دیابت، بیماری ناتوان کننده ای است که عوارض بسیاری دارد. دیابت حاصل افزایش قند ( گلوکز ) در خون است .
مواد غذایی بعد از مصرف در بدن به صورت قند ( گلوکز ) در می آیند و از این قند برای تولید انرژی استفاده می شود . انسولین هورمونی است که در بدن از غده لوزالمعده ( پانکراس ) ترشح شده و موجب ورود قند به سلول و استفاده از آن می شود . انسولین مثل کلید برای سلول عمل می کند . اگر انسولین کم باشد و یا کار خود را به خوبی انجام ندهد ،قند وارد سلول نشده و سلول گرسنه می ماند که در نتیجه کار بدن دچار اختلال می شود . از طرفی قند خون بالا رفته مانند سم عمل می کند و به سلول ها و بافتهای بدن آسیب می رساند .
دیابت انواع مختلفی دارد شایع ترین آن عبارت اند از :
دیابت نوع یک : این بیماری در هر سنی میتواند رخ دهد ولی عمدتاً در سنین پایین دیده می شود و از آنجا که بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود به آن دیابت جوانان نیز می گویند . این نوع دیابت در اثر عواملی مانند : زمینه ژنتیکی ، ویروس ، فشارهای روانی و اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود . در این دیابت ، لوزالمعده ( پانکراس ) اصلاً قادر به تولید انسولین نیست .

دیابت نوع دو : این دیابت ، شایع ترین نوع دیابت است و در سنین بزرگ سالی آغاز می شود . به همین دلیل برخی از پزشکان به آن دیابت بزرگ سالان می گویند . این بیماری در اثر عواملی مانند : اضافه وزن و چاقی ، کم تحرکی ، سابقه فامیلی و زمینه ارثی بروز می کند . در این دیابت ، لوزالمعده ( پانکراس ) قادر به تولید انسولین کافی نیست با بدن به انسولین مقاومت نشان می دهد .

واحد اندازه گیری قند خون میلی گرم در دسی لیتر است . قند خون ناشتای طبیعی برای یک فرد طبیعی غیر دیابتی در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است . در صورتی که در محدوده ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم در دسی لیتر باشد ، فرد در مرحله پیش دیابت قرار دارد . از ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر بالاتر ، فرد دچار دیابت است

دیابت معمولاً در مراحل ابتدایی بدون علامت است ، اما کم کم با بالا رفتن قند خون ، علائم آن آشکار می شود . بالا بودن قند خون نشانه اصلی بیماری دیابت است . علایم در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ معمولاً شدید و ناگهانی و شامل پرخوری ، پرنوشی ، پرادراری ، احساس خستگی زیاد ، کم شدن وزن بدن و لاغری و تاری دید است . بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ اغلب بدون علامت هستند و علائم معمول آن عبارت اند از : احساس خستگی و بی حوصلگی ، گرسنگی ، تشنگی ، احساس سوزش در انگشتان دست و پا ، کاهش وزن ، ادرار شبانه ، اختلال در بینایی ، عفونت های مکرر و تاخیر در بهبود زخم ها و بریدگی ها
عوارض بیماری دیابت که اغلب چند سال پس از ابتلا به آن به وجود می آید متعدد است و در صورت عدم کنترل دقیق قند خون به ناتوانی و زمین گیری بیمار منجر می شود . عوارض دیابت تقریباً تمام دستگاه های بدن را درگیر می کند و عدم تشخیص و درمان به موقع عوارض دیابت میتواند به نابینایی، دیالیز یا پیوند کلیه، قطع پا و سکتههای قلبی و مغزی منجر شود.

۱ - برخورداری از رژیم غذایی متوازن و متعادل
۲ - پرهیز از مصرف غذاهای پر شکر یا چرب
۳ - مراجعه به پزشک متخصص در صورت داشتن عوامل خطرساز غیر قابل پیشگیری
۴ - حفظ وزن مطلوب
۵ - انجام فعالیتهای بدنی روزانه
۶ - پرهیز از مصرف دخانیات
۷ - کنترل منظم قند خون