ردپای آب در زندگی ما

آب در تمام جنبه‌های زندگی ما، از غذایی که می‌خوریم تا لباسی که می‌پوشیم، نقش دارد. در این بخش، با انواع مصارف آب و مفهوم جالب «آب مجازی» آشنا می‌شویم.

شاید تصور کنی بیشترین مصرف آب مربوط به مصارف خانگی و آشامیدنی است، اما اینطور نیست. بر اساس نمودارها، بخش کشاورزی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب در کشور است. پس از آن، مصارف صنعتی و در نهایت مصارف خانگی و عمومی قرار دارند. به همین دلیل، هرگونه تلاش برای بهینه‌سازی و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، تأثیر فوق‌العاده‌ای بر حفظ منابع آبی کشور خواهد داشت.

از آنجایی که کشاورزی در ایران به شدت به آبیاری وابسته است، استفاده از روش‌های سنتی که باعث هدررفت زیاد آب می‌شوند، دیگر منطقی نیست. امروزه روش‌های نوینی برای آبیاری وجود دارد که بهره‌وری را به شدت افزایش می‌دهند. این روش‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1 آبیاری سطحی:

در این روش، آب توسط لوله‌های دریچه‌دار روی سطح خاک جریان پیدا می‌کند.

2 آبیاری تحت فشار:

این روش شامل دو نوع آبیاری قطره‌ای و آبیاری بارانی است. در آبیاری قطره‌ای، آب دقیقاً در محدوده ریشه گیاه تحویل داده می‌شود و از اتلاف آن جلوگیری می‌کند. در آبیاری بارانی، آب مانند قطرات باران در سطح مزرعه پخش می‌شود.

3 آبیاری زیرزمینی:

 در این روش نوین، سطح خاک مرطوب نمی‌شود و آب به طور مستقیم در ناحیه ریشه گیاه توزیع می‌شود.

آب مجازی به مقدار آبی گفته می‌شود که در فرآیند تولید یک کالا یا محصول غذایی مصرف می‌شود. برای مثال، برای تولید یک کیلوگرم گوشت گوساله حدود ۱۵۵۰۰ لیتر آب و برای تولید یک پیراهن کتانی حدود ۲۰۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود.

درک مفهوم آب مجازی به ما کمک می‌کند تا انتخاب‌های هوشمندانه‌تری داشته باشیم. برای کشورهای کم‌آبی مانند ایران، تولید و به خصوص صادرات محصولاتی که آب مجازی بالایی دارند (مانند هندوانه)، به معنای صادرات منابع ارزشمند آب کشور است و به صرفه نیست.