نکات تقطیع شعر

رعایت نکات زیر در تقطیع شعر بسیار مهم و ضروري است :

 -1 خوانش صحیح شعر و درست نوشتن آن یعنی نوشتن شعر به خط عروضی و صورت ملفوظ آن مثل به عبارت دیگر هرچه می خوانیم، می نویسیم.

 مثل مصراع زیر:

-2 حذف همزه در صورت نیاز:

 در افتاد= دَ رف تاد              سرآمد = سَ را مد

-3 هنگامی که واوعطف بین دو کلمه دربیت وجود دارد ممکن است واو عطف را به این شکل بخوانیم و تقطیع کنیم:    جان و خرد = جا نُ خِ رد

-4 حذف حروفی که نوشته می شوند ولی خوانده نمی شوند

-5 حروفی که مشدد هستند دو بار خوانده می شوند پس دوبار هم می نویسیم.

-6 آشنایی با معنا و مفهوم واژه ها. اگر در بیت زیر: نتْوان را به شکل نَتَوان و قوّت ( قدرت)را قوت(غذا) بخوانیم وزن شعر درست به دست نمی آید.

خوانش غلط: چ ن ت وان ع دو را به قوت ش کست              به نع مت ب با ید د ر فت ن بست

خوانش صحیح:

بعد از خوانش صحیح و نوشتن خط عروضی مصراع را چند بار می خوانیم و با خوانش صحیح و درست شعر، به درنگ منظم و یکنواختی که بعد از هر دسته از هجاها وجود دارد، پی می بریم

 حالا بعد از خوانش صحیح و تقطیع هجایی، بیت بالا، پایه ها و ارکان بیت را با همان ضرب و اهنگی که هنگام خوانش احساس می کنید جدا می کنیم:هر قسمت را که مرز و پایه آوایی است رنگی کردیم تا متوجه شوید که در پایان هر رکن یک درنگ و توقف کوتاه داربیم وهر کدام را به رنگ خاصی نوشتیم .

چو نتوان عدو را به قوت شکست                              به نعمت بباید در فتنه بست

مثال دیگر:

این درنگ هاي پایان هر رکن مرز پایه هاي آوایی را به ما نشان می دهد. پشت سر هم آمدن این پایه ها موسیقی و آهنگی را در خوانش بیت ها پدید می آورد. چگونگی تفکیک پایه ها و خوانش بیت ها، نظم دیداري و شنیداري را به ما نشان می دهند؛ این نظم سبب درك پایه هاي آوایی و لذت بردن از موسیقی متن، می شود.