گام به گام پرسش های نمونه صفحه 46 درس 3 تاریخ (3) ایران و جهان معاصر (سیاست و حکومت در عصر قاجار (از آغاز تا پایان سلطنت ناصرالدین شاه))

1- شرایط سیاسی  نظامی ایران با روسیه و انگلستان در عصر قاجار چه تفاو‌ت‌های اساسی داشت؟

2- چرا شاهان قاجار قادر به اعمال کامل قدرت استبدادی خود نبودند؟

3- به نظر شما، مهم‌ترین آثار و پیامدهای زیانبار عهدنامهٔ ترکمانچای چه بود؟

4- ایران در دورهٔ قاجار از چه جهاتی برای انگلستان اهمیت داشت؟

5- علت اساسی توجه فرانسه به ایران در زمان ناپلئون چه بود؟ چرا روابط ایران و فرانسه در زمان فتحعلی‌شاه به شکست انجامید؟

6- منابع مورد استناد در این درس را استخراج و فهرست کنید.

1- کشورهای اروپایی پس از گذراندن تحولات بزرگ سیاسی - اقتصادی مانند انواع انقلاب‌ها به خصوص انقلاب صنعتی به کشورهای قدرتمند تبدیل شدند و به سلاح‌ها روش‌های جدید نظامی دست یافتند. در نقاط مختلف جهان حضور نظامی، سیاسی و اقتصادی پیدا کردند، در حالی که کشور ایران هنوز ساختار کهن نظامی و سیاسی خود را حفظ کرده بود و نسبت به ارتش و سلاح‌های مدرن اروپایی، متکی به سپاه ایلیاتی و سنتی خود بود و از هرگونه اصلاحاتی در ساختارهای سیاسی و نظامی ناتوان بود در نتیجه مورد شکست‌های سنگین نظامی واقع شد و امتیازات زیادی را به نفع روس‌ها و انگلیسی‌ها از دست داد.

2- *  نداشتن ابزارهای لازم مانند نظام اداری کارآمد و ارتش ثابت حرفه‌ای برای اعمال قدرت

* نفوذ اجتماعی و دینی روحانیت و مراجع شیعه

* قدرت سیاسی و نظامی ایلات

* وجود قدرت‌های استعمارگر در ایران

3- دادن حق مصونیت قضایی (کاپیتولاسیون) به اتباع کشور روسیه که دست آنها را برای دخالت در امور داخلی ایران تا دهه‌ها بازگشت و جدا شدن سرزمین‌های وسیعی از ایران

4- حفظ هندوستان و جلوگیری از رسیدن رقبایش به هند از طریق ایران، نفوذ و دخالت سیاسی، نظامی و اقتصادی در منطقهٔ استراتژیک خلیج فارس و جزایر آن.

5- * چون ایران مناسب‌ترین راه برای دستیابی ناپلئون به هند و شکست انگلستان در این مستعمره‌اش بود.

* به دلیل عهدشکنی فرانسوی‌ها؛ چون ناپلئون اندکی بعد از قرار داد، تمام تعهدات خود در پیمان با ایران را زیر پاگذاشت و با روسیه صلح کرد؛ هیئت نظامی فرانسوی‌ها را از ایران فراخواند و حکومت قاجار را در مقابل روس‌ها تنها گذاشت.

6- عکس‌های تاریخی از دورهٔ قاجاریه، دانشنامهٔ جهان اسلام، سفرنامهٔ رضاقلی‌میرزا، روزنامهٔ خاطرات ناصرالدین‌شاه، کتاب اختناق ایران از مورگان شوستر آمریکایی، کتاب تاریخ ایران مدرن نوشتهٔ آبراهامیان، خاطرات سیاسی امین‌الدوله، بررسی‌های تاریخی بخش گفت‌وگوی ملکم‌خان با لرد سالیسبوری.