سطح زبانی:
ورود لغات و ترکیبات امروزی و جدید به شعر
باز بودن دست شاعر برای استفاده از همه واژدها
سادگی و روانی زبان شعر و جمله بندیهای ساده در شعر معاصر
سطح ادبی:
تغییر در قالب های شعری مشهود است و واحد شعر بیشتر بند است نه بیت.
آرایه های بیانی و بدیعی به صورت طبیعی وارد شعر می شود.
علاوه بر قالب های سنتی قالب نیمایی و سپید پرکاربرد است.
در اشعار نو تساوی طولی مصراع ها رعایت نمیشود و مصراع ها از نظر تعداد پایه های آوایی هم اندازه نیستند.
ابهام در شعر معاصر پسندیده است و معنی گریزی از ویژگی های شعر این دوره است.
صور خیال جدید و نوهستند و تکرار تصاویر شاعران دوره های قبل نیستند.
گرایش به نماد در تصاویر شعری بیشتر میشود.
انتخاب وزن، متناسب با لحن طبیعی گفتار و زبان شعر است.
سطح فکری:
معشوق در ادبیات معاصر مانند دوره های آغازین شعر فارسی زمینی است.
مخاطب شعر عامه مردم هستند.
تفکر شاعر بیشتر زمینی و پیرامون امور دنیوی است.
موضوع شعر محدود نیست و بسیار تنوع دارد و شاعر برای انتخاب موضوع آزاد است.
مفاهیم خصوصی، سیاسی و اجتماعی بسیار مورد توجه شاعران قرار گرفته اند.
لحن شاعر صمیمانه و متواضعانه است.
مدح و ذم و هجو در شعر این دوره بسیار کم است.
سطح زبانی:
شماری از واژه های اروپایی به زبان فارسی راه یافته اند.
از واژه های عربی نسبت به گذشته کاسته شده است.
بسیاری از واژه ها کنایات و اصطلاحات عامیانه وارد نثر داستانی این دوره شده اند.
نثر داستانی به شدت تحت تاثیر گفتار و محاوره اقشار اجتماعی ایران است.
بسیاری از افعال حذف می شوند و ساختار نحوی جمله ها به هم ریخته است و کوتاهی جملات و فعل ها در کلام دیده می شود.