«لا» یک نوع دیگر از حروفی که به ابتدای جمله ی اسمیه اضافه میشود و تغییراتی در ساختار و معنی جمله ی اسمیه ایجاد میکند، حرف «لا» ی نفی جنس هست.
«لا» ی نفی جنس به اول برخی از جملات اسمیه اضافه میشه و مبتدا را بعنوان اسم خودش منصوب کرده و خبر را بعنوان خبر خودش به همان شکل مرفوع نگه میدارد.
﴿ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ﴾: هیچ معبودی جز الله نیست. (وجود ندارد)
در صورت سؤالهای عربی، «لا» ی نفی جنس، بصورت «لا النافیة للجنس» نوشته میشود.
پس این جمله درست نیست:
﴿ لا التلمیذُ فی المدرسةِ ﴾. چون اسم بعد از لا بصورت معرفه آمده. ← گفتیم که اسم بعد از «لا» ی نفی جنس باید نکره باشد ← پس بعد از «لا» نفی جنس میتواند این موارد بیاید:
ضمایر ( هُوَ، هما، أنْتَ، أنا، ...)
اسم های علم (خاص) ( علیّ، محمد، طهران، مکة و ...)
اسمی که اولش «ال» داشته باشد.
اسمهای اشاره ( هذا، هذه، تلک، هؤلاء و ...)
اسمهای موصول ( الّذی، الّتی، الّلذین، مَن موصولی،ما موصولی و ...)
پس این جمله درست نیست:
﴿ لا أشجارَ فی الغابة﴾ چون اسم بعد از لا بصورت جمع آمده.
پس این جمله درست نیست:
﴿ لا فی البیتِ طفلٌ موجودٌ ﴾. چون بین اسم «لا» (طفل) و خود «لا» بوسیله عبارت «فی البیتِ» فاصله افتاده.
پس این جمله اشتباه است:
﴿ لَا فِي الْمَدِينَةِ مَلعَبَ ﴾. اینجا کلمه «مَلعَبَ» اسم «لا» و عبارت «في المدينة» خبر «لا» هست و چون خبر بر اسم مقدم شده (یعنی خبر زودتر از اسم اومده) پس این عبارت صحیح نیست.
پس این عبارت درست نیست:
﴿ لا طالباً في الجامعةِ ﴾،چون اسم بعد از «لا» تنوین گرفته.
پس این عبارت صحیح نیست:
﴿ لا عِندَ الْمُعَلِّمِ تِلْمِيذٌ ﴾. چون اسم «لا» ظرف است.
گفتیم «لا» ی نفی جنس به اول جمله ی اسمیه اضافه میشود ← یعنی بعد از آن حتما یک اسم می آید ← اما «لا» ی نهی و «لا» ی نفی به اول فعل اضافه شده و بعد از آن حتما یک فعل می آید.
اسم «لا» ی نفی جنس فقط بصورت اسم ظاهر می آید.
﴿ لَا خَيْرَ مَوْجُودٌ فِي الْكَذِبِ ﴾: خیر: اسم لا // موجودٌ: خبر لا
﴿ لَا شَيْءَ يَنْقصُ بِالْإِنفاق ﴾: شیئ: اسم لا // يَنْقصُ : خبر لا
﴿ لَا شُكْرَ عَلَى الْوَاجِبِ ﴾: شُکر: اسم لا // عَلَى الْوَاجِبِ: خبر لا
تهیه کننده: محمد علمدار