ورود اسلام به ایران و خاندان بنی امیه

ورود اسلام:

با ورود عرب های مسلمان به ایران، حکومت ساسانیان منقرض شد.

مردم ایران که از حکومت ساسانی ناراضی بودند، با شنیدن پیام های دین اسلام به تدریج مسلمان شدند.

با ورود اسلام به سرزمین ما، دوره ی جدیدی در تارخ ایران آغاز شد و ایران جزء سرزمین های اسلامی قرار گرفت.

بنی امیه:

خلفای بنی امیّه قوانین و عدالت اسلامی را رعایت نمی کردند. امامان را به شهادت می رساندند و نژاد عرب را از بقیّه نژادها برتر می دانستند.

در نتیجه، قیام های زیادی علیه بنی امیّه صورت گرفت.

خاندان بنی عباس و ابومسلم خراسانی

یکی از گروه های ناراضی در برابر کارهای بنی امیّه، خاندان بنی عبّاس بود.

بنی عبّاس با تبلیغات زیاد، طرفدارانی در میان ایرانیان پیدا کرده بودند.

خاندان بنی عبّاس می گفتند که می خواهند با ظلم و ستم مبارزه کنند و انتقام خون امام حسین (ع) و یارانش را بگیرند.

ابومسلم خراسانی یکی از ایرانیانی بود که فرماندهی گروه های ناراضی را به عهده داشت.

ابومسلم خراسانی در چند جنگ، سپاهیان بنی امیّه را شکست داد و به این ترتیب خاندان بنی عبّاس به حکومت رسیدند.

پس از مدّتی، خاندان بنی عبّاس هم ستمگری را آغاز کردند.

آن ها نیز به دستورات اسلام توجّهی نداشتند.

در این دوره نیز، امامان شیعه و پیروان آن ها مورد اذیّت و آزار قرار می گرفتند.

به پیروان ابومسلم خراسانی، سیاه جامگان می گفتند. زیرا اغلب لباس سیاه می پوشیدند.

مرقد مطهّر امام موسی کاظم (ع) و امام محمد تقی (ع) در کاظمین عراق قرار دارد. این دو امام به دست بنی عبّاس به شهادت رسیدند.

مرکز اصلی حکومت بنی عبّاس در بغداد (عراق کنونی) بود و خلفای عبّاسی بر بیشتر سرزمین های اسلامی، از جمله ایران حکومت می کردند.

بنی عبّاس، شیوه درست کشورداری را نمی دانستند. به همین دلیل، اغلب وزیران خود را از میان ایرانیان انتخاب می کردند تا بتوانند بر قلمرو پهناورشان حکومت کنند.

حکومت های ایرانی در دوره خلافت عبّاسیان

از اوایل قرن سوم هجری، ایرانیان به تدریج در بخش های مختلف ایران، حکومت هایی تشکیل دادند. این حکومت ها در قلمرو خلافت عبّاسیان قرار داشتند و جزئی از آن به شمار می رفتند.

حکومت های ایرانی در دوره ی خلافت عبّاسیان عبارت بودند از:

1- طاهریان که پایتخت آن ها شهر نیشابور بود.

2- صفّاریان، که پایتخت آن ها شهر زرنج بود و مجسّمه یعقوب لیث صفّاری در شهر زابل قرار داشت.

3- سامانیان، که پایتخت آن ها شهر بخارا بود.

مقبره امیر اسماعیل سامانی نیز در شهر بخارا در کشور ازبکستان است.

4- آل بویه، که پایتخت آن ها شهرهای اصفهان و ری بوده است.

بندر امیر در فارس از بناهای این دوره است که به دستور عضدالدّوله ساخته شد.

 5- علویان، که پایتخت آن ها، شهرهای آمل، استرآباد و ساری بوده است.

گنبد چمستان در مازندران و شهر ساری، از آثار دوره علویان می باشد.

آل بویه دشمن خلیفه عبّاسی بودند. یکی از فرمانروایان آل بویه توانست بغداد را فتح کند و خلیفه عبّاسی را به زندان بیندازد.

علویان و آل بویه پیرو مذهب شیعه بودند.

 برخی از حکومت های ایرانی مانند سامانیان و صفّاریان، به زبان فارسی اهمیّت زیادی می دادند و شاعران و دانشمندان را تشویق می کردند.

رودکی شاعر معروف دوره سامانیان بود.

فرمانروایان آل بویه و طاهریان به عمران و آبادی، علاقه ی زیادی داشتند و از کشاورزان حمایت می کردند.

فرمانروایان آل بویه بیمارستان مهمّی در بغداد تأسیس کردند و به آموزش علم طب پرداختند.

 ابوعلی سینا دانشمند بزرگ ایرانی، وزیر یکی از شاهزادگان آل بویه بود.

در زمان آل بویه مراکز علمی شیعه گسترش یافت.