مراحل رونويسي

رونويسي فرايندي پيوسته است.           

براي سادگي موضوع، رونويسي را به سه مرحلة آغاز، طويل شدن و پايان تقسيم مي كنند.

آنزيم رنابسپاراز، عمل رونويسي را از بخشي از يك رشته دنا انجام مي دهد.

1- مرحلة آغاز

در اين مرحله، رنابسپاراز به مولكول دنا متصل مي شود و دو رشتة آن را از هم بازمي كند. ( پيوند هيدروژني را مي شكند)

 توالي راه انداز

توالي هاي نوكلئوتيدي ويژه اي هستند در دنا، كه رنابسپاراز آن ها را شناسايي مي كند.  

توالي راه انداز موجب مي شود تا رونويسي ژن از محل صحيح خود شروع شود.

توالي راه انداز موجب مي شود تا رنابسپاراز اولين نوكلئوتيد مناسب را به طور دقيق پيدا و رونويسي را از آنجا آغاز كند.

در اين مرحله بخش كوچكي از مولكول دنا باز و زنجيره كوتاهي از رنا ساخته مي شود.

نحوة عمل رنابسپاراز

ابتدا آنزيم با توجه به نوع نوكلئوتيد رشته الگوي دنا، نوكلئوتيد مكمل را در برابر آن قرار مي دهد ( ايجاد پيوند هيدروژني)

سپس اين نوكلئوتيد را به نوكلئوتيد قبلي رشته رنا متصل مي كند. ( ايجاد پيوند فسفودي استر)

در رونويسي، نوكلئوتيد يوراسيل دارِ رنا، به عنوان مكمل در برابر نوكلئوتيد آدنين دارِ دنا قرار مي گيرد.

2- مرحله طويل شدن

رنابسپاراز ساخت رنا را ادامه مي دهد كه در نتيجة آن، رنا طويل مي شود و مولكول رنابسپاراز به پيش مي رود.

 دو رشته دنا در جلوي رنابسپاراز، باز و در چندين نوكلئوتيد عقب تر، رنا از دنا جدا مي شود و دو رشتة دنا مجددا به هم مي پيوندند.

 در محل رونويسي و نواحي مجاور آنها حالتي شبيه حباب ايجاد مي شود كه به سوي انتهاي ژن پيش مي رود.

3- مرحله پايان

در دنا توالي هاي ويژه اي وجود دارد كه موجب پايان رونويسي توسط آنزيم رنابسپاراز مي شوند.

در محل توالي پايان رونويسي، آنزيم رنابسپاراز از مولكول دنا و رناي تازه ساخت جدا و دو رشتة دنا به هم متصل مي شوند.

فقط يكي از دو رشتة دنا در هر ژن رونويسي مي شود

ژن بخشي از مولكول دناي دو رشته اي است ولي رونويسي از روي هردو رشته يك ژن انجام نمي شود.

اگر از روي دو رشتة يك ژن رونويسي انجام مي شد، مسلماً رنا و پلي پپتيد ساخته شده از روي دو رشتة مكمل دنا بسيار متفاوت مي شدند.

براي هر ژن خاص، هميشه و فقط يكي از دو رشته رونويسي مي شود.

رشته الگو : به بخشي از رشته دنا كه مكمل رشته رناي رونويسي شده است رشته الگو مي گويند. 

رشته رمزگذار: به رشته مكملِ رشتة الگو در مولكول دنا، رشته رمزگذار گفته مي شود.

توالي نوكلئوتيدي رشتة رمزگذار، شبيه رشتة رنايي است كه از روي رشته الگوي ساخته مي شود.

تفاوت رشتة رنا با رشتة رمزگذار در نوكلئوتيدهاي مورد استفاده است.

به جاي نوكلئوتيد تيمين دار در دنا، نوكلئوتيد يوراسيل دار در رنا قرار دارد.

• همانطور که در شکل مشاهده میشـود، فقـط یکـی از دو رشـته هـر ژن رونویسی میشود.