمردید و از خدا پروا کنید (بترسید) که خدا بسیار توبه پذیر مهربان است.

 قد يكون بين الناس من هو أحسَن منا، فعلينا أن نبتعد عن العُجب وَ أن لا تذكر عيوب الآخرين بكلام خفي أؤ بإشارة. فقد قال أمير المُؤمنين علي  «أكبر العيب أن تعيب ما فيك مثلة.»

گاه در میان مردم کسی می باشد که خود بهتر از ماست ، و ما باید از تکبّر و غرور دوری کنیم و عیب های دیگران را با کلامی پوشیده یا با ایما و اشاره بیان نکنیم. امیرالمؤمنین علی (ع) فرموده است: « بزرگترین عیب آن است چیزی را که مانند آن در خودت هست (بر دیگران) عیب بگیری! »

تنضخنا الآية الأولى و تقول: لا تعيبُوا الآخرين. وَ لا تُلّقبولهم بألقاب يكرهونها.

آیه اوّل ما را نصیحت می کند و می گوید: از دیگران عیب جوئی نکنید و به آنها لقب هایی ندهید که آن را نمی پسندند.

بئس العمل الفسوق ؛ و من يفعل ذلك فهو من الظالمين.

فسق یا آلوده شدن به گناه، چه کار بدی است! و هرکس آن را انجام دهد (مرتکب شود) در نتیجه از ستمکاران است.

إذن فقد حرّم الله تعالى في هاتين الآيتين:

بدین ترتیب خداوند بزرگوار در این دو آیه (موارد زیر را) حرام کرده است :

* الاستهزاء بالآخرين، و تسميتهم بالأسماء القبيحة.

* مسخره کردن دیگران و آنها را با اسامی زشت نامیدن .

* سوء الظن، و هو اتهام شخص لشخص آخر بدون دليل منطقي.

* بدگمانی و آن بدون مدرکی منطقی، تهمت زدن شخصی به شخص دیگر است .

* التجسس، وَهوَ مُحاولة قبيحة لكشف أسرار الناس لفضحهم وّ هو من كبائر الذنوب في مكتبنا و من الأخلاق السیئه.

* جاسوسی ، و آن تلاشی ناپسند جهت کشف اسرار مردم برای رسوا کردن آنهاست و از بزرگترین گناهان در مکتب ما و از رفتارهای زشت است .

* و الغيبة، وَ هي من أهم أسباب قطع التواصل بين الناس.

* و غیبت، و آن از مهمترین علل قطع ارتباط میان مردم است .

سَمّیٰ بَعْضُ الْمُفَسِّرينَ سورَةَ الْحُجُراتِ الَّتي جاءَتْ فيها هاتانِ الْآيَتانِ بِسورَةِ الاَخلاقِ.

برخی از مفسّران سوره حُجُرات را که در آن این دو آیه آمده است ، سوره اخلاق نامیدند.

عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الخَطَاَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

بر اساس متن صحیح و نادرست را انتخاب کنید.

1) سَمَّی بَعضُ المُفَسِّرینَ سورَةَ الحُجُراتِ بِعَروسِ القُرآنِ.

1) غلط

بعضی از مسفران سوره حجرات را عروس قرآن نامیدند (نامیده اند).    

2) حَرَّمَ اللهُ فی هاتَینِ الآیَتَینِ الِاستِهزاءَ وَ الغیبَةَ فَقَط.

2) غلط

خداوند در این دو آیه فقط ریشخند کردن و غیبت کردن را حرام کرد.

3) اَلغیبَةُ هیَ أَن تَذکُرَ أَخاکَ وَ اُختَکَ بِما یَکرَهانِ.

3) صحیح

غیبت، همانست که از برادرت و خواهرت با آنچه ناپسند می شمارند. یاد کنی.

4) إنَّ اللهَ یَنهَی النّاسَ عَنِ السُّخریَّةِ مِنَ الآخَرینَ.

4) صحیح

یقینا خداوند مردم را از مسخره کردن دیگران منع می کند (باز می دارد).

5) اَلسَّعیُ لِمَعرِفَةِ اَسرارِ الآخَرینَ اَمرٌ جَمیلٌ.

5) غلط

تلاش برای شناخت رازهای دیگران اری زیبا (پسندیده) است.

اِخْتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الْاَحاديثَ التّاليَةَ، ثُمَّ ضَعْ خَطّاً تَحتَ اسْمِ التَّفضيلِ

خودت را بیازمای؛ روایات زیر را ترجمه کنید، سپس زیر اسم تفضیل خط بکشید.

1) أعْلَمُ النّاسِ، مَنْ جَمَعَ عِلْمَ النّاسِ إلَی عِلْمِهِ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

1) اَعْلَمُ

داناترین مردم کسی است که دانش مردم را به دانش خود بیفزاید.

2) أَحسَنُ زينَةِ الرَّجُلِ السَّکينَةُ مَعَ إيمانٍ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

2) أَحسَنُ

بهترین زینت برای انسان آرامش با ایمان است.

3) أفْضَلُ الأعمالِ الْکَسْبُ مِنَ الحَلال.    رَسولُ اللّٰهِ (ص)

3) اَفضَلُ

برترین کارها، کسب حلال است.

اِخِتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ العِباراتِ التّاليَةَ.

خودت را بیزمای؛ عبارت های زیر را ترجمه کنید.

1) رَبَّنا آمَنّا فَاغفِرلَنا وَارحَمنا وَ اَنتَ خَیرُ الرّاحِمینَ.

!) پروردگارا ایمان آوردیم پس بر ما ببخشای و به ما رحم کن که تو بهترین بخشایندگان هستی.

2) خَیرُ اخوانِکُم مَن اَهدَی إلَیکُم عُیوبَکُم.

2) بهترین دوستانتان (برادران شما) کسی است که عیب هایتان را به شما هدیه کند.

3) لَیلَةُ القَدرِ خَیرٌ مِن اَلفِ شَهرٍ.

3) شب قدر از هزار ماه بهتر است.

4) مَن غَلَبَت شَهوَتُهُ عَقلَهُ فَهوَ شَرٌّ مِنَ البَهائِمِ.

4) هر کس شهوتش بر عقلش چیره شود (غلبه کند) پس او بدتر از چهارپایان است.

5) شَرُّ النّاسِ ذو الوَجهَینِ.

5) بدترین مردم کسی است که دورو باشد.

اِختَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الآْيةَ وَ العِبارَةَ، ثمُّ عَيِّنِ اسْمَ المَکانِ وَ اسْمَ التَّفضيلِ

خودت را بیازمای؛ آیه و عبارت (زیر) را ترجمه کنید، سپس اسم مکان و اسم تفضیل را مشخص کنید.

1) «وَجادِلهُم بِالَّتی هیَ اَحسَنُ إنَّ رَبَّکَ هوَ اَعلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبیلِهِ ...

1) و با آنها به روشی که نیکوتر است، ستیز کن (استدلال و مناظره کن). یقینا پروردگارت، (از هر کسی) بهتر می داند چه کسی از راه او گمراه شده است.

اَحسَنُ  و  اَعلَمُ  :  اسم تفضیل

2) « وَالآخِرَةُ خَیرٌ وَ اَبقی »  الأعلی 17

2) و آخرت بهتر و پایدارتر است.

خَیرٌ وَ اَبقی : اسم تفضیل 

3) کانَت مَکتَبَةُ"جُندی سابور"فی خوزستان اَکبَرَ مَکتَبَةٍ فی العالَمِ القَدیمِ

3) کتابخانه جندی شاپور در خوزستان، بزرگترین کتابخانه در دنیای قدیم بود.

اَکبَرَ : اسم تفضیل  -  مکتبةٍ : اسم مکان