نمونه سوالات تستی فصل 7 فلسفه دوازدهم همراه با جواب تشریحی

تجرد از ماده

بی نیازی از ابزار در افعال

استفاده از شهود و استدلال

ساکن عالم عقل

روح انسان استعداد قرار گرفتن در مرتبه عقول و درک حقایق از طریق شهود را دارد .

می تواند از طریق تذهیب نفس رشد کرده و به جای استدلال فقط از شهود بهره برد .

با توجه  به ارتباطش با بدن نمی تواند به طور کامل از ماده و جسم مجرد شود .

با کسب علم بیشتر می تواند به مراحل کمال و شهود حقایق برسد . 

نفوذ تفکرات مسلمانانی چون ابن سینا و ابن رشد در مسیحیت

فاصله گرفتن عقل از مفاهیم دینی و آموزه های مسیحیت

عدم قابلیت اعتقادات مسیحی برای داشتن توجیه عقلانی

نفوذ بیش از حد عقل به طوری که نزدیک بود دین تابعی از آن شود .

حدود توانایی های عقل 

کاربرد های عقل در فلسفه

عقل جهانی

بی اعتباری عقل

تصویری روشن از کاربرد اول عقل ارائه داد .

دانش بشری را به دو دسته کلی تقسیم نمود.

استدلال تجربی را از استدلال عقلی محض جدا کرد .

نظم جهان را زیر فرمان یک عقل کلی  می دانست .

افلاطون – تفکر

افلاطون – شهود

ارسطو – تفکر

ارسطو – شهود

دستگاه تفکر و استدلال ـ موجودی متعالی و برتر از ماده

دستگاه تفکر و استدلال ـ دستگاه تفکر و استدلال

موجودی متعالی و برتر از ماده ـ دستگاه تفکر و استدلال

موجودی متعالی و برتر از ماده ـ موجودی متعالی و برتر از ماده

هراکلیتوس

ارسطو

افلاطون

سقراط 

وی روش تجربی را بهترین روش برای پیشرفت زندگی بشر می‌دانست.

به عقیده وی عقل صرفاً آنگاه که با روش تجربی و حسی وارد عمل می‌شود، به واقعیت دست می‌یابد و به علم می‌رسد.

از نظر وی، فقط عقل از طریق علم تجربی می‌تواند به شناخت واقعیت نائل شود.

بر اساس اندیشهٔ‌ وی، نباید فقط به آنچه از طریق تجربه به دست می‌آید تکیه کرد.

از نظر اوگوست‌کنت عقل فقط از طریق علم تجربی می‌تواند به شناخت واقعیت نائل شود.

هراکلیتوس معتقد به عقل مجرد و عقل استدلالی بود یعنی به هر دو معنای عقل توجه داشت.

به اعتقاد فیلسوفان الهی انسان می‌تواند در اثر تمرین فراوان در استدلال به درجه عقل مجرد برسد.

در اندیشۀ حکیمان ایران قدیم، خرد با وجود آفریدگار متحد است و آفریدگار، کل جهان را با عقل رهبری می‌کند.

عملی – عملی – نظری

نظری – عملی – نظری

نظری – عملی – عملی

عملی – عملی – عملی

شهود

استدلال عقلی

تجربه

همه موارد

می‌تواند بفهمد چه چیزهایی وجود دارد.

تشخیص سخن درست از نادرست

تشخیص آب از سراب

انجام رفتار درست از نادرست

دکارت

ابن‌سینا

کنت

بیکن

همه بزرگان کلیسا – می‌ایستادند.

برخی از بزرگان کلیسا - می‌ایستادند.

برخی از فلاسفه اروپایی - می‌ایستادند.

همه فلاسفه اروپایی – مقابله نمی‌کردند.

بیکن به همه توانایی‌های عقل مانند داشتن بدیهیات عقلی، استدلال‌های عقلی محض و تجربه توجه داشت.

دکارت عقل را صرفا یک دستگاه منطقی، استدلالی می‌دانست.

ارسطو به عقل به عنوان قوه استدلال انسان توجه ویژه‌ای داشت.

عقل در دوره جدید اروپا تحولاتی را از سر گذرانده که عمدتا مربوط به حدود توانایی‌های عقل اوست.

هست‌ها و نیست‌ها – بایدها و نبایدها – از جهت کارهایی که انجام می‌دهد.

بایدها و نبایدها – هست‌ها و نیست‌ها – از جهت هدف‌هایی که در پی دارد.

بایدها و نبایدها – هست‌ها و نیست‌ها – از جهت کارهایی که انجام می‌دهد.

هست‌ها و نیست‌ها – بایدها و نبایدها – از جهت هدف‌هایی که در پی دارد.

شهود می کنند اما به استدلال نیازی ندارند _ حقایق اشیا را شهود می کنند و نیز نیازمند به استدلال هستند.

فقط با قوه استدلال حقیقت اشیا را می یابند _ حقایق اشیا را با شهود می‌یابند.

حقایق اشیا را شهود می‌کنند و نیز نیازمند به استدلال هستند_ شهود می کنند اما به استدلال نیازی ندارند.

حقیقت اشیا را فقط با شهود می یابند_ فقط با قوه استدلال و حقیقت اشیا را می‌یابند

علم از نظر اوگوست کنت منحصر به علم تجربی نیست و فلسفه، نزد او نیز علم به حساب می‌آید.

علم از نظر اوگوست کنت منحصر به علم تجربی است و فلسفه، علم به حساب نمی‌آید.

علم از نظر اوگوست کنت منحصر به فلسفه است و علم تجربی، علم به حساب نمی‌آید.

علم از نظر اوگوست کنت منحصر به علم تجربی نیست و فلسفه و معرفت شهودی نیز علم به حساب می‌آید.

دکارت به عقل به عنوان یک حقیقت برتر و متعالی در جهان و در انسان عقیده‌ای داشت.

دکارت به عقل به عنوان یک حقیقت برتر و متعالی در جهان و در انسان عقیده‌ای نداشت.

دکارت عقل را صرفاً یک دستگاه منطقی استدلال می‌دانست.

دکارت به همه توانایی‌های عقل، مانند داشتن بدیهیات عقلی، استدلال‌های عقلی محض و نیز تجربه توجه داشت.

به نظر ارسطو و ابن‌سینا، عقل مفاهیم فلسفی همچون «وجود»، «ضرورت»، «امکان» و «علیت» را از واقعیت گرفته و انتزاع کرده است اما کانت معتقد بود که این مفاهیم ساختار ذهن انسان‌اند.

به عقیده کانت، عقل مفاهیم فلسفی، مانند «وجود»، «ضرورت»، «امکان» و «علیت» را از واقعیت گرفته و انتزاع کرده است اما ارسطو و ابن‌سینا معتقد بودند که این مفاهیم ساختار ذهن انسان‌اند.

ارسطو و ابن‌سینا بر خلاف کانت عقل را به عنوان ابزار شناخت واقعیات خارجی، به امری بدل کردند که مفاهیم ذهنی را شناسایی می‌کند.

کانت برخلاف ابن‌سینا و ارسطو، عقل را به عنوان ابزار شناخت مفاهیم ذهنی، به امری بدل کرد که واقعیات «خارجی» را شناسایی می‌کند.

عرفا

فلاسفه

متکلمین

عاشقان

عقل گرایی

حاکمیت کلیسا

نظام فکری ارسطو

باورهای مذهبی

مزدا

لوگوس

عرفا

بیکن

موجودی مادی – وسیله استدلال

دستگاه تفکر و استدلال - موجود متعالی و برتر از ماده

موجودی حسی – دستگاه استدلال و شهود

دستگاه استدلال و شهود - عامل ایمان و عرفان