نخستین رویارویی غرب متجدد با جهان اسلام هنگامی رخ داد که قدرتهای سیاسی جهان اسلام علی رغم رعایت ظواهر اسلامی استعدادهای قومی و قبیله ای بودند.
فقاهت و عدالت دو عنصر برتر فرهنگ ،اسلامی اغلب در حاشیه مناسبات قدرت های قومی ، باقی مانده بودند.
دولت های کشورهای مسلمان نیز به میزان دوری از سنن دینی و اسلامی، آسیب پذیری بیشتری در برابرکشورهای غربی پیدا می کردند .
عالمان دینی اغلب بر اساس حفظ امنیت با حاکمان کشورهای خود تعامل می کردند.
قدرت نظامی سیاسی و اقتصادی و جاذبه های دنیوی کشورهای غربی دولتمردان جوامع اسلامی را مرعوب و
شیفته فرهنگ غرب می ساخت.
عزت و استقلال کشورهای اسلامی را تضعیف می کرد.
زهرا نجاتی